Η ετήσια γιορτή του πρωτοποριακού κινηματογράφου στον τόπο μας επιστρέφει και φέτος με ελκυστικό πρόγραμμα το καλοκαίρι, μεταξύ 20 και 26 Ιουνίου στη φιλόξενη, εσωτερική αυλή του Δημοτικού Μουσείου Χαρακτικής Χαμπή στην παλιά Λευκωσία.
Το Φεστιβάλ «Εικόνες και Όψεις του Εναλλακτικού Κινηματογράφου», ο αγαπημένος θεσμός όσων παθιάζονται με το εναλλακτικό σινεμά, λαμβάνει χώρα μεταξύ 20 και 26 Ιουνίου.
Το ημερήσιο δελτίο καιρού του Ντέιβιντ Λιντς, η πρώιμη δουλειά της Κύπριας ντοκιμαντερίστριας Άννας Κανναβά, το «κίτρινο» σινεμά του Μάριο Μπάβα και του Ντάριο Αρτζέντο, το αφροαμερικανικό πειραματικό σινεμά, το queer βλέμμα της Μπάρμπαρα Χάμερ, οι ελληνικές τραγωδίες του Πιερ Πάολο Παζολίνι, η ερευνητική ομάδα Forensic Architecture και επιλογές από το αρχείο του Academic Film Center του Βελιγραδίου, περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα το οποίο φιλοξενεί επίσης μια live περφόρμανς της Νεφέλης Κεντώνη.
Με αφιερώματα σε εξέχοντες δημιουργούς, η διοργάνωση εστιάζει την προσοχή της σ’ ένα σινεμά διαφορετικό, με έντονο το πειραματικό και ιδιοσυγκρασιακό στοιχείο, σε έναν κινηματογράφο που παρατηρεί, αλληλεπιδρά και οδηγεί την ευρύτερη κινηματογραφική γλώσσα σε ανεξερεύνητες ατραπούς.
Είναι μια πρωτοβουλία των Πολιτιστικών Υπηρεσιών του ΥΠΠΑΝ σε συνεργασία με τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό Brave New Culture.
Τα προγράμματα της φετινής διοργάνωσης:
- David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Τον Μάιο του 2020 ο γνωστός σκηνοθέτης David Lynch (Lost Highway, Mulholland Drive, Twin Peaks), εν μέσω της πανδημίας, ξεκίνησε να παρουσιάζει στο κανάλι του στο youtube, το ημερήσιο δελτίο καιρού για την πόλη που μένει, το Λος Άντζελες. Από τότε μέχρι σήμερα, με αξιοσημείωτη συνέπεια, έχει «ανεβάσει» πάνω από 700 δελτία καιρού. Το καθένα από αυτά είναι διαρκείας 1-2 λεπτών και εκτός από τα τυπικά του καιρού περιλαμβάνει πολύ συχνά και ένα μικρό σχόλιο – αναφορά σε κάτι που απασχολεί τον David Lynch εκείνη την ημέρα. Κάθε μέρα στο φεστιβάλ θα παρουσιάζεται ένα από αυτά δελτία καιρού.
[Επιμέλεια: Δημήτρης Μπάμπας]
- Άννα Κανναβά – Γαντζωμένη στη Μαγεία της Zωής
Η Άννα Κανναβά, παρόλη την πολύ σύντομη ζωή και καριέρα της, πέτυχε να αναγνωριστεί και να εκτιμηθεί ως μια ξεχωριστή δημιουργός του αυστραλιανού κινηματογραφικού τοπίου. Γεννημένη στην Κύπρο το 1959, μετανάστευσε στην Αυστραλία το 1974 και, μαθαίνοντας την αγγλική γλώσσα στο γυμνάσιο, σπούδασε κινηματογράφο, υποκριτική και Καλές Τέχνες. Οι δεκαετίες του ’80 και ’90, υπήρξαν ιδιαίτερα παραγωγικές για τη δημιουργό, με τη δημιουργία μιας σειράς από ταινίες μικρού και μεσαίου μήκους, καθώς και προσωπικών και ευρηματικών ντοκιμαντέρ. Στο φεστιβάλ θα προβληθεί η πρώιμη δουλειά της, ειδικά τα πιο προσωπικά της ντοκιμαντέρ στα οποία την απασχολούν, μεταξύ άλλων, θέματα γυναικείας ταυτότητας αλλά και μετανάστευσης.
[Επιμέλεια: Δώρος Δημητρίου και Bill Mousoulis]
- Bava / Argento: Ντελιριακές Φρικαλεότητες Μιας Κίτρινης Εποχής
Φονικά ξεφαντώματα, μπαρόκ διακοσμήσεις, στιλιζαρισμένη φωτογραφία, σουρεαλιστική αισθητική, σεξουαλική βία, μασκοφόροι δολοφόνοι, πανέμορφα θύματα, ντελιριακή φρίκη ή αλλιώς giallo. Ο όρος που στα ιταλικά σημαίνει «κίτρινο» εμφανίστηκε για πρώτη φορά μέσω της (pulp) ελαφριάς λογοτεχνίας την δεκαετία του ’30, όταν μυθιστορήματα τρόμου και μυστηρίου άρχισαν να ξεχύνονται στην Ιταλία με έντονα κίτρινα εξώφυλλα. Το κινηματογραφικό είδος του giallο άνθισε με τον Mario Bava και άκμασε με τον Dario Argento προσφέροντας ανελέητο σπλάτερ σε κριτικούς και κοινό απο το 1960.
[Επιμέλεια: Χριστιάνα Ιωάννου]
- Black Liberation Movies
Με το παγκόσμιο κίνημα «Black Lives Matter» να αντιπαλεύει τον συστημικό ρατσισμό και τη βία που βρίσκονται στο επίκεντρο της σύγχρονης αμερικανικής κοινωνίας, το πρόγραμμα εξερευνά το αφροαμερικανικό πειραματικό σινεμά παρατηρώντας με κριτική ματιά το σύνθετο σύμπλεγμα φυλής, εξουσίας και εκπροσώπησης σε συνάρτηση με την τέχνη του κινηματογράφου, και επιχειρεί μία εκ νέου μελέτη του -συχνά παραγνωρισμένου- έργου σκηνοθετών της αφρικανικής διασποράς στις ΗΠΑ.
[Επιμέλεια: Christopher Zimmerman]
- Οραματιζόμενη το Αόρατο: το Queer Βλέμμα της Barbara Hammer
Καλύπτοντας μία περίοδο πέντε δεκαετιών, η Barbara Hammer κατάφερε να«σφυρηλατήσει» ένα καινοτόμο σύνολο ανατρεπτικών, αλλά άκρως εύστοχων, πειραματικών έργων που έθεσαν τις βάσεις του queer σινεμά. Αδιάκοπα πειραματιζόμενη με πληθώρα κινηματογραφικών μορφών και ειδών, η Barbara Hammer, μέσα από τα πρωτοπόρα βίντεο και τις ταινίες της, συνυφαίνει δημιουργικότητα και ριζοσπαστικό φεμινισμό, συνθέτοντας μία απτή ταπισερί από λεσβιακά σώματα και ιστορίες. Λίγο μετά τον θάνατο της το 2019, το Φεστιβάλ παρουσιάζει μία μίνι ρετροσπεκτίβα που εξυμνεί το όραμά της για τον κινηματογράφο.
[Επιμέλεια: Χριστιάνα Ιωάννου, Christopher Zimmerman]
- Νεφέλη Κεντώνη: περφόρμανς «Μικρή Κατάβασις» (2022)
Το φεστιβάλ φιλοξενεί και φέτος μια live περφόρμανς που μετέχει στην αναζήτηση νέων σχέσεων μεταξύ εικόνας, ρυθμού και αφήγησης. Η Mικρή Κατάβασις είναι σε σενάριο και σκηνοθεσία της Νεφέλης Κεντώνη, που δουλεύει με τα μέσα της περφόρμανς και του βίντεο. Πραγματεύεται την παροδικότητα της ύπαρξης διαμέσου της ανακατασκευής ενός τοπίου, μετά το τέλος του κόσμου ή πριν από την αρχή ενός άλλου. Χρησιμοποιώντας εργαλεία από θεατρικές, σωματικές και εικαστικές πρακτικές, το θέμα προσεγγίζεται από διαφορετικές σκοπιές – ενός ξεναγού, μιας μητέρας, της μνήμης και των κενών της, της σκόνης.
[Επιμέλεια: Ευαγόρας Βανέζης]
- Pier Paolo Pasolini: Οι Ελληνικές Τραγωδίες
Ποιητής, συγγραφέας και σκηνοθέτης, ο Πιερ Πάολο Παζολίνι με την αντισυμβατική στάση του σημάδεψε τον ιταλικό (… και όχι μόνο) κινηματογράφο. Εκατό χρόνια από τη γέννησή του οι ταινίες του παραμένουν πάντα αιχμηρές και αιρετικές, καταγραφές μιας ‘άγριας’ ζωής στην μεταπολεμική Ιταλία. Ως ένας μικρός φόρος τιμής σ’ αυτήν τη σημαντική προσωπικότητα, παρουσιάζονται τρεις ταινίες που αποκαλύπτουν τη κρυφή ελληνική διάσταση του: Appunti Per Un’ Orestiade Africana (Σημειώσεις για μια αφρικανική Ορέστεια), Medea (με την Μαρία Κάλλας) και Edipo Re (Οιδίπους Τύραννος). Αυτό το αρχαιοελληνικό τρίπτυχο δεν βρίσκεται στο περιθώριο του παζολινικού έργου, αλλά αποτελεί έναν από τους πυρήνες της πλούσιας και πολυποίκιλης φιλμογραφίας του: συνιστά το διάλογο ενός «καταραμένου» και κοινωνικά ανήσυχου ποιητή του κινηματογράφου με την κλασική γραμματεία.
[Επιμέλεια: Δημήτρης Μπάμπας]
- Forensic Architecture: Αναζητώντας την αλήθεια
Ερευνητική ομάδα που εδρεύει στο Λονδίνο, οι Forensic Architecture (δικανική αρχιτεκτονική) χρησιμοποιούν τεχνικές της αρχιτεκτονικής και ψηφιακές τεχνολογίες για τη διερεύνηση περιπτώσεων κρατικής βίας και παραβιάσεων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σ’ όλο τον κόσμο. Μεταξύ άλλων έχουν διερευνήσει τις δολοφονίες του Παύλου Φύσσα και Ζακ Κωστόπουλου, τις ηλεκτρονικές παρακολουθήσεις, τα εγκλήματα πολέμου. Κατάληξη της έρευνας είναι πάντα ένα βίντεο όπου παρουσιάζονται τα πορίσματα της ερευνητικής εργασίας. Τα βίντεο αυτά είναι ντοκιμαντέρ -αποδεικτικές διαδικασίες που αναλύουν τη «σκηνή εγκλήματος» και προβάλλονται μέσα από τον επίσημο ιστότοπο της ομάδας. Δεν υπάρχει κάτι εμφανές «πρωτοποριακό» σ’ αυτά, ωστόσο μέσα από την εμμονή της ανάλυσης και της αποδεικτικής διαδικασίας, προτείνουν ένα νέο τύπο οπτικοακουστικής αφήγησης. Στο φεστιβάλ παρουσιάζεται μια μικρή επιλογή από αυτές τις ταινίες.
[Επιμέλεια: Δημήτρης Μπάμπας]
- Εναλλακτικοί Χρονότοποι – Επιλογές από το Αρχείο του Academic Film Center του Βελιγραδίου
Από τότε που ιδρύθηκε το Academic Film Center Belgrade (AFC – Akademskifilmskicentar) το 1958, αρχικά ως μια ερασιτεχνική κινηματογραφική λέσχη στην τότε σοσιαλιστική Γιουγκοσλαβία, μέχρι σήμερα, διαδραματίζει ένα σημαντικότατο ρόλο στα κινηματογραφικά δρώμενα της περιοχής αυτής των Βαλκανίων. Μέσα από τις δεκαετίες αυτές προέκυψαν ιδιαίτερα πειραματικές και εξόχως πρωτοποριακές ταινίες από σημαντικούς δημιουργούς. Θα προβληθούν κάποια δείγματα από την πορεία του AFC και το πλούσιο του αρχείο, ταινίες που έγραψαν τη δική τους ιστορία και διακρίθηκαν διεθνώς.
[Επιμέλεια: Δώρος Δημητρίου]
Το αναλυτικό πρόγραμμα θα ανακοινωθεί σύντομα.
- Λευκωσία, Δημοτικό Μουσείο Χαρακτικής Χαμπή, 20-26 Ιουνίου, 8μ.μ. Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη, 99407856. Όλες οι προβολές είναι για άτομα άνω των 18 ετών
Το αναλυτικό πρόγραμμα:
Δευτέρα 20/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Άννα Κανναβά: Γαντζωμένη στη Μαγεία της Zωής
- Kannava You Can’av’er, 1980 / 2’
- Ten Years After…Ten Years Older, 1986 / 35’
- Vanilla Essence, 1989 / 17’
10μ.μ. Bava / Argento: Ντελιριακές Φρικαλεότητες Μιας Κίτρινης Εποχής
- Deep Red, Dario Argento, 1975 / 126’
Τρίτη 21/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Άννα Κανναβά: Γαντζωμένη στη Μαγεία της Zωής
- The Butler, 1997 / 58’
10μ.μ. Black Liberation Movies: The Resisting Gaze
- Killer of Sheep, Charles Burnett, 1978 / 80’
Τετάρτη 22/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Οραματιζόμενη το Αόρατο: το Queer Βλέμμα της Barbara Hammer
- Sisters!, 1973/ 8’
- Still Point, 1989/ 9’
- Psychosynthesis, 1975/ 6′
- Lesbian Whale, 2015/ 6’
- Synch Touch, 1981/ 10’
- Evidentiary Bodies, 2018 / 9
- No No Nooky T.V. 1987/ 12’
10μ.μ. Νεφέλη Κεντώνη: Μικρή Κατάβασις, 2022 / 45’, Περφόρμανς, ακολουθεί συζήτηση, Επιμέλεια: Ευαγόρας Βανέζης
Πέμπτη 23/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Pier Paolo Pasolini: Οι Ελληνικές Τραγωδίες
- Σημειώσεις για μια αφρικανική Ορέστεια, 1970/ 73’
10μ.μ. Bava / Argento: Ντελιριακές Φρικαλεότητες Μιας Κίτρινης Εποχής
- Black Sabbath, Mario Bava, 1963 / 92’
Παρασκευή 24/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Εναλλακτικοί Χρονότοποι: Επιλογές από το Αρχείο του Academic Film Center του Βελιγραδίου
- The Wall (Zid), Vojislav Kokan Rakonjac, 1960 / 11’
- Journey (Putovanje), Bojana Vujanović, 1972 / 2’
- Country Road (Seoski Put), Nikola Đurić, 1972 / 4’
- Vowels (Samoglasnici), Nikola Đurić, 1973 / 8’
- Lennon (Lenon), Bojan Jovanović, 1981 / 3’
- House (Kuća), Radoslav Vladić, 1977 / 8’
- Time of Intimacy, (Vreme bliskosti), Miloš Milošević, 2012 / 8’
10μ.μ. Forensic Architecture: Αναζητώντας την Aλήθεια
- The Murder of Pavlos Fyssas, (English version), 2018 / 38’
- Killing of Zak Kostopoulos: the Man in the Yellow Shirt, 2019 / 7’
Black Liberation Movies: The Oppositional Gaze
- Reckless Eyeballing, Christopher Harris, 2004 / 13’
- Chronicles of a Lying Spirit, Kelly Gabron & Cauleen Smith, 1992 / 6’
- Sum of the Parts: What Can Be Named, Deanna Bowen, 2010 / 18’
- Fluid Frontiers, Ephraim Asili, 2017 / 23’
Σάββατο 25.6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Pier Paolo Pasolini: Οι Ελληνικές Τραγωδίες
- Μήδεια, 1969, 118′
10μ.μ. Bava / Argento: Ντελιριακές Φρικαλεότητες Μιας Κίτρινης Εποχής
- Blood and Black Lace, Mario Bava, 1964/ 88’
Κυριακή 27/6
8μ.μ. David Lynch: Ο Καιρός Σήμερα
Pier Paolo Pasolini: Οι Ελληνικές Τραγωδίες
- Οιδίπους Τύραννος, 1967 / 104’
10μ.μ. Forensic Architecture: Αναζητώντας την Aλήθεια
- Rafah- al Tannur Neighbourhood Strike Methodology, 2015 / 9’
- The Enforced Disappearance of the 43 Ayotzinapa Students, 2017 / 16’
- Triple-Chaser, 2019 / 11’
- The Battle of Ilovaisk: Verifying Russian Military Presence in Eastern Ukraine, 2019 / 9’
