Ένας χρόνος έχει περάσει από την κατάρρευση της FTX – σε αυτό το χρονικό διάστημα οι εισαγγελείς πέτυχαν να καταδικαστεί ο ιδρυτής του ανταλλακτηρίου Sam Bankman-Fried. Η εξέλιξη αυτή είναι μια ηθική δικαίωση για τους πιστωτές της FTX, όμως θα προτιμούσαν να πάρουν πίσω ένα μέρος από τα χρήματά τους.
Η σημερινή διοίκηση της FTX, με CEO τον Τζον Ρέι, έχει ανακτήσει πάνω από 7 δισ. δολάρια από έλλειμμα των 8,7 δισ. δολαρίων και η εταιρεία διαθέτει επαρκή περιουσιακά στοιχεία για να καταβάλει στους πελάτες το μεγαλύτερο μέρος των οφειλομένων. Όπως εκτιμά το Forbes, η FTX κάθεται πάνω σε περίπου 2,6 δισ. δολάρια σε Solana και Bitcoin και άλλα 1,7 δισ. δολάρια σε άλλα crypto. Τον Σεπτέμβριο η εταιρεία έλαβε έγκριση για να ξεκινήσει τη ρευστοποίηση των ανακτημένων κρυπτονομισμάτων και έχει μεταφέρει Solana αξίας άνω των 100 εκατ. δολαρίων σε ανταλλακτήρια όπως το Binance, το Coinbase και το Kraken – τέτοιου είδους συναλλαγές είναι συχνά οιωνός ότι ένας κάτοχος crypto ετοιμάζεται να πουλήσει.
Υπάρχει, όμως, ένα εμπόδιο – και μάλιστα μεγάλο. Η αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) δεν είναι θιασώτης των συναλλαγών σε crypto, με το καθεστώς που διενεργούνται σήμερα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Έχει μηνύσει τις Binance και Coinbase, καταγγέλλοντας ότι ενεργούν ως χρηματοπιστωτικά χρηματιστήρια ενώ δεν έχουν σχετική άδεια και πως τα ψηφιακά περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν είναι μη εγγεγραμμένοι τίτλοι. Η SEC υποστηρίζει ότι τα χρηματιστήρια θα πρέπει να εμπίπτουν στη ρυθμιστική της αρμοδιότητα και ότι τα περισσότερα υφιστάμενα κρυπτονομίσματα θα πρέπει να θεωρούνται μη εγγεγραμμένοι τίτλοι.
Η SEC έχει ήδη παρέμβει σε μια περίπτωση πτώχευσης, αντιδρώντας στο σχέδιο της χρηματιστηριακής εταιρείας Voyager Digital τον Μάρτιο να πουλήσει κρυπτονομίσματα στη θυγατρική της Binance στις ΗΠΑ. Παρόλο που το δικαστήριο απέρριψε τις αιτιάσεις της SEC σε εκείνη την υπόθεση, είναι πιθανό η ρυθμιστική αρχή να παρέμβει και στην υπόθεση της FTX.
Εκπρόσωπος της SEC αρνήθηκε να σχολιάσει τη στάση της Κεφαλαιαγοράς και η FTX δεν απάντησε σε ερωτήματα που τέθηκαν μέσω e-mail.
Αν τα κρυπτονομίσματα πρέπει να είναι υπό τη δικαιοδοσία της SEC παραμένει ανοιχτό ερώτημα. Το Κογκρέσο δεν μπόρεσε να αποφασίσει πώς να αντιμετωπίσει μια κατηγορία περιουσιακών στοιχείων που υπάρχει εδώ και 15 χρόνια. Στα δικαστήρια εκδικάζονται αυτή την περίοδο αρκετές υποθέσεις που αφορούν τα crypto. Καμία δεν θα έχει τελεσιδικήσει εγκαίρως ώστε να υπάρξει δεδικασμένο για την FTX.
Έτσι, η ρυθμιστική αρχή καθυστερεί τις αποζημιώσεις προς τους πελάτες που απέτυχε να προστατεύσει προτού οι πλατφόρμες χρεοκοπήσουν. Προκύπτουν δύο ερωτήματα, λοιπόν: θα προσπαθήσει η SEC να εμποδίσει το σχέδιο εκκαθάρισης της FTX ; Και αν ναι, θα το πετύχει;
Ελλείψει σαφούς νομοθεσίας, η SEC στηρίζεται στην “επιβολή” και σε δικαστικές αποφάσεις για να ελέγξει την αγορά των κρυπτονομισμάτων.
Εκτός από τις αγωγές που κατέθεσε τον Ιούνιο κατά της Coinbase και της Binance, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς έχει μηνύσει και τις εταιρείες που θεωρεί ότι αποκόμισαν κέρδη παρανόμως πουλώντας ψηφιακά tokens. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η μήνυσή της τον Δεκέμβριο του 2020 κατά της Ripple Labs -με έδρα το Σαν Φρανσίσκο-, με την εταιρεία να συγκεντρώνει 1,3 δισ. δολάρια πουλώντας επί χρόνια το token XRP.
Επιπλέον, υπάρχει η υπόθεση Voyager: η ρυθμιστική αρχή διατύπωσε αντιρρήσεις στην προτεινόμενη πώληση κρυπτονομισμάτων από την πτωχευμένη χρηματιστηριακή στη θυγατρική της Binance στις ΗΠΑ. Η ανησυχία της SEC ήταν ότι τα προς μεταβίβαση tokens αποτελούσαν τίτλους, τους οποίους καμία από τις δύο εταιρείες δεν ήταν εγγεγραμμένη για να χειρίζεται.
Ο δικαστής Michael Wiles έθεσε ως προτεραιότητα την επιστροφή κεφαλαίων στους πελάτες. “Έρχεστε εδώ και μου λέτε”, είπε στους δικηγόρους της SEC, “ότι πρέπει να σταματήσω τους πάντες γιατί μπορεί να έχετε κάποιο θέμα”. Πρόσθεσε ότι ο ομοσπονδιακός “πτωχευτικός κώδικας δεν προβλέπει να τραβάνε αυτές οι διαδικασίες επ’ άπειρον” και ενέκρινε την πώληση.
Η Binance στις ΗΠΑ υπαναχώρησε από τη συναλλαγή τον Απρίλιο, επικαλούμενη ένα “εχθρικό και αβέβαιο ρυθμιστικό περιβάλλον στις Ηνωμένες Πολιτείες” και υποστηρίζοντας πως η δικαστική απόφαση δεν δημιουργεί δεδικασμένο. Για τη SEC, το διακύβευμα είναι πιο σοβαρό αυτή τη φορά, αφού η περίπτωση της FTX είναι από τις μεγαλύτερες και πιο “προβεβλημένες” χρεοκοπίες στην ιστορία, και η μη αμφισβήτηση της πώλησης θα μπορούσε να εκληφθεί ότι η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς δεν υπερασπίζεται τη θέση της κατά των crypto.
Μέχρι στιγμής η διαδικασία ρευστοποίησης φαίνεται πως προχωρά χωρίς να λαμβάνεται ιδιαίτερα υπόψη η SEC. Τον Σεπτέμβριο, ο δικαστής John Dorsey ενέκρινε το σχέδιο της FTX να ρευστοποιεί κρυπτονομίσματα αξίας έως και 100 εκατ. δολαρίων την εβδομάδα. Η εταιρεία υπέγραψε σύμβαση με την Galaxy Digital Asset Management, την οποία διευθύνει ο δισεκατομμυριούχος Mike Novogratz, για να επιβλέπει την ομαλή ρευστοποίηση των περιουσιακών στοιχείων της FTX. Η Galaxy, εγγεγραμμένη στη SEC ως ειδικός διαπραγματευτής, διασφαλίζει το βέλτιστο αποτέλεσμα στη διαδικασία των πωλήσεων.
Στον κόσμο των χρηματοοικονομικών “το βέλτιστο αποτέλεσμα” μπορεί να αφορά μια σειρά από πτυχές της διαδικασίας, αλλά στο πλαίσιο των crypto αναφέρεται ως επί το πλείστον σε μια πλατφόρμα που μπορεί να αφομοιώσει μεγάλους όγκους tokens χωρίς να προκαλέσει υπερβολική μεταβλητότητα στην τιμή spot. Εύκολο στα λόγια, δύσκολο στην πράξη, καθώς η αγορά γνωρίζει ότι η FTX έχει να πουλήσει Solana αξίας άνω των 100 εκατ. δολαρίων αυτή τη στιγμή και πολύ περισσότερα τα επόμενα χρόνια. Οι έξυπνοι επενδυτές μπορεί να προσπαθήσουν να πουλήσουν τα δικά τους αποθέματα τώρα, πριν από τις αναμενόμενες μειώσεις των τιμών, κάτι που θα έβλαπτε τους πιστωτές. Η Galaxy αρνήθηκε να σχολιάσει τυχόν σύγκρουσή της με τη SEC ή με τη στρατηγική της περί ρευστοποίησης, αλλά πιθανόν επέλεξε το Binance, το μεγαλύτερο ανταλλακτήριο στον κόσμο, μαζί με τα κορυφαία στις ΗΠΑ Coinbase και Kraken, για να φτάσει στις αγορές με τη μεγαλύτερη ρευστότητα, όπως προβλέπει η συμφωνία με την FTX.
Εκπρόσωπος της Kraken δήλωσε: “Δεν σχολιάζουμε συγκεκριμένες συναλλαγές, αλλά είμαστε ευχαριστημένοι που τα ανταλλακτήρια μπορούν να συμβάλλουν στο να μπορούν οι χρήστες κρυπτονομισμάτων να απολαμβάνουν όλο το φάσμα των υπηρεσιών”. Η Coinbase δεν ανταποκρίθηκε σε αίτημα για σχολιασμό, αλλά πηγή με γνώση των θεμάτων της εταιρείας σημείωσε ότι “εγκρίνοντας αυτές τις συναλλαγές, το δικαστήριο αναγνωρίζει σιωπηρά ότι οι πωλήσεις θα μπορούσαν -και θα έπρεπε- να υλοποιούνται νόμιμα στις ΗΠΑ έξω από τη δικαιοδοσία της SEC. Το δικαστήριο γνωρίζει ότι αν υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με τη νομιμότητα των συναλλαγών, θα πρέπει να τις εξετάσει, παρόλα αυτά εγκρίνει τις πωλήσεις”.
Ένας πιθανός συμβιβασμός θα ήταν το καθεστώς που διέπει τις μετοχές private-placement trust να επεκταθεί στο Solana και στο Ether. Τα trusts μπορούν να αγοραστούν από ειδικούς επενδυτές. Νομικός του κλάδου, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, εκτίμησε πως είναι πιθανό η FTX και η Galaxy να πουλήσουν τα tokens σύμφωνα με διάφορες εξαιρέσεις που προβλέπει SEC, όπως το να μην επιτρέπεται στους πελάτες των ΗΠΑ να επωφεληθούν ή να πωλούν μόνο σε διαπιστευμένους επενδυτές, αλλά αυτά τα βήματα θα περιόριζαν την αγορά για τα περιουσιακά στοιχεία, υπονομεύοντας τον στόχο της επίτευξης της μέγιστης αξίας για τους επενδυτές. Ακόμη πιο προβληματικό είναι ότι η Galaxy θα πρέπει πιθανότατα να αναζητήσει η ίδια αυτούς τους πελάτες. Η Coinbase και η Kraken δεν θα μπορούσαν να υποστηρίξουν τέτοιου είδους προσφορές.
Λίγες πλατφόρμες στις ΗΠΑ έχουν συσταθεί για την πώληση ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων – και πάλι υφίστανται αρκετούς περιορισμούς. Τέτοιες είναι τα συστήματα εναλλακτικών συναλλαγών, αλλά δεν είναι σαφές αν αυτές οι πλατφόρμες μπορούν να καταχωρούν πραγματικά κρυπτονομίσματα, επειδή δεν υπάρχει τρόπος να εγγραφούν στη SEC. Η Prometheum, η πρώτη και μοναδική εταιρεία κρυπτονομισμάτων που έλαβε άδεια ειδικού σκοπού broker-dealer (SPBD) από την Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, υποστηρίζει ότι υπάρχει δρόμος για να συμμορφωθεί ως προς τη διαχείριση των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων.
Αν και θετικός προς την αγορά των κρυπτονομισμάτων, ο δημοκρατικός βουλευτής Ritchie Torres εκτίμησε πως η έκδοση της άδειας SPBD για την Prometheum ήταν περισσότερο ένα πολιτικό τέχνασμα της SEC και όχι μια ουσιαστική προσπάθεια αφομοίωσης των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων στο υφιστάμενο ρυθμιστικό οικοδόμημα. “Η Prometheum φαίνεται να μην είναι τίποτα περισσότερο από μια ‘πλατφόρμα Ποτέμκιν’, που λειτουργεί ως ένα επίκαιρο θέμα συζήτησης για τους επικριτές των κρυπτονομισμάτων και όχι ως μια πραγματική πλατφόρμα συναλλαγών για τους πελάτες”, τονίζει ο Torres σε επιστολή που έστειλε τον Ιούλιο προς τον πρόεδρο της SEC Gary Gensler.
Οι πωλήσεις των κρυπτονομισμάτων της FTX πιθανόν να ξεκινήσουν τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες και να συνεχιστούν όλο τον χειμώνα. Μένει να δούμε αν η SEC θα εκφράσει τη διαφωνία της. Ίσως η SEC να είναι απασχολημένη με τις αγωγές της κατά της Binance, της Coinbase και της Ripple, καθώς και με την εξέταση των δεκάδων αιτημάτων που έχουν κατατεθεί για το ETF Bitcoin στην αγορά spot.
