Απόντα ήταν τα πτητικά μέσα του Τμήματος Δασών στην πρώτη μεγάλη πυρκαγιά που κλήθηκε να αντιμετωπίσει για το 2024.
Η πυρκαγιά στο κρατικό δάσος Λεμεσού, ανέδειξε τη γύμνια των κρατικών υπηρεσιών να έχουν στη διάθεσή τους έγκαιρα πτητικά μέσα πυρόσβεσης. Η πυρκαγιά, που οφείλεται σε τραγικό ανθρώπινο λάθος από μια φωτοβολίδα που δεν είχε αφοπλιστεί από τους τεχνικούς της Υπηρεσίας Μεταλλείων, ξέσπασε σε δύσβατη περιοχή όπου είχε εκτοξευτεί κατά τη διαδικασία της καταστροφής σε λατομείο της περιοχής. Το βάρος της κατάσβεσης επωμίστηκαν οι επίγειες δυνάμεις, λόγω της απουσίας πτητικών μέσων του Τμήματος Δασών.
Από τα οκτώ πρωτεύοντα πτητικά μέσα που έπρεπε να διαθέτει η Δημοκρατία, έχει μόνο ένα αυτή τη στιγμή και δεν αναμένεται επιπλέον ενίσχυση πριν τον Ιούνιο. Επομένως, μετά την διοικητική έρευνα που έχει διαταχθεί για τα αίτια της χθεσινής πυρκαγιάς, διοικητική έρευνα πρέπει να διαταχτεί επίσης όσον αφορά την απόδοση ευθυνών για το γεγονός ότι η Δημοκρατία δεν διαθέτει πτητικά μέσα κατάσβεσης πυρκαγιών.
Το κενό στην προσπάθεια κατάσβεσης της πυρκαγιάς ήταν εξόφθαλμο και αυτός ήταν και ο λόγος για τον οποίο ενώ αρχικά οι Αρχές διαβεβαίωναν ότι η φωτιά ήταν υπό έλεγχο, στην πορεία ανακοινώθηκε ότι ήταν εκτός ελέγχου. Την αδυναμία αυτή αναγκάστηκε να παραδεχθεί και η υπουργός Γεωργίας Μαρία Παναγιώτου όταν επισκέφθηκε την περιοχή της πυρκαγιάς. «Δυστυχώς, φέτος οι διαγωνισμοί για την ενοικίαση των πτητικών μέσων δεν ήταν γόνιμοι. Και ενώ τις προηγούμενες χρονιές τα είχαμε τον Μάιο, αυτή τη στιγμή φαίνεται ότι θα έχουμε τα επιπρόσθετα πτητικά μέσα τον Ιούνιο», ανέφερε.
Στη συνέχεια, βεβαίως, η Υπουργός προσπάθησε να αποσείσει την ευθύνη από την Κυβέρνηση, προτάσσοντας την απόφαση για απόκτηση ιδιόκτητων πτητικών μέσων αντί να τα ενοικιάζει κάθε χρόνο. «Το πιο σημαντικό είναι να έχουμε τα δικά μας, τα ιδιόκτητα πτητικά μέσα. Γι’ αυτό είναι πολύ σημαντική η απόφαση του Πρόεδρου», σημείωσε. Για πρώτη φορά η κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη έχει δώσει οδηγίες ώστε να προχωρήσει η αγορά 10 ιδιόκτητων πτητικών μέσων, πρόσθεσε η υπουργός Γεωργίας.
Στο πρώτο στάδιο της πυρκαγιάς συμμετείχε μόνο το ένα πυροσβεστικό αεροσκάφος του Τμήματος Δασών, και ακολούθως ενισχύθηκαν με ένα ελικόπτερο της Αστυνομίας και ένα ελικόπτερο των Βρετανικών Βάσεων.
Το Τμήμα Δασών έχει στη διάθεσή του μόνο ένα από τα δύο αεροσκάφη που έχει στην κατοχή του. Το δεύτερο εκτιμάται ότι θα βρίσκεται στην Κύπρο εντός Ιουλίου. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν σε εξέλιξη δύο διαγωνισμοί για μίσθωση τεσσάρων αεροπλάνων και δύο ελικοπτέρων πυρόσβεσης και εκτιμάται ότι οι διαδικασίες θα ολοκληρωθούν αρχές Ιουνίου. Εφόσον υπάρχει κατάληξη με τις διαδικασίες το Τμήμα Δασών θα διαθέτει οκτώ πρωτεύοντα πτητικά μέσα. Πέραν τούτων, σε εξέλιξη βρίσκεται διαγωνισμός ο οποίος κώλυσε στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών για την προμήθεια σε βάθος χρόνου τριών αεροσκαφών αεροπυρόσβεσης. Σημειώνεται ότι οι Βρετανικές Βάσεις μπορούν να αποστέλλουν μέχρι δύο ελικόπτερα.
Επίσης, ως δευτερεύοντα πτητικά μέσα μπορούν να ενεργοποιηθούν τα δύο ελικόπτερα της Αστυνομίας και τα δύο ελικόπτερα της Εθνικής Φρουράς. Επίσης, στη βάση σχετικής διμερούς συμφωνίας με την Ιορδανία, η Κύπρος μπορεί να υποστηριχθεί αν χρειαστεί με πτητικά μέσα πυρόσβεσης. Σε ημέρες υψηλού κινδύνου θα ζητείται βοήθεια από Ελλάδα και Ισραήλ. Σύμφωνα με πληροφορίες, προσπάθειες για να εγκατασταθούν μόνιμα πτητικά μέσα στην αεροπορική βάση Ανδρέας Παπανδρέου από τις γειτονικές χώρες στην Κύπρο δεν τελεσφόρησαν.
Κατά καιρούς τίθεται θέμα δημιουργίας ευρωπαϊκής βάσης αεροπυρόσβεσης στην Κύπρο στο πλαίσιο του rescEU, ωστόσο λόγω λανθασμένης διαχείρισης από το Τμήμα Δασών δεν έγινε κατορθωτό κάτι τέτοιο, επομένως και γι’ αυτό το θέμα θα πρέπει να αναζητηθούν ευθύνες.
Αναγνωρίζοντας την αξία των πτητικών μέσων για πρώτη φορά στις 12 Μαρτίου 2024 σε σύσκεψη στο Προεδρικό λήφθηκε η απόφαση από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας όπως την επόμενη πενταετία να έχουμε 10 ιδιόκτητα πτητικά μέσα. Κάθε χρόνο σε συσκέψεις που γίνονται στο Προεδρικό Μέγαρο τίθεται ως προτεραιότητα η ανάγκη να έχει έγκαιρα η Δημοκρατία πτητικά μέσα. Επί Προεδρίας Νίκου Χριστοδουλίδη πραγματοποιήθηκαν ήδη τρεις συσκέψεις.
Το 2021 είχαμε στη διάθεσή μας έξι πρωτεύοντα πτητικά μέσα πυρόσβεσης και από το 2022 ο αριθμός τους αυξήθηκε σε οκτώ. Ωστόσο, κάθε χρόνο παρατηρούνται προβλήματα και επομένως τα διαθέσιμα πτητικά μέσα είναι λιγότερα τους πρώτους μήνες που τα χρειάζεται η Κυπριακή Δημοκρατία. Σήμερα υπάρχει εξάρτηση από πτητικά μέσα άλλων χωρών σε περίπτωση μεγάλης πυρκαγιάς, τα οποία απαιτούνται τουλάχιστον 48 ώρες μέχρι να έρθουν στην Κύπρο και να ριχτούν στη μάχη της αεροπυρόσβεσης.
