Η ευρύτερη περιοχή της αλυκής Ακρωτηρίου έχει αλλάξει σημαντικά τα τελευταία χρόνια, λόγω της ανέγερσης μεγάλης κλίμακας αναπτύξεων στην περιοχή, με αποκορύφωμα το θέρετρο καζίνο.
Στα πλαίσια της Δήλωσης Πολιτικής Βρετανικών Βάσεων αδειοδοτούνται πλέον τα έξι υφιστάμενα κέντρα εστίασης και αναψυχής, με βάση το κτιριακό αποτύπωμα του 2011, κατά μήκος της παραλίας του Lady’s Mile. Στις εξελίξεις αυτές, έρχεται να προστεθεί το Ρυθμιστικό Σχέδιο για την Ανάπλαση του Lady’s Mile, το οποίο πέρασε από το Τμήμα Πολεοδομίας και Οικήσεως στον Δήμο Λεμεσού, ο οποίος ετοιμάζεται να υποβάλει μελέτη εκτίμησης επιπτώσεων στο περιβάλλον και μελέτη ειδικής οικολογικής αξιολόγησης.
Συγκεκριμένα, ο Δήμος Λεμεσού ετοιμάζεται να προωθήσει τις περιβαλλοντικές μελέτες του έργου στο Τμήμα Περιβάλλοντος προς εξέταση. Αμέσως μετά την κατάθεση της Μελέτης Εκτίμησης Επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ), το Τμήμα Περιβάλλοντος θα αποταθεί προς το αρμόδιο Τμήμα Περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων προκειμένου να υποβάλουν τα πορίσματα της Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΜΕΟΑ). Ακολούθως θα αξιολογηθούν οι δύο μελέτες μαζί.
Η πρόταση του Δήμου, όπως αυτή αναμένεται να τεθεί ενώπιον του Τμήματος Περιβάλλοντος, περιλαμβάνει την ανακατασκευή του οδοστρώματος, με κατασκευή τριών ισόπεδων κυκλικών κόμβων, μήκους έξι χιλιομέτρων, από διαπερατό σκυρόδεμα, κατασκευή πεζοδρομίων και ποδηλατοδρόμου, δημιουργία 24 χώρων στάθμευσης (1.500 θέσεων), κατασκευή μονοπατιών προς τις παραλίες λουομένων από φιλικά στο περιβάλλον υλικά, περίφραξη κατά μήκος του δρόμου για κλείσιμο των προσβάσεων προς την αλυκή Ακρωτηρίου, υποδομές υπηρεσιών κοινής ωφέλειας (αποχωρητήρια/αποδυτήρια), αναβάθμιση φωτισμού και υπηρεσιών ηλεκτροδότησης και τοπιοτέχνηση. Το όλο κόστος υπολογίζεται να ανέλθει στα €6 εκατ. με χρόνο ολοκλήρωσης τα δύο χρόνια μετά την αδειοδότηση του έργου.
Το έργο αφορά την ανάπλαση του δρόμου κατά μήκος της παραλίας Lady’s Mile στην Λεμεσό που βρίσκεται στο έδαφος των Βρετανικών Βάσεων. Η περιοχή αυτή θεωρείται λαϊκή πλαζ και γι’ αυτό δέχεται ένα αρκετά μεγάλο αριθμό επισκεπτών, ειδικά τους θερινούς μήνες. Για εξυπηρέτηση τους υπάρχει αριθμός εστιατορίων κατά μήκος της ακτής. Η περιοχή δέχεται επίσης επισκέπτες με περιβαλλοντικά ενδιαφέροντα και ευαισθησίες λόγω της αλυκής Ακρωτηρίου, η οποία είναι βιότοπος με μεγάλη περιβαλλοντική αξία. Το έργο αρχίζει από τον κυκλικό κόμβο στα νοτιοδυτικά του νέου λιμανιού Λεμεσού και τελειώνει στο εστιατόριο «Columbia Sun».
Το πρώτο τμήμα που έχει μήκος 900 μ. περίπου αρχίζει από τον κυκλικό κόμβο του νέου λιμανιού Λεμεσού μέχρι τον πρώτο κυκλικό κόμβο (κέντρο αναψυχής «Oasis») και το δεύτερο και κύριο τμήμα ξεκινά από το κέντρο «Oasis» και συνεχίζει μέχρι το τέλος του έργου παρά το κέντρο «Columbia Sun».
Για τους σχεδιασμούς του Δήμου Λεμεσού εκφράζονται ανησυχίες για την επιβάρυνση της από την αυξημένη επισκεψιμότητα που ο ασφαλτωμένος δρόμος αναμένεται να φέρει με τη σφράγιση του εδάφους, την επέκταση των δικτύων υπηρεσιών κοινής ωφελείας, τη φωταγώγηση του δρόμου, των οργανωμένων χώρων στάθμευσης κ.α..
Ελλείψεις, αδυναμίες και ανεπάρκειες περιβαλλοντικών μελετών για την ανάπλαση του δρόμου στην περιοχή Lady’s Mile της Χερσονήσου Ακρωτηρίου, διαπιστώνει η Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών.
Όπως σημειώνεται η περιοχή χωροθέτησης του προτεινόμενου έργου, ως επί το πλείστον, καταλαμβάνει εκτάσεις του οικοτόπου Βρεγμένη άμμος / αμμώδης ύφαλος και του οικοτόπου προτεραιότητας 1150* Παράκτια λιμνοθάλασσα, με αποτέλεσμα να πλημμυρίζει εποχικά ορισμένους μήνες το χρόνο και να αποτελεί φυσική προέκταση του οικοσυστήματος της αλυκής Ακρωτηρίου. Τονίζεται δε ότι στις περιβαλλοντικές μελέτες δεν περιλαμβάνεται οποιαδήποτε επισκόπηση βιβλιογραφίας για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την κατασκευή δρόμων σε προστατευόμενες περιοχές, παρότι θεωρείται μία από τις σοβαρότερες απειλές για την ακεραιότητα των περιοχών προστασίας της φύσης και βιοποικιλότητας.
Η κατασκευή δρόμων εντός ή/και πλησίον προστατευόμενων περιοχών καταγράφεται ως μία σημαντική πίεση και σοβαρή απειλή στα Τυποποιημένα Έντυπα Δεδομένων, τα Διαχειριστικά Σχέδια ή/και τα Διατάγματα Προστασίας και Διαχείρισης των περιοχών του Δικτύου Natura 2000 στην Κύπρο. Στις περιβαλλοντικές μελέτες δεν γίνεται οποιαδήποτε αναφορά στους γενικούς στόχους διατήρησης, δηλαδή τα μέτρα προτεραιότητας (διατήρηση, βελτίωση ή αποκατάσταση της κατάστασης διατήρησης), ανά αντικείμενο χαρακτηρισμού (ενδιαίτημα και είδος) των προστατευόμενων περιοχών ΕΖΔ και ΖΕΠ υγρότοποι Ακρωτηρίου.
Σημειώνεται ότι, μέχρι σήμερα, δεν έχει εκδοθεί το αναγκαίο Διάταγμα Προστασίας και Διαχείρισης της Φύσης και Άγριας Ζωής για την ΕΖΔ υγρότοποι Ακρωτηρίου, καθώς και το αναγκαίο Διάταγμα Προστασίας και Διαχείρισης των Άγριων Πτηνών και Θηραμάτων για την ΖΕΠ υγρότοποι Ακρωτηρίου. Συνεπώς, δεν έχουν ακόμη τεθεί ειδικοί στόχοι διατήρησης / ευνοϊκές τιμές αναφοράς, ανά ενδιαίτημα και είδος χαρακτηρισμού των προστατευόμενων περιοχών ΕΖΔ και ΖΕΠ υγρότοποι Ακρωτηρίου. Ελλείψει ειδικών στόχων διατήρησης για τα ενδιαιτήματα και τα είδη χαρακτηρισμού των προστατευόμενων περιοχών ΕΖΔ και ΖΕΠ υγρότοποι Ακρωτηρίου, η Δέουσα Εκτίμηση Επιπτώσεων (Ειδική Οικολογική Αξιολόγηση) δεν μπορεί να θεωρηθεί επαρκής.
Η ΜΕΟΑ που ετοίμασε ο Δήμος Λεμεσού αναφέρει ότι τα σημαντικά είδη μεταναστευτικών αρπακτικών πτηνών «δεν θα επηρεαστούν σε κανένα βαθμό από την προτεινόμενη ανάπλαση». Ωστόσο, η Πρωτοβουλία χαρακτηρίζει το συμπέρασμα αυτό αβάσιμο, ανυπόστατο και αυθαίρετο, καθότι σημαντικά είδη μεταναστευτικών αρπακτικών πτηνών, χρησιμοποιούν την περιοχή του Lady’s Mile και της αλυκής Ακρωτηρίου για σκοπούς ξεκούρασης και τροφοληψίας κατά την αποδημία της άνοιξης και κυρίως του φθινοπώρου. Η ΜΕΟΑ παρουσιάζει επίσης σημαντικές αντιφάσεις όσον αφορά τις επιπτώσεις που αναμένεται να επιφέρει η κατασκευή και λειτουργία του προτεινόμενου έργου σε σημαντικά είδη παρυδάτιων / υδρόβιων πτηνών χαρακτηρισμού της ΖΕΠ υγρότοποι Ακρωτηρίου.
Τι εισηγείται η Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών
Την αποτροπή οποιασδήποτε μορφής αλλαγής χρήσης γης, κατάληψης γης και κυρίως σφράγισης του εδάφους, μέσω της χρήσης «διαπερατού σκυροδέματος» για την ανακατασκευή του υφιστάμενου χωμάτινου δρόμου ή/και την κατασκευή του προτεινόμενου πεζόδρομου και ποδηλατόδρομου, καθώς και των προτεινόμενων 24 οργανωμένων χώρων στάθμευσης, συνολικής χωρητικότητας περίπου 1.500 θέσεων, εισηγείται η Πρωτοβουλία για την Διάσωση των Φυσικών Ακτών.
Την αποτροπή της επέκτασης των δικτύων υπηρεσιών κοινής ωφελείας και συγκεκριμένα των δημόσιων δικτύων ηλεκτροδότησης, ύδρευσης και αποχέτευσης, τα οποία προτείνεται να εγκατασταθούν υπόγεια, κατά μήκος του προτεινόμενου ποδηλατόδρομου.
Την αποτροπή της φωταγώγησης του δρόμου, του πεζόδρομου, του ποδηλατόδρομου ή/και των οργανωμένων χώρων στάθμευσης. Επίσης, ζητά την υποβολή λεπτομερούς σχεδιασμού και καθορισμό συγκεκριμένων μέτρων, με στόχο τη μείωση της κυκλοφορίας ιδιωτικών οχημάτων εντός της προστατευόμενης περιοχής των υγροτόπων Ακρωτηρίου, μέσω της προώθησης της χρήσης μέσων μαζικής μεταφοράς και της εφαρμογής του συστήματος «Park and Ride».
Σύμφωνα με την Πρωτοβουλία, η ανακαίνιση / ανακατασκευή και η λειτουργία των έξι υφιστάμενων κέντρων εστίασης και αναψυχής πρέπει να βασίζεται στην επιβολή μίας αυστηρής δέσμης νομικά δεσμευτικών και ουσιωδών όρων, καθώς και στην εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου πλαισίου παρακολούθησης και ελέγχου της λειτουργίας τους.
