Τουλάχιστον από τον Οκτώβριο του 2018 ο Ανεξάρτητος Διαχειριστής Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας στην Ελλάδα (ΑΔΜΗΕ) φρόντισε να προειδοποιήσει τις κρατικές Αρχές Κύπρου και Ελλάδας, αλλά και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, για πιθανή ή προφανή αδυναμία της EuroAsia Interconnector να εξεύρει χρηματοδότηση για την έγκαιρη προώθηση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης αλλά και της διασύνδεσης Κρήτης-Αττικής, σε συνεργασία με τον Διαχειριστή Μεταφοράς στην Ελλάδα.
Εκείνες οι παραστάσεις του ΑΔΜΗΕ οδήγησαν τελικά στην αποσύνδεση της EuroAsia Interconnector από το έργο της ηλεκτρικής σύζευξης Κρήτης – Αττικής, παρόλο ότι κινδύνεψαν σοβαρά να διασαλευτούν σε ανώτατο επίπεδο οι σχέσεις των τότε κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας.
Ο ΑΔΜΗΕ επέμεινε μέχρι τέλους -και οι εξελίξεις τον δικαιώνουν- πως η επείγουσα, από τότε, διασύνδεση Κρήτης – Αττικής δεν μπορούσε να τελεί υπό την αίρεση της εξεύρεσης χρηματοδοτών από μέρους της εταιρείας EuroAsia και ευρύτερα από τη διοικητική, οικονομική και τεχνική της αξιοπιστία.
Τελικά, η διασύνδεση Κρήτης – Αττικής προχώρησε χωρίς τη EuroAsia και ήδη επιτεύχθηκε η λεγόμενη μικρή διασύνδεση και σύντομα θα είναι έτοιμη και η μεγάλη διασύνδεση, που προσφέρει στην Κρήτη ενεργειακή ασφάλεια αλλά και δυνατότητες μεγάλης αξιοποίησης των ΑΠΕ. Αντίθετα, η διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης βρίσκεται ακόμα στα χαρτιά.
Πρέπει να τονιστεί ότι ο ΑΔΜΗΕ έχει πρόσφατα υπογράψει -κατόπιν πολλών διαπραγματεύσεων που πέρασαν από χίλια μύρια κύματα- letter of intent με τη EuroAsia, για συμμετοχή στο μετοχικό της κεφάλαιο κατά 25% ή και 33% σε επόμενη φάση.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παρέμβαση ΕΤΕΚ για το καλώδιο
Τη συμμετοχή του ΑΔΜΗΕ αξίωσε και ουσιαστικά επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, λόγω της μεγάλης τεχνογνωσίας που διαθέτει ο Διαχειριστής στις ηλεκτρικές διασυνδέσεις, σε αντίθεση με τη EuroAsia. Ωστόσο, η επισημοποίηση της συμφωνίας εκκρεμεί.
Τι γράφτηκε το 2018
Στις 23/10/2018, δύο έγκυρες ιστοσελίδες που ασχολούνται επισταμένα με τα θέματα ενέργειας στην Ελλάδα και παγκόσμια, η energypress.gr και η worldenergynews.gr δημοσίευσαν εκτενή ρεπορτάζ, επικαλούμενα πηγές στον ΑΔΜΗΕ ή κοντά στον ΑΔΜΗΕ.
Τα ρεπορτάζ είχαν πολλές ομοιότητες ως προς την ουσία του περιεχομένου τους και προφανώς αποτελούσαν σε μεγάλο βαθμό όχημα για να εκφραστεί η οργή του ΑΔΜΗΕ για την επιμονή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αλλά και στελεχών των κυβερνήσεων Κύπρου και Ελλάδας (ιδιαίτερα της Κύπρου) να διατηρούν τη EuroAsia Interconnector ως ισότιμο επιχειρηματικό μέλος της εταιρείας ειδικού σκοπού (SPV) με την ονομασία Ariadne Interconnector, η οποία ετοιμαζόταν τότε να κατασκευάσει τη σύνδεση Κρήτης – Αττικής, με συμμετοχή και του ΑΔΜΗΕ.
Το γεγονός ότι οι δύο εξειδικευμένες ιστοσελίδες δημοσίευσαν την ίδια μέρα ρεπορτάζ προς την ίδια κατεύθυνση («αποκαθήλωση» της EuroAsia), επικαλούμενες πηγές στον ΑΔΜΗΕ, υποδηλοί μάλλον ότι ο Έλληνας Διαχειριστής Μεταφοράς έκρινε επιβεβλημένα τα εν λόγω δημοσιεύματα για να αποτρέψει τη συμμετοχή της EuroAsia στο καλώδιο Κρήτης – Αττικής, ανησυχώντας για την επιτυχή και έγκαιρη έκβαση του εγχειρήματος αν σε αυτό θα συμμετείχε με ουσιαστικό τρόπο η εν λόγω εταιρεία. Στόχος που επιτεύχθηκε στη συνέχεια.
Τα «καυτά ερωτήματα» από πηγές στον ΑΔΜΗΕ μέσω δημοσιευμάτων
Και στα δύο προαναφερθέντα ρεπορτάζ, καταγράφηκαν καυτά ερωτήματα, τα οποία αποδίδονταν σε κύκλους στον ΑΔΜΗΕ και αφορούσαν την αξιοπιστία της EuroAsia όπως την αντιλαμβάνονταν οι πηγές των δημοσιευμάτων.
Λόγω του δημοσίου διαλόγου που είναι σε εξέλιξη στην Κύπρο για τη διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης και της τεράστιας σημασίας του θέματος για το ενεργειακό μέλλον της χώρας, παραθέτουμε το σχετικό απόσπασμα από το ρεπορτάζ της energypress.gr, στις 23/10/2018, χωρίς να υιοθετούμε κατ’ ανάγκη όσα αναφέρονται ή υπονοούνται, καθώς κάποια δεδομένα ενδεχομένως να έχουν διαφοροποιηθεί στο μεταξύ:
«Όπως αναφέρουν παράγοντες του Διαχειριστή (ΑΔΜΗΕ), τα οικονομικά στοιχεία του ΑΔΜΗΕ, βασικού μετόχου της Ariadne (σ.Φ. που κατασκευάζει τη διασύνδεση Κρήτης – Αττικής), σύμφωνα με την απόφαση της Ρυθμιστικής Αρχής Ελλάδας, είναι και γνωστά και δημοσιευμένα.
Η καταστατική δραστηριότητά του είναι και αυτή δημοσιευμένη, αφού, άλλωστε, έχει καθοριστεί διά νόμου. Δημοσιευμένη είναι επίσης η δουλειά του, τα επιτεύγματα και η πρόοδός του, διά των αποφάσεων της ΡΑΕ αλλά και της δημόσιας σφαίρας.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: EuroAsia Interconnector: Πολύ ώριμο το έργο, λέει η ΡΑΕΚ
Αντίθετα, συνεχίζουν οι ίδιες πηγές, οι πληροφορίες για την εταιρία Euroasia Inteconnector Ltd είναι ελάχιστες. Η έλλειψή τους γίνεται ιδιαίτερα ανησυχητική αν ληφθεί υπόψη ότι η εταιρία διεκδικεί τόσο μεγάλα έργα, καθώς κανείς, τελικά, δεν φαίνεται να έχει την παραμικρή σοβαρή ένδειξη ότι η συγκεκριμένη εταιρία έχει τις οικονομικές ή τεχνικές ικανότητες να τα υλοποιήσει.
Πραγματικά, οι προσβάσιμες πληροφορίες φαίνεται να εγείρουν σημαντικά ερωτήματα, τα οποία οφείλουν να απαντήσουν όσοι ανεπιφύλακτα στηρίζουν την άποψη ότι η συγκεκριμένη εταιρεία πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο στην κατασκευή μεγάλων έργων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας:
1 Ποια η μετοχική σύνθεση της Euroasia Interconnector Ltd σήμερα (σ.Φιλελευθέρου: Την περασμένη Τρίτη, ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ενέργειας, ο CEO της εταιρείας, Νάσος Κτωρίδης, είπε ότι κύριοι μέτοχοι του Φορέα Υλοποίησης EuroAsia Interconnector Limited, με συμμετοχή άνω του 5%, είναι κατά την παρούσα φάση ο Αθανάσιος (Νάσος) Κτωρίδης και η Ελληνική Δημόσια Εταιρεία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ SA).
2 Ποια είναι η οικονομική κατάσταση της εταιρίας Euroasia Interconnector Ltd; Ποιο το μετοχικό της κεφάλαιο και ποια τα περιουσιακά της στοιχεία; Ποια είναι τα οικονομικά της αποτελέσματα για τα τελευταία έτη;
3 Ποια πρόσωπα είναι οι διευθυντές και πού βρίσκεται η έδρα της Euroasia Interconnector Ltd;
4 Ποια πρόσωπα είναι οι διευθυντές και πού βρίσκεται η έδρα των εταιριών Tiestorm Limited, QUANTUM INVESTMENTS GREECE, QUANTUM Ltd, Quantum Holdings Ltd, Quantum Energy Corporation Ltd, Quantum Cable Limited, Euroasia Interconnector Holdings Limited, Euroasia International Energy LTD, Euroasia Interconnector Greece Limited, Euroasia Interconnector Cyprus Israel Limited, Euroasia Interconnector Cyprus Israel Grid Limited, Euroasia Interconnector Crete Attica Limited;
5 Ποιο το αντικείμενο των ανωτέρω εταιριών; Υπάρχει κάποια εξ αυτών που να δραστηριοποιείται ή να έχει ως σκοπό την παραγωγή ή την προμήθεια ηλεκτρικού ρεύματος; Ποιες εξ αυτών συνδέονται με το σύνολο ή μέρος της διασύνδεσης Ισραήλ-Κύπρος-Κρήτη-Αττική;
6 Πόσα άτομα αποτελούν το προσωπικό της Euroasia Inteconnector Ltd;
Τέλος, σύμφωνα πάντα με τους κύκλους του ΑΔΜΗΕ (συνέχιζε το ρεπορτάζ της energypress.gr στις 23/10/2018), η συγκεκριμένη Υπηρεσία της Κομισιόν αλλά και όλοι οι εμπλεκόμενοι στη συζήτηση που έχει ανοίξει σχετικά με τη διασύνδεση Αττικής-Κρήτης είναι υποχρεωμένοι να απαντήσουν στα εξής ερωτήματα:
– Στα σοβαρά συγκρίνεται ο Διαχειριστής της Ελλάδας, που μόνο τους τελευταίους 16 μήνες έχει δρομολογήσει επενδύσεις πάνω από μισό δισ. ευρώ, με μια εταιρεία σαν την Euroasia Interconnector Ltd;
– Οι διαδικασίες προμηθειών για έργα που πληρώνουν οι πολίτες πρέπει να είναι διαφανείς και με βάση νόμους περί δημοσίων προμηθειών που ακολουθούν τους ευρωπαϊκούς κανόνες ή όχι;
– Μπορεί να γίνει η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης χωρίς χρηματοοικονομική αξιοπιστία και επάρκεια;
– Η διασύνδεση Αττικής-Κρήτης είναι θέμα μικροπολιτικής εκμετάλλευσης ή εθνικό θέμα πρώτης ανάγκης;».
Άγνωστα στοιχεία
Οφείλουμε να επισημάνουμε πως κάποια από τα ανωτέρω ερωτήματα παραμένουν αναπάντητα ή τουλάχιστο οι απαντήσεις δεν είναι γνωστές στα συναρμόδια υπουργεία στην Κύπρο, ούτε στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ούτε στην Ελεγκτική Υπηρεσία που διενεργεί έρευνα για τις συνθήκες υπό τις οποίες το κράτος συμφώνησε να χρηματοδοτήσει με δικό του δάνειο ύψους 100 εκατ. από το Ταμείο Ανάκαμψης τη διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης μια ιδιωτική εταιρεία που δεν φαίνεται να έχει εξασφαλίσει άλλα κεφάλαια, πλην τα 657 εκατ. που δεσμεύτηκε να της παραχωρήσει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός Συνδέοντας την Ευρώπη.
