Στις μεταρρυθμίσεις, πολιτικές και δράσεις που σχεδιάζονται και υιοθετούνται για τη μετάβαση στο σύγχρονο συμπεριληπτικό σχολείο, αναφέρθηκε η Υπουργός Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας δρ Αθηνά Μιχαηλίδου, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που πραγματοποιήθηκε για τον απολογισμό του έργου του Υπουργείου Παιδείας, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΥΠΑΝ) για τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης και για την παρουσίαση του προγραμματισμού των δράσεών του για 2024-2025.
Το όραμα, οι στόχοι και οι πυλώνες
Η δρ Μιχαηλίδου επισήμανε ότι όραμα του ΥΠΑΝ είναι να έχουμε ένα εκπαιδευτικό σύστημα μέσα από το οποίο θα διαμορφώνονται πολίτες με δεξιότητες, υπευθυνότητα, δημοκρατικό ήθος, ιστορική ταυτότητα και σεβασμό στη διαφορετικότητα, πολίτες που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις του μέλλοντος και θα συμβάλουν δημιουργικά στην ανάπτυξη της κοινωνίας.
Προς την πιο πάνω κατεύθυνση, το ΥΠΑΝ έχει θέσει ως προτεραιότητά του, στη βάση του Προγράμματος Διακυβέρνησης, τη μετάβαση στο σύγχρονο, ανθρωποκεντρικό και συμπεριληπτικό σχολείο, το οποίο θα καλλιεργεί ικανότητες, δεξιότητες και γνώσεις, με απώτερο στόχο την ουσιαστική βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
Οι πολιτικές του ΥΠΑΝ για την υλοποίηση του οράματος και των στόχων του, σημείωσε η Υπουργός Παιδείας, αναλύονται σε έξι βασικούς πυλώνες: (α) εκπαιδευτικές πολιτικές για τον/τη μαθητή/μαθήτρια, (β) ανθρώπινο δυναμικό, (γ) διοικητικές δομές/υποδομές, (δ) ανώτερη και διά βίου εκπαίδευση, (ε) αθλητισμός και (στ) νεολαία.
Στόχοι που έχουν ήδη επιτευχθεί
Όσον αφορά στους σημαντικούς στόχους που έχουν ήδη επιτευχθεί κατά τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης, η δρ Μιχαηλίδου ανέφερε:
• Την εφαρμογή νέου συστήματος αξιολόγησης του/της μαθητή/μαθήτριας με το οποίο καταργήθηκε η ενδιάμεση εξέταση σε όλα τα μαθήματα στη Μέση Εκπαίδευση και με το οποίο επιτυγχάνεται, ανάμεσα σε άλλα, η μείωση του αριθμού των διαγωνισμάτων, η αύξηση του διδακτικού χρόνου, η μείωση του άγχους των μαθητών/τριών, η περαιτέρω έμφαση στη δημιουργικότητα και η εισαγωγή πολλαπλών μορφών αξιολόγησης.
• Την προώθηση του εκσυγχρονισμού και της επικαιροποίησης των Αναλυτικών Προγραμμάτων με τη σύσταση για τον σκοπό αυτό 43 Ομάδων Εργασίας και την επικέντρωση στην ουσιώδη ύλη, με περιεχόμενο που θα προάγει δεξιότητες, ικανότητες, κριτική σκέψη και δημιουργικότητα.
• Την επέκταση του θεσμού του ολοήμερου σχολείου με οκτώ νέα σχολεία στη Δημοτική Εκπαίδευση και τρία νέα σχολεία Διαθεματικής-Διεπιστημονικής Μάθησης στη Μέση Γενική Εκπαίδευση.
• Την αναβάθμιση της Μέσης Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης και των Μεταλυκειακών Ινστιτούτων Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με την εφαρμογή, για πρώτη φορά, 32 συνολικά προγραμμάτων από τα οποία επτά είναι νέα προγράμματα και τη διασύνδεσή τους με την αγορά εργασίας.
• Την επίσημη εξαγγελία για έναρξη διαλόγου με σκοπό την αναβάθμιση της Ανώτερης Εκπαίδευσης μέσω της περαιτέρω διεθνοποίησης, του εκσυγχρονισμού και της διασύνδεσής της με την αγορά εργασίας, καθώς και με την αύξηση των παρεχόμενων υποτροφιών.
• Την έναρξη της διαδικασίας για τη μετάβαση από την Ειδική στην Ενιαία Εκπαίδευση με κωδικοποίηση των θέσεων όλων των εμπλεκομένων, καθώς και με μέτρα που ήδη υλοποιούνται, όπως η πιλοτική εφαρμογή του καλοκαιρινού σχολείου σε ειδικά σχολεία, η επικαιροποίηση του εκπαιδευτικού υλικού για άμεση χρήση από τους/τις εκπαιδευτικούς, η αύξηση του αριθμού των σχολικών βοηθών/συνοδών και η βελτίωση των τρόπων αξιοποίησής τους.
• Την παιδαγωγική αναβάθμιση των υποστηρικτικών προγραμμάτων του ΥΠΑΝ με την κατάργηση του καθεστώτος της αγοράς υπηρεσιών και την ολοκλήρωση του διαλόγου για την παιδαγωγική αναδιάρθρωσή τους.
• Την επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού του εκπαιδευτικού συστήματος με την αξιοποίηση κονδυλίου 10 εκατομμυρίων ευρώ για την αγορά σύγχρονου εξοπλισμού (10.000 ηλεκτρονικών υπολογιστών και 1.000 βιντεοπροβολέων) και για τη διενέργεια επιμορφώσεων για τις ψηφιακές δεξιότητες, καθώς και με την ολοκλήρωση της συγγραφής κειμένου πολιτικής για την ψηφιακή εκπαίδευση.
• Τη λήψη μέτρων για πρόληψη, έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση σε θέματα βίας/παραβατικότητας και αλφαβητισμού με τη θεσμοθέτηση σειράς παιδαγωγικών μέτρων για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην προσχολική ηλικία. Η θεσμοθέτηση της δωρεάν υποχρεωτικής εκπαίδευσης από την ηλικία των 4 χρόνων αποτελεί προτεραιότητα που αναμένεται να θεσμοθετηθεί εντός του επόμενου διαστήματος.
• Την ενίσχυση των προγραμμάτων Αγωγής Ζωής με έμφαση στην Αγωγή του Πολίτη και σε αξίες όπως η ενσυναίσθηση, ο αλληλοσεβασμός και ο σεβασμός της διαφορετικότητας, με επιμορφώσεις για μαθητές, μαθήτριες και εκπαιδευτικούς, με την εφαρμογή της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης σε όλες τις βαθμίδες, με δράσεις προώθησης της ασφαλούς χρήσης του διαδικτύου και με την επέκταση της συμβουλευτικής και επαγγελματικής αγωγής.
• Την ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και την ενίσχυση της παιδαγωγικής αυτονομίας με την προσφορά επιμορφωτικών προγραμμάτων σε περισσότερους από 12.000 συμμετέχοντες/ουσες όλων των βαθμίδων, με την υλοποίηση 87 δομημένων προγραμμάτων, 80 δικτύων, 202 σεμιναρίων σχολικής βάσης και 80 κεντρικών επιμορφώσεων και με τη θεσμοθέτηση Ενιαίου Σχεδίου Βελτίωσης για την Αυτοαξιολόγηση των Σχολικών Μονάδων, ως μέρους της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου.
• Τη βελτίωση των υποδομών με επεκτάσεις/αναβαθμίσεις/βελτιώσεις αξίας περίπου €44 εκατ.
• Την περαιτέρω ενίσχυση των διεθνών συνεργασιών με την υπογραφή οκτώ συνολικά διεθνών μνημονίων και την εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος εκμάθησης της γερμανικής γλώσσας σε Γυμνάσια και Λύκεια.
• Την υιοθέτηση Σχεδίου Δράσης και προτεραιοτήτων για την περαιτέρω ανάπτυξη του κυπριακού αθλητισμού με έμφαση στον σχολικό αθλητισμό και στην αναβάθμιση των αθλητικών υποδομών.
• Την ανάπτυξη δράσεων σε θέματα που απασχολούν τους/τις νέους/νέες της χώρας μας με τον ορισμό του 2024 ως Εθνικού Έτους Νεολαίας, τη δημιουργία της πρώτης πλατφόρμας ψηφιακής δημοκρατίας για άμεση επικοινωνία των νέων με το Κράτος και την υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης «Σύγχρονη Επαγγελματική Ανάπτυξη για την Πράσινη και την Ψηφιακή Μετάβαση».
Οι στόχοι του 2024-2025
Παράλληλα με τα όσα επιτεύχθηκαν κατά τον πρώτο χρόνο διακυβέρνησης, η Υπουργός παρουσίασε τους στόχους που έχουν τεθεί για το 2024-25. Κατά τους επόμενους μήνες επιδιώκονται, ανάμεσα σε άλλα:
• Η πλήρης εφαρμογή του νέου συστήματος αξιολόγησης του/της μαθητή/μαθήτριας με συνεχή παρακολούθηση και αναβάθμιση για βελτίωση των μαθησιακών αποτελεσμάτων.
• Η εφαρμογή επικαιροποιημένων Αναλυτικών Προγραμμάτων σε όλα τα μαθήματα και όλες τις τάξεις, ώστε να επιτευχθεί ο εκσυγχρονισμός του περιεχομένου όλων των μαθημάτων.
• Η περαιτέρω αύξηση και αναβάθμιση των ολοήμερων σχολείων.
• Η περαιτέρω αύξηση και ποιοτική βελτίωση των προγραμμάτων στις Τεχνικές Σχολές, με την ενίσχυση της διασύνδεσης της παρεχόμενης εκπαίδευσης με την αγορά εργασίας και την αύξηση των θέσεων μαθητών/ριών.
• Η ολοκλήρωση του διαλόγου και η νομοθετική ρύθμιση για περαιτέρω αναβάθμιση, βελτίωση της ποιότητας και διεθνοποίηση της Ανώτερης Εκπαίδευσης.
• Η ολοκλήρωση των αλλαγών για τη μετάβαση από την Ειδική στην Ενιαία Εκπαίδευση.
• Η λήψη τελικών αποφάσεων για περαιτέρω παιδαγωγική αναβάθμιση όλων των υποστηρικτικών προγραμμάτων του ΥΠΑΝ.
• Η ενσωμάτωση ψηφιακών δεξιοτήτων στα Αναλυτικά Προγράμματα, η ολοκλήρωση του ηλεκτρονικού «Συστήματος Υπηρεσιών Υποστήριξης» και η επιμόρφωση εκπαιδευτικών για την ψηφιακή ενσωμάτωση, στο πλαίσιο της επιτάχυνσης του ψηφιακού μετασχηματισμού.
• Η προώθηση νομοθετικής ρύθμισης για παροχή δωρεάν υποχρεωτικής προδημοτικής εκπαίδευσης από τεσσάρων ετών και η εισαγωγή διαγνωστικών διαδικασιών έγκαιρης παρέμβασης στο νηπιαγωγείο.
• Ο σχεδιασμός νέας Εθνικής Στρατηγικής για τη Βία και την Παραβατικότητα.
• Η ενδυνάμωση εκπαιδευτικών σε θέματα πρόληψης και αντιμετώπισης της βίας και της παραβατικότητας και η εισαγωγή προγράμματος εναλλακτικής φοίτησης για παιδιά με ακραία παραβατική συμπεριφορά.
• Η προώθηση δράσεων για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή, στο πλαίσιο του ευρύτερου στόχου της απελευθέρωσης και επανένωσης της πατρίδας μας.
• Η έναρξη διαλόγου για το νέο Σύστημα Αξιολόγησης των Εκπαιδευτικών και του Εκπαιδευτικού Έργου και η συνεχής επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών.
• Η περαιτέρω βελτίωση των υποδομών με προϋπολογισμό €51 εκατ. για το 2024.
• Η εγκατάσταση κλιματιστικών, μέσω συμφωνίας-πλαίσιο, στα πρώτα 50 σχολεία.
• Η περαιτέρω προώθηση διεθνών συνεργασιών με υπογραφές μνημονίων, νέα προγράμματα, κινητικότητα και ανταλλαγές.
• Η υλοποίηση και η συνεχής παρακολούθηση του Σχεδίου Δράσης για την ανάπτυξη του κυπριακού αθλητισμού.
• Η υλοποίηση του Σχεδίου Δράσης για τη Νεολαία και η αναβάθμιση του διαλόγου με τον ΟΝΕΚ και το Συμβούλιο Νεολαίας.
Έμφαση στην πρόληψη και έγκαιρη παρέμβαση
Κλείνοντας, η δρ Αθηνά Μιχαηλίδου τόνισε ότι από τον ερχόμενο Σεπτέμβρη το σχολείο αλλάζει σταδιακά, αφού υλοποιείται ο στόχος για ένα βήμα προς το συμπεριληπτικό και αποτελεσματικότερο σχολείο. Παρόλο που πολλά ακόμα πρέπει να γίνουν για αντιμετώπιση των χρόνιων ζητημάτων του εκπαιδευτικού μας συστήματος, το σχολείο ήδη γίνεται πιο μαθητοκεντρικό, πιο συμπεριληπτικό, πιο ασφαλές και περισσότερο επικεντρωμένο στις ανάγκες των μαθητών/ριών και των εκπαιδευτικών, με έμφαση στην πρόληψη και την έγκαιρη παρέμβαση.
Το σύγχρονο σχολείο που επιδιώκουμε, σημείωσε η Υπουργός, θα είναι προσανατολισμένο στις δεξιότητες/ικανότητες και στην πυρηνική γνώση, με δράσεις και πολιτικές που θα βασίζονται στην έρευνα και την παιδαγωγική επιστήμη. Σε ένα σύγχρονο, ψηφιακό περιβάλλον, με μεγαλύτερη παιδαγωγική αυτονομία και βελτιωμένες υποδομές, θα υλοποιήσουμε το όραμά μας για τη διαμόρφωση ενεργών και κριτικά σκεπτόμενων πολιτών, που θα μπορούν να αντιμετωπίσουν τις σύγχρονες προκλήσεις και να οδηγήσουν τη χώρα μας στην απελευθέρωση, την επανένωση ,την πρόοδο και την ανάπτυξη, κατέληξε.
