Ανταποκρινόμενη στην έκκληση του Γενικού Ελεγκτή να γνωματεύσει κατά πόσο η ΡΑΕΚ έχει την εξουσία να απαγορεύσει στην ΑΗΚ (ή να την περιορίσει) να δραστηριοποιηθεί στον τομέα των ΑΠΕ, η Επιτροπή Προστασίας Ανταγωνισμού (ΕΠΑ) πληροφορούμαστε ότι απάντησε στον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ότι «η ΡΑΕΚ έχει την εξουσία και αρμοδιότητα για την εκ των προτέρων (ex ante) ρύθμιση της αγοράς».
Από την άλλη, η ΕΠΑ σε ένα σημείο της απαντητικής της επιστολής αφήνει να νοηθεί πως η δεσπόζουσα θέση που κατέχει η ΑΗΚ στην αγορά ηλεκτρισμού από συμβατικά καύσιμα δεν της απαγορεύει να δραστηριοποιείται στην παραγωγή ενέργειας από ΑΠΕ. Και σε ένα τρίτο σημείο, η ΕΠΑ δηλώνει, με νόημα, πως ευνοεί και συμβάλλει στη διασφάλιση υγιούς ανταγωνισμού στις αγορές «οι οποίες πρέπει να είναι ελεύθερες και ανοιχτές για όλες τις επιχειρήσεις, χωρίς παρακώλυση ή περιορισμό των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων».
Το δημοσιογραφικό συμπέρασμα από την απάντηση της ΕΠΑ είναι πως η ΡΑΕΚ είχε δικαίωμα εκ του νόμου να ρυθμίσει/περιορίσει τη συμμετοχή της ΑΗΚ στις ΑΠΕ (και ως γνωστόν έκρινε προκαταρκτικά πως δεν πρέπει να της εκχωρήσει άλλες άδειες, πέραν των αδειών που ήδη κατέχει για 60 μεγαβάτ και οι οποίες δεν έχουν υλοποιηθεί ακόμα για διάφορους λόγους και εμπόδια), αλλά ως προς την ουσία της απόφασης (η μη έκδοση άλλων αδειών ΑΠΕ στην ΑΗΚ) η ΕΠΑ φαίνεται να διατηρεί τη γενική άποψη πως δεν πρέπει να παρακωλύονται οι επιχειρήσεις (σ.σ. άρα ούτε η ΑΗΚ) στην άσκηση των δραστηριοτήτων τους, νοουμένου βέβαια ότι δεν καταχρώνται τη δεσπόζουσα θέση τους, κάτι για το οποίο δεν κατηγορείται η Αρχή Ηλεκτρισμού.
Η ΕΠΑ με τα δικά της λόγια
Στην επιστολή του ημερομηνίας 18/5 προς τη ΡΑΕΚ, από την οποία ζητούσε να τοποθετηθεί ως προς τους λόγους για τους οποίους φαίνεται να μην ευνοεί την περαιτέρω διείσδυση της ΑΗΚ στις ΑΠΕ, ο Γενικός Ελεγκτής ανέφερε πως κοινοποίησε την επιστολή και στην ΕΠΑ «με την παράκληση να μας ενημερώσει κατά πόσο, κατά την άποψή της, έχει η ΡΑΕΚ εξουσία (με βάση τα άρθρα 5, 18 ή 19 του νόμου Ν.130(Ι)/2021) να απαγορεύσει στην ΑΗΚ, η οποία στην αγορά ηλεκτρισμού (γενικά και όχι στις ΑΠΕ) είναι δεσπόζων συμμετέχων, να δραστηριοποιηθεί ειδικά στον τομέα της παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ, την στιγμή που, απ’ ότι αντιλαμβανόμαστε, δεν προβάλλεται από πλευράς ΡΑΕΚ ο ισχυρισμός ότι η ΑΗΚ έχει με τις πράξεις της προβεί καθ’ οιονδήποτε τρόπο σε καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης».
Η ΕΠΑ απάντησε στις 31 Μαϊου. Μεταξύ άλλων αναφέρει πως «η κατοχή δεσπόζουσας θέσης από μία επιχείρηση, είτε στην ίδια αγορά, είτε σε στενά συνδεδεμένη αγορά, δεν απαγορεύει ή περιορίζει αυτή καθ’ εαυτή τη δραστηριοποίηση τής εν λόγω επιχείρησης». Συνάγεται από αυτή την παράγραφο ότι η ΑΗΚ έχει δικαίωμα να δραστηριοποιηθεί στις ΑΠΕ. Θυμίζουμε δε, πως ήδη η ΑΗΚ έχει λάβει άδειες από τη ΡΑΕΚ για περίπου 60 μεγαβάτ από ΑΠΕ, έστω και αν για τεχνικά ή άλλα προβλήματα δεν τις υλοποίησε και θέλει να διεκδικήσει άλλες άδειες σε άλλες περιοχές. Τονίζει δε η ΕΠΑ πως «η κατέχουσα δεσπόζουσα θέση επιχείρηση, όμως, ως φέρουσα ιδιαίτερη ευθύνη, οφείλει να λειτουργεί, δραστηριοποιείται και συμπεριφέρεται εντός του πλαισίου των κανόνων ανταγωνισμού». Επαναλαμβάνουμε πως η ΑΗΚ δεν έχει κατηγορηθεί από τη ΡΑΕΚ ή άλλο φορέα για κατάχρηση δεσπόζουσας θέσης.
Σε άλλο σημείο, η ΕΠΑ αναφέρει πως «η ΡΑΕΚ έχει την εξουσία και την αρμοδιότητα για την εκ των προτέρων (ex ante) ρύθμιση της αγοράς, λαμβάνοντας όμως υπόψη και τους κανόνες του ανταγωνισμού, με σκοπό την ανάπτυξή του, προς όφελος της οικονομίας και των καταναλωτών, καθώς και την ομαλή μετάβαση της αγοράς σε ανταγωνιστικό περιβάλλον».
Και καταλήγει με το εξής η ΕΠΑ, το οποίο ίσως να υποδηλοί κάποια διαφωνία της, όχι ως προς το δικαίωμα της ΡΑΕΚ να λάβει τη συγκεκριμένη ρυθμιστική απόφαση (που είναι προκαταρκτική και τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση), αλλά ως προς το ειδικό περιεχόμενό της: «Η Επιτροπή ευνοεί και συμβάλλει στη διασφάλιση περιβάλλοντος υγιούς ανταγωνισμού, παρακολουθεί και καταπολεμά τις πρακτικές που περιορίζουν ή νοθεύουν τον ανταγωνισμό, αλλά και τους φραγμούς εισόδου στις αγορές, οι οποίες πρέπει να είναι ελεύθερες και ανοιχτές για όλες τις επιχειρήσεις, χωρίς παρακώλυση ή περιορισμό των επιχειρηματικών τους δραστηριοτήτων».
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ξεμένει από ρευστό η ΑΗΚ – Διαβήματα σε Πετρίδη – Πηλείδου
ΑΚΕΛ: Οι κυβερνώντες σπρώχνουν την ΑΗΚ σε κατάρρευση
Με δήλωση του εκπροσώπου Τύπου Γιώργου Κουκουμά, το ΑΚΕΛ υποστήριξε χθες ότι «οι εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας δημιουργούν τεράστιους κινδύνους για το μέλλον της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου, ενός ακόμα ημικρατικού οργανισμού που απειλείται από τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα. Η αρχική πρόταση της ΡΑΕΚ για αποκλεισμό της ΑΗΚ από τα έργα παραγωγής και αποθήκευσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές, οδηγεί την Αρχή σε κατάρρευση. Με αυτή την πορεία, αντί να επωφελούνται οι καταναλωτές από τη μείωση του κόστους ηλεκτρισμού, ωφελούνται ορισμένοι μεγαλοεπιχειρηματίες που πολλαπλασιάζουν τα υπερκέρδη τους».
Προστίθεται πως «εδώ και μήνες ζητούμε από την κυβέρνηση να πάρει μέτρα ώστε η ΑΗΚ να ανταποκριθεί στο ρόλο της. Ζητήσαμε να προκηρύξει μειοδοτικούς διαγωνισμούς για ΑΠΕ και συστήματα αποθήκευσης, χωρίς αποκλεισμούς ως προς τη συμμετοχή για την ΑΗΚ. Η κυβέρνηση όμως αδρανεί και γι’ αυτό οφείλει εξηγήσεις. Υπενθυμίζουμε ότι η προσπάθεια να εξυπηρετηθούν τα μεγάλα ιδιωτικά συμφέροντα στον συγκεκριμένο τομέα καταγράφονται σε σχετικές παρατηρήσεις του Γενικού Ελεγκτή».
Και καταλήγει με το εξής: «Ο επιχειρούμενος αποκλεισμός της ΑΗΚ από τα έργα ΑΠΕ συνιστά ευθεία υπονόμευσή της. Δεν διακυβεύεται όμως μόνο η βιωσιμότητα και το μέλλον του οργανισμού, αλλά τα συμφέροντα ολόκληρου του κυπριακού λαού, ο οποίος πληρώνει διπλά και τριπλά τα κέρδη των μεγάλων ιδιωτικών συμφερόντων στον τομέα της ενέργειας».
