Φαίνεται πως δεν θα τη γλιτώσουν ούτε οι Κύπριοι influencers από τη τσιμπίδα του νόμου, με τις αρμόδιες Αρχές στην Κύπρο να διενεργούν ελέγχους στο πλαίσιο εκτεταμένης έρευνας, που πραγματοποιεί η Κομισιόν, προκειμένου να επαληθευτεί εάν οι influencers αποκαλύπτουν τις διαφημιστικές τους δραστηριότητες, όπως απαιτείται από τη νομοθεσία της ΕΕ για τους καταναλωτές.
Η έρευνα για τους influencers, που πραγματοποίησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με τις εθνικές Αρχές προστασίας 22 κρατών-μελών, καθώς και της Νορβηγίας και της Ισλανδίας, φανέρωσε ότι μόλις ένας στους πέντε δηλώνει τις διαφημιστικές του δραστηριότητες.
Με ανάλογο τρόπο, από τον έλεγχο που πραγματοποίησε η αρμόδια Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή στην Κύπρο, προέκυψε ότι και οι Κύπριοι influencers, στη συντριπτική πλειοψηφία τους, αποκρύπτουν το γεγονός ότι περιεχόμενο των αναρτήσεων τους αποτελεί προϊόν διαφήμισης.
Συγκεκριμένα, όπως μας αναφέρθηκε από την Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου, ελέγχθηκαν δειγματοληπτικά 20 λογαριασμοί influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στην Κύπρο και από την έρευνα διαπιστώθηκε ότι μόλις ένας με δύο από αυτούς εφαρμόζουν τις απαιτήσεις της νομοθεσίας, σύμφωνα με την οποία όταν μια ανάρτηση είναι διαφημιστική και αυτό δεν είναι προφανές, πρέπει να δηλώνεται ρητά.
Περίοδος χάριτος και μετά…πρόστιμα
Τα στοιχεία της έρευνας, που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο, υποβλήθηκαν στην Κομισιόν, προκειμένου να εξεταστούν στο πλαίσιο της γενικότερης έρευνας.
Ακολούθως, όπως πληροφορούμαστε, το αμέσως επόμενο διάστημα θα πραγματοποιηθεί σχετική ενημέρωση από τις αρμόδιες Αρχές στην Κύπρο για τον τρόπο που πρέπει να γίνονται οι δημοσιεύσεις κι αφού δοθεί μια περίοδος χάριτος, στη συνέχεια θα επιβάλλονται πρόστιμα σε όσους παραβιάζουν τη νομοθεσία.
Όπως μας αναφέρθηκε, σύμφωνα με τη νομοθεσία, το πρόστιμο φθάνει το 5% του κύκλου εργασιών και μπορεί να φθάσει μέχρι και τα 3 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι αρμόδιες Αρχές μπορούν να ζητήσουν στοιχεία τόσο από τους influencers, όσο κι από τις εταιρείες που διαφημίζονται.
Τι κατέδειξε η έρευνα πανευρωπαϊκά
Συγκεκριμένα, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο ελέγχθηκαν αναρτήσεις 576 influencers σε μεγάλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης και από αυτούς παραπέμφθηκαν 358 influencers για περαιτέρω έρευνα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, σχεδόν όλοι (97%) οι επηρεαστές γνώμης δημοσίευαν εμπορικό περιεχόμενο, αλλά μόνο ένας στους πέντε ανέφερε συστηματικά ότι οι αναρτήσεις του αποτελούσαν διαφήμιση, ενώ το 78% των influencers ασκούσαν εμπορική δραστηριότητα, εντούτοις μόνο το 36% ήταν εγγεγραμμένοι ως έμποροι σε εθνικό επίπεδο.
Διαπιστώθηκε ακόμη ότι το 30% δεν παρείχε στοιχεία της εταιρείας στις αναρτήσεις του, όπως διεύθυνση e-mail, όνομα εταιρείας, ταχυδρομική διεύθυνση, αριθμό εγγραφής, ενώ το 38% δεν χρησιμοποίησε τις ετικέτες της πλατφόρμας, που χρησιμεύουν για την αποκάλυψη εμπορικού περιεχομένου, όπως η εναλλαγή «πληρωμένη συνεργασία» στο Instagram, αντίθετα επέλεξαν διαφορετική διατύπωση, όπως «συνεργασία».
Σύμφωνα ακόμη με τα στοιχεία, το 40% των influencers έκανε την αποκάλυψη για διαφημιστικό περιεχόμενο ορατή καθ ‘όλη τη διάρκεια της εμπορικής επικοινωνίας, ενώ το 34% έκανε την αποκάλυψη άμεσα ορατή χωρίς να χρειαστούν πρόσθετα βήματα.
Σημειώνεται ακόμη ότι το 44% των influencers διαθέτει τους δικούς τους ιστότοπους, μέσω των οποίων η πλειοψηφία μπορεί να πουλήσει απευθείας.
Διαπιστώθηκε ακόμη ότι 82 influencers διαθέτουν πάνω από 1 εκατομμύριο followers, 301 περισσότερους από 100.000 και 73 μεταξύ 5.000 και 100.000, ενώ αρκετοί από αυτούς ήταν ενεργοί σε διαφορετικές πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης: Συγκεκριμένα 572 πραγματοποιούσαν αναρτήσεις στο Instagram, 334 στο TikTok, 224 στο YouTube, 202 στο Facebook, 82 στο Twitter, 52 στο Snapchat και 28 στο Twitch.
Η μόδα, ο τρόπος ζωής, η ομορφιά, το φαγητό, τα ταξίδια και η φυσική κατάσταση/αθλητισμός αποτελούν τους βασικούς τομείς δραστηριοποίησής τους, ενώ περισσότερο από 100 influencers κρίθηκε ότι προωθούν ανθυγιεινές ή επικίνδυνες δραστηριότητες, όπως πρόχειρο φαγητό, αλκοολούχα ποτά, τζόγο και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Στην έρευνα έλαβαν μέρος: η Κύπρος, Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Δανία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Λετονία, Λιθουανία, Λουξεμβούργο, Μάλτα, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σλοβακία, Σλοβενία , Ισπανία και Σουηδία καθώς και Ισλανδία και Νορβηγία.
Σχετικές δηλώσεις για το ζήτημα πραγματοποίησε ο Επίτροπος Δικαιοσύνης, Ντιντιέ Ρεντέρς, ο οποίος κάλεσε τους influencers να επιδείξουν μεγαλύτερη διαφάνεια απέναντι στο κοινό τους. Aνέφερε συγκεκριμένα «σχετικά με τη μαζική ανάπτυξη των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο επηρεασμός γνώμης έχει καταστεί πραγματικό εμπόριο. Σήμερα, οι περισσότεροι influencers αποκομίζουν έσοδα από τις αναρτήσεις τους. Ωστόσο, από τα συμπεράσματά μας προκύπτει ότι δεν αναφέρουν πάντα το γεγονός αυτό στους συνδρομητές τους. Οι influencers επηρεάζουν σημαντικά τους συνδρομητές τους, πολλοί από τους οποίους είναι ανήλικοι. Τους καλώ να επιδείξουν μεγαλύτερη διαφάνεια απέναντι στο κοινό τους».
