Όσοι μισθωτοί δεν λαμβάνουν ΑΤΑ, όχι μόνο δεν είδαν αυξήσεις στους μισθούς τους αλλά με τη νέα χρονιά θα δουν και μικρές μειώσεις.
Ο λόγος είναι η επικείμενη αύξηση των εισφορών στο Ταμείo Κοινωνικών Ασφαλίσεων, από την πρωτοχρονιά του 2024, βάσει των μέτρων που λήφθηκαν στο παρελθόν και συγκεκριμένα το 2009 για θωράκιση της βιωσιμότητας του ΤΚΑ μακροπρόθεσμα.
Μέτρα που προβλέπουν μεταξύ άλλων την ανά πενταετία αύξηση των εισφορών όλων των πλευρών στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις, η οποία άρχισε από Απρίλιο του 2009.
Για την τέταρτη, από το 2009, αύξηση των εισφορών στο ΤΚΑ από την 1η Ιανουαρίου του 2024 υπενθύμισε με εγκύκλιο την Τρίτη τα μέλη της η ΟΕΒ, φέρνοντας στην ουσία το θέμα ξανά στην επικαιρότητα.
Σύμφωνα με την ΟΕΒ, κατά το 2024 επέρχεται αύξηση στις εισφορές εργοδοτών και εργοδοτουμένων στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων (ΤΚΑ). Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τον Περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμο, αναφέρει η ΟΕΒ, από 1/1/2024 οι εκατέρωθεν εισφορές εργοδότη και εργοδοτούμενου στο ΤΚΑ αυξάνονται κατά 0,6%, δηλαδή από 8,3% που ισχύει σήμερα σε 8,9%, επί των ασφαλιστέων αποδοχών του εργοδοτούμενου.
Την ίδια περίοδο φυσικά, ήτοι την 1η Ιανουαρίου 2024, θα αυξηθεί και η εισφορά του κράτους στο ΤΚΑ, καθώς η εισφορά από πάγιο ταμείο της Δημοκρατίας στο Ταμείο θα αυξηθεί στο 5.3% από 4,9% σήμερα.
Αύξηση με τη νέα χρονιά θα επέλθει και για τους αυτόεργοδοτούμενους στις εισφορές τους στο ΤΚΑ, βάσει της κείμενης νομοθεσίας και των μέτρων που λήφθηκαν το Μάρτιο του 2009.
Τότε, το 2009, όσον αφορά τους μισθωτούς και τις επιχειρήσεις αποφασίστηκε αύξηση των εισφορών τους στο ΤΚΑ κατά 0,5% ανά πενταετία. Ωστόσο, η νέα αύξηση του 2024 για μισθωτούς και επιχειρήσεις θα είναι της τάξης του 0,6% μετά από τροποποίηση της νομοθεσίας το 2019 όταν εισήχθη η πρόνοια για παροχής σύνταξης χηρείας και στους άνδρες.
Με την ίδια τροποποίηση, όμως, εισήχθη στη νομοθεσία και πρόνοια προκειμένου πριν την προβλεπόμενη αύξηση των εισφορών να προηγηθεί αναλογική μελέτη. Μάλιστα, η νομοθεσία αναφέρει πως σε περίπτωση που η αναλογιστική μελέτη που θα διενεργηθεί πριν από την επιβολή των προβλεπόμενων ποσοστιαίων αυξήσεων επί των ασφαλιστέων αποδοχών καταδείξει ότι, με ή χωρίς τη λήψη οποιωνδήποτε μέτρων, δεν είναι αναγκαία η επιβολή αυξήσεων, ή είναι αναγκαία η επιβολή μικρότερων αυξήσεων, θα επιβάλλονται τα υποδεικνυόμενα από την υπό αναφορά αναλογιστική μελέτη ποσοστά επί των ασφαλιστέων αποδοχών.
Στη νομοθεσία διευκρινίζεται, όμως, πως οι ποσοστιαίες αυξήσεις δεν δύναται να είναι ύψους χαμηλότερου του ύψους των ισχυόντων κατά τον αμέσως προ της έναρξης της ισχύος του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων (Τροποποιητικού) Νόμου του 2019, ποσοστών επί των ασφαλιστέων αποδοχών.
Σύμφωνα με πληροφορίες του «Φ», η αναλογιστική μελέτη, όπως ενημέρωσε πρόσφατα τους κοινωνικούς εταίρους ο Υπουργός Εργασίας στο πλαίσιο του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, θα είναι έτοιμη τον Σεπτέμβρη, οπόταν και θα πρέπει να αναμένονται εξελίξεις γύρω από το θέμα και γενικότερα διάλογος για το συνταξιοδοτικό.
Πρόταση για πάγωμα
Στο πλαίσιο, πάντως, της ίδιας συνεδρίασης του Εργατικού Συμβουλευτικού Σώματος, πληροφορίες μας αναφέρουν πως η ΟΕΒ, εξαιτίας και του αυξανόμενου πληθωρισμού που αύξησε μέσω ΑΤΑ και όχι μόνο το μισθολογικό κόστος των επιχειρήσεων, ζήτησε όπως ανασταλεί η προβλεπόμενη για την 1η Ιανουαρίου 2024 πρόσθετη αύξηση στις εισφορές προς το ΤΚΑ, οι οποίες θα συνεχίζουν έως το 2039, εφόσον η αναλογιστική μελέτη καταδείξει πως δεν θα προκύψει σε μια τέτοια εξέλιξη πρόβλημα στη βιωσιμότητα του ΤΚΑ ή αυξημένες πιέσεις στο Ταμείο.
Για το θέμα, η ΟΕΒ απέστειλε και σχετική επιστολή προς το Υπουργείο Εργασίας, ενώ όπως αναφέρθηκε η Ομοσπονδία ενημέρωσε σχετικά και όλους τους κοινωνικούς εταίρους που συμμετείχαν στο Εργατικό Συμβουλευτικό Σώμα, χωρίς όμως να λαμβάνεται οποιαδήποτε απόφαση οι οποίες θα πρέπει να αναμένεται μετά την παρουσίαση της αναλογιστικής μελέτης που θα είναι έτοιμη γύρω στον Σεπτέμβριο.
Ένα τέτοιο ενδεχόμενο, πάντως, δηλαδή αναστολής της προβλεπόμενης αύξησης των εισφορών στο ΤΚΑ θεωρείται μάλλον απομακρυσμένο και ως εκ τούτου η ΟΕΒ, όπως αναφέραμε, με εγκύκλιο της ενημέρωσε ήδη τα μέλη της για τις επικείμενες αυξήσεις σε μια προσπάθεια να τις διευκολύνει να καταρτίσουν τον οικονομικό τους προγραμματισμό για τη νέα χρονιά.
Χαμηλές οι εισφορές, λέει το ΣΟΑΚ
Την αναστολή των προβλεπόμενων αυξήσεων των εισφορών προς το ΤΚΑ, ακόμα και αν καταδείξει η αναλογιστική μελέτη ότι θα μπορούσε να γίνει, δεν ευνοεί, πάντως, ούτε και το Συμβούλιο Οικονομίας και Ανταγωνιστικότητας Κύπρου (ΣΟΑΚ).
Όπως τουλάχιστον προκύπτει από την πρόσφατη πρόταση που κατέθεσε για ενδυνάμωση του συνταξιοδοτικού εισοδήματος στην Κύπρο, στην οποία δίνει έμφαση στην ανάγκη ανάπτυξης του δεύτερου και τρίτου πυλώνα του συνταξιοδοτικού, δηλαδή των ταμείων προνοίας και των ιδιωτικών συνταξιοδοτικών σχεδίων.
Κάνει, όμως, αναφορές και στον πρώτο πυλώνα, με το ΣΟΑΚ να συμπεραίνει πως από μόνος του ο πρώτος πυλώνας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει στην ολότητά του το σοβαρό θέμα της εξασφάλισης επαρκούς συνταξιοδοτικού εισοδήματος για τους πολίτες, για σειρά λόγους τους οποίους καταγράφει.
Σε αυτούς περιλαμβάνει το γεγονός ότι οι νέοι σήμερα εισέρχονται στην αγορά εργασίας σε σχετικά μεγαλύτερες ηλικίες απ’ ότι παλαιότερα και αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι συνεισφορές τους στο ΤΚΑ να είναι μικρότερες και ως επακόλουθο της κατάστασης αυτής είναι η λήψη χαμηλότερων συντάξεων.
Καταγράφει επίσης το γεγονός ότι οι συντάξεις που λαμβάνουν οι χαμηλά αμειβόμενοι είναι μειωμένες, αφού, όπως σημειώνει, οι εισφορές τους στο ΤΚΑ είναι χαμηλές. Βάσει του τελευταίου και εφόσον στόχος όλων είναι η ενίσχυση των συντάξεων, τυχόν αναστολή της αύξησης των εισφορών δεν φαίνεται να αποτελεί μια εύκολη επιλογή αλλά θεωρείται βέβαιο πως το θέμα θα συζητηθεί μετά και την αναλογιστική μελέτη που θα ετοιμαστεί και εκτιμάται ότι θα αποτελέσει, τη βάση και το υπόβαθρο για τυχόν εξέταση του αιτήματος της ΟΕΒ αλλά και γενικά το ύψος των επικείμενων αυξήσεων στις εισφορές, όπως προβλέπει και η κείμενη νομοθεσία.
