Σε μία περίοδο ιδιαίτερα δύσκολη, μεσούσης της πανδημίας του κορωνοϊού και της οικονομικής κρίσης που δημιούργησε, σε όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έκρινε σοφό να ζητήσει πλάνο με το οποίο να καταργούνται τα επενδυτικά προγράμματα πολιτογράφησης επενδυτών.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ξανά πολιτογραφήσεις λόγω του κορωνοϊού

Μία τέτοια επιστολή έλαβε και η Κύπρος την 1η Απριλίου 2020. Σύμφωνα με εκπρόσωπο της Επιτροπής, ο οποίος ρωτήθηκε σχετικά από τον «Φ», η επίμαχη επιστολή «εμπίπτει στις δεσμεύσεις της (Κομισιόν) να παρακολουθεί τα επενδυτικά προγράμματα πολιτογράφησης και μόνιμης διαμονής στην ΕΕ και στη συνέχιση του διαλόγου με τα κράτη-μέλη. Η Κομισιόν έχει πρόσφατα αποστείλει ακόμα ένα γύρο επιστολών στις κυπριακές, μαλτέζικες και βουλγαρικές Αρχές την 1η του Απρίλη σε σχέση με τα επενδυτικά προγράμματα πολιτογράφησης επενδυτών».   
Αν και ο εκπρόσωπος της Κομισιόν δεν θέλησε να σχολιάσει το περιεχόμενό τους, εντούτοις, σύμφωνα με πληροφορίες που εξασφάλισε ο «Φ», ένα από τα αιτήματα της Επιτροπής είναι να υποβληθεί συγκεκριμένο πλάνο στο οποίο να καταγράφεται ο τρόπος με τον οποίο το σχέδιο πολιτογραφήσεων της κάθε χώρας θα αρχίσει να περιορίζεται μέχρι τελικά να τερματιστεί πλήρως.

Τόσο το περιεχόμενο της επιστολής, όσο και η χρονική περίοδος που αυτή έχει αποσταλεί, ξενίζει. Εν πρώτοις, επειδή η Κομισιόν δεν έχει το δικαίωμα να επιβάλει σε χώρες-μέλη την κατάργηση τέτοιου είδους εθνικών προγραμμάτων. Κατά δεύτερο, επειδή επιλέγηκε μία χρονική περίοδος κατά την οποία κάθε κράτος μέλος βρίσκεται αντιμέτωπο με βαθιά ύφεση και προσπαθεί με κάθε διαθέσιμο τρόπο να αντεπεξέλθει των δυσκολιών που έχει δημιουργήσει το αναγκαστικό lock down των οικονομιών τους. Στην περίπτωση της Κύπρου ειδικά, δεν αναμενόταν επιστολή με τέτοιο περιεχόμενο, όταν τους τελευταίους μήνες και μετά από τις προβληματικές περιπτώσεις που είδαν το φως της δημοσιότητας, όλες οι προσπάθειες στράφηκαν στην ενίσχυση των ελέγχων που γίνονται για σκοπούς έγκρισης των αιτήσεων από επενδυτές που επιθυμούν να αποκτήσουν την κυπριακή υπηκοότητα.   

Είναι ενδεικτικό πως η επαναφορά του σχεδίου πολιτογραφήσεων, δεν είναι απλώς ένα από τα μέτρα που προωθεί η κυβέρνηση ώστε να περιοριστούν οι επιπτώσεις στην οικονομία, αλλά περιλαμβάνεται και στις εισηγήσεις κάποιων εκ των κοινοβουλευτικών κομμάτων.  
Ερωτηθείς σχετικά, ο υπουργός Εσωτερικών Νίκος Νουρής επιβεβαίωσε την επιστολή αλλά και την ύπαρξη του επίμαχου ερωτήματος, κατά πόσο δηλαδή η κυβέρνηση έχει πρόθεση να υποβάλει πρόγραμμα σταδιακού τερματισμού του επενδυτικού σχεδίου. Πρόσθεσε δε, πως ο ίδιος έχει απαντήσει την επιστολή, τονίζοντας πως δεν υπάρχει καμία πρόθεση τερματισμού του προγράμματος. «Με τα μέτρα που πάρθηκαν μετά τον Μάιο του 2019 θεωρούμε πως όχι μόνο δεν συντρέχει λόγος τερματισμού, αλλά αντίθετα ο έλεγχος που γίνεται πλέον είναι υπέρμετρος». Πρόσθεσε επίσης πως περί τα μέσα Φεβρουαρίου είχε την ευκαιρία να παρουσιάσει τις αναθεωρημένες πρόνοιες του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος στον αρμόδιο Επίτροπο Δικαιοσύνης και Καταναλωτών της ΕΕ, Didier Reynders στις Βρυξέλλες, απαντώντας και σε όλα τα ερωτήματα που είχαν τεθεί. «Όπως αναφέρω και στην επιστολή, είναι τόσο αυστηρές πλέον οι ασφαλιστικές δικλείδες που έχουν τεθεί που δεν δικαιολογείται καθόλου η αναστολή του προγράμματος και δεν είναι πρόθεση της κυπριακής κυβέρνησης να προχωρήσει σε αναστολή ή κατάργηση του».

Απελευθερώνονται εκατομμύρια
Όπως έχει ήδη γίνει γνωστό, η κυβέρνηση έχει αποφασίσει την επίσπευση της εξέτασης των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί τους τελευταίους μήνες και εκκρεμούν, σε μία προσπάθεια να υπάρξει άμεσα τόνωση της οικονομίας και ειδικά του τομέα ανάπτυξης γης και έμμεσα και των κρατικών εσόδων. Όπως είναι η συνήθης πρακτική, εκτιμάται πως σήμερα, εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ βρίσκονται δεσμευμένα σε escrow accounts μέχρι να ολοκληρωθεί η εξέταση των αιτήσεων για πολιτογράφηση αλλά και μέχρι την τελική παράδοση των ακινήτων. Είναι κι αυτός ένας από τους λόγους που τα εργοτάξια ενδεχομένως να ξεκινήσουν σύντομα να λειτουργούν, αν το επιτρέψουν τα επιδημιολογικά δεδομένα, ώστε να ολοκληρωθούν κάποια έργα που έχουν προπωληθεί. Υπάρχουν επίσης και περιπτώσεις έργων τα οποία έχουν μεν πωληθεί, αλλά το αντίτιμο καταβάλλεται σταδιακά, αντίστοιχα με τον ρυθμό που προχωρούν οι εργασίες ολοκλήρωσης των ακινήτων.

Η κυβέρνηση φαίνεται πως αυτή τη φορά δεν είναι διατεθειμένη να έχει ρόλο «καλού μαθητή» στα αιτήματα από τις Βρυξέλλες, αφού, παρόλο που δεν το λέει επίσημα, δεν είναι ικανοποιημένη από τον τρόπο που τυγχάνει χειρισμού η πρωτοφανής κρίση που έφερε ο κορωνοϊός. Άλλωστε, δήλωσε αρκετές φορές πως υπάρχει προθυμία, -ενώ υπήρξε και συνεργασία- σε σχέση με τον καταρτισμό ενός κοινού σετ κανόνων που θα διέπουν τέτοιου είδους προγράμματα σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι κανόνες αναμενόταν να είναι έτοιμοι μέχρι το τέλος του 2019, ωστόσο, η σχετική διαδικασία δεν ολοκληρώθηκε ακόμη, με αποτέλεσμα να παρατηρείται καθυστέρηση.

Κανονισμοί και ενδιαφέρον
Η κυβέρνηση προχωρά το αμέσως επόμενο διάστημα στην κατάθεση κανονισμών οι οποίοι θα αφορούν το πρόγραμμα, ώστε να τύχουν της έγκρισης της Βουλής. Οι νέοι κανονισμοί θα είναι διανθισμένοι με τις εισηγήσεις τις τριμελούς Επιτροπής που διόρισε το Υπουργικό Συμβούλιο, και όπως έχει ξαναέγραψε ο «Φ», ιδιαίτερη διασύνδεση θα γίνεται με τις διαδικασίες κατά του ξεπλύματος βρώμικου χρήματος. Το πρόγραμμα πολιτογραφήσεων ήταν άλλωστε και μία από τις πιο έντονες αναφορές που υπήρχαν στην πρόσφατη έκθεση της Moneyval για την Κύπρο.
Πάντως, μέσα σε όλα αυτά τα αρνητικά των τελευταίων βδομάδων, αναμένεται πως όταν κλείσει ο κύκλος του ιού, το ενδιαφέρον από Κίνα για ακίνητα θα επανέλθει και θα στρέφεται περισσότερο σε πιο αραιοκατοικημένες περιοχές και επαύλεις σε πιο ανοικτούς χώρους. Οι επιχειρηματίες ανάπτυξης γης, από την πλευρά τους, προετοιμάζονται ήδη για την επόμενη μέρα, δημιουργώντας online περιηγήσεις στα διαθέσιμα προς πώληση ακίνητα.