Στυλιανίδης: Στο μικροσκόπιο 200 ερευνητών οι επιπτώσεις πανδημίας

Μια «στέγη αριστείας» και ένας «επιστημονικός κόμβος εξωστρέφειας» λειτουργούν εδώ και επτά χρόνια στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, παράγοντας επιστημονικό έργο που έχει καταστήσει το πανεπιστημιακό ίδρυμα της συμπρωτεύουσας ως το μεγαλύτερο στην Ελλάδα και τη νοτιοανατολική Μεσόγειο στις ερευνητικές υποδομές. «Ψυχή» της προσπάθειας αυτής ο καταγόμενος από την Πάφο αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης του ΑΠΘ, Στράτος Στυλιανίδης. Μιλώντας στον «Φ», ο κ. Στυλιανίδης δηλώνει υπερήφανος για το έργο που παράγεται στον τομέα αυτό στο πανεπιστήμιο, για τη φήμη της Ελλάδος διεθνώς με αφορμή την ακαδημαϊκή αυτή αριστεία και για τη συνεισφορά του στο όλο εγχείρημα. Πυρήνας της όλης ερευνητικής διαδικασίας, τονίζει ο Στράτος Στυλιανίδης, είναι το Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Κοινοτομίας του ΑΠΘ, υπό το οποίο δρουν σχεδόν 300 αυτοτελή εργαστήρια, ένα έργο κολοσσιαίου μεγέθους που έχει εισαγάγει το Αριστοτέλειο στην κορυφή των ερευνητικών ιδρυμάτων διεθνώς.

-Τι είναι το ΚΕΔΕΚ και ποιος είναι ο σκοπός της δημιουργίας του, κ. αντιπρύτανη;

-To Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας και Καινοτομίας (ΚΕΔΕΚ) είναι μία πολύ σημαντική ερευνητική υποδομή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, του μεγαλύτερου πανεπιστημίου της Ελλάδας αλλά και της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το ΚΕΔΕΚ ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2014 και η ίδρυσή του σηματοδότησε την επιδίωξη του πανεπιστημίου μας να αναπτυχθεί στον χώρο της έρευνας πέρα από τα όρια των 295 αυτοτελών εργαστηρίων του και να διαμορφώσει νέες, πιο αποτελεσματικές δομές διεπιστημονικής συνεργασίας, τόσο ως προς το ανθρώπινο δυναμικό όσο και ως προς τα επιστημονικά πεδία. Πρόκειται για ένα σύγχρονο κτηριακό συγκρότημα στην πόλη της Θεσσαλονίκης, στο οποίο έχουν ενταχθεί μέχρι στιγμής 22 διεπιστημονικές ερευνητικές ομάδες. Σκοπός είναι να αξιοποιηθούν οι ερευνητικές υποδομές που προσφέρει και ο εγκατεστημένος εξοπλισμός από τις διεπιστημονικές αυτές ομάδες όχι μόνο σε εθνικό, αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

-Τι έχει καταφέρει το ΚΕΔΕΚ μέχρι σήμερα και ποιο είναι το όραμά σας για το μέλλον;

-Το ΚΕΔΕΚ έχει χαρακτηριστεί πολύ εύστοχα από τα Μέσα ως μία «φιλόξενη στέγη αριστείας». Επιτρέψτε μου να προσθέσω ότι είναι ένας «επιστημονικός κόμβος εξωστρέφειας» του ΑΠΘ. Τα ερευνητικά αποτελέσματα των 22 ερευνητικών ομάδων του ΚΕΔΕΚ είναι παγκόσμιας εμβέλειας και κάνουν τον γύρο του κόσμου με τη σφραγίδα του πανεπιστημίου μας.

Είμαι πολύ περήφανος για τα επιτεύγματα του ΑΠΘ που ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο και ακόμα περισσότερο για αυτά που γεννιούνται στο ΚΕΔΕΚ. Οι άνθρωποί μας, οι ερευνήτριες και οι ερευνητές μας, είναι οι πρεσβευτές μας σε όλο τον κόσμο. Είναι το πρόσωπό μας στο εξωτερικό.

Στο ΚΕΔΕΚ, πριν από ένα χρόνο, δημιουργήθηκε η ταχύτερη μνήμη RAM στον κόσμο. Στο ΚΕΔΕΚ συντονίζεται υποδειγματικά εθνική ερευνητική υποδομή για τα τρόφιμα. Στο ΚΕΔΕΚ διεξάγεται έρευνα για το CERN, το μεγαλύτερο σε έκταση πειραματικό κέντρο πυρηνικών ερευνών. Στο ΚΕΔΕΚ στεγάζεται η εξαιρετική ομάδα σχεδιασμού των μη επανδρωμένων αεροχημάτων.

Όραμά μου είναι αυτά τα διαμάντια να μεγαλώσουν, να πολλαπλασιαστούν και να κρατήσουν τη νέα γενιά των επιστημόνων εδώ, στην Ελλάδα. Αλλά, επίσης, το όραμά μου για το ΚΕΔΕΚ είναι να γίνει συνώνυμο της διεπιστημονικότητας στην επιστημονική κοινότητα του ΑΠΘ.

Σκοπεύω λοιπόν να συνδράμω με κάθε τρόπο προκειμένου να αλλάξει η νοοτροπία και η πρακτική των ερευνητικών εργαστηρίων του πανεπιστημίου που λειτουργούν με εσωστρέφεια επενδύοντας μόνο στους ανθρώπους και στην τεχνογνωσία της κλειστής τους ομάδας. Να ανοίξουν τις πόρτες τους, να μοιραστούν τις ιδέες τους, να τις πολλαπλασιάσουν και να εκμεταλλευτούμε όλες και όλοι μαζί τις ευκαιρίες που έχουμε για ανάπτυξη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Η συνεργασία και η διεπιστημονικότητα είναι ακρογωνιαίος λίθος για την ανάπτυξη της έρευνας.

Θέλουμε να αποτελεί το ΚΕΔΕΚ ένα χώρο φιλόξενο, ευρωπαϊκών προδιαγραφών, με παγκόσμια εμβέλεια, επισκέψιμο από ερευνητικούς, επιχειρηματικούς φορείς, εταιρείες. Έναν επιστημονικό κόμβο εξωστρέφειας που θα φέρει κοντά το πανεπιστήμιο με την κοινωνία και την οικονομία της χώρας κι από εκεί σε όλο τον κόσμο.

-Τι ενέργειες κάνετε για την ανάπτυξη του ΚΕΔΕΚ; Και κάτι που πλέον είναι ίσως το πιο επίκαιρο ερώτημα, κ. Στυλιανίδη: Η πανδημία COVID άλλαξε τη στρατηγική σας αυτή;

-Ανάπτυξη σημαίνει να κάνουμε βήματα μπροστά, ως άνθρωποι, ως κοινωνίες, ως χώρες. Με σκοπό να αλλάξουμε την ποιότητα της ζωής μας. Να βελτιώνουμε τις ζωές των ανθρώπων. Για εμάς αλλά και για τις γενιές που έρχονται.

Η Αντιπρυτανεία Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης ενισχύει με κάθε τρόπο τις ερευνητικές ομάδες του ΚΕΔΕΚ, από την ένταξή τους, την ενίσχυση της χρηματοδότησής τους μέσω εθνικών και ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών πλαισίων, την ανάπτυξη των μελών τους, την προβολή τους, τη δικτύωσή τους.

Η πανδημία μάς δίδαξε ότι χρειαζόμαστε επαρκές και καταρτισμένο ανθρώπινο δυναμικό, αλλά και κατάλληλες υποδομές για να αντιμετωπίσουμε τις σύγχρονες προκλήσεις. Αυτό το δίδαγμα έχει προβολή σε όλους τους πυλώνες μιας οικονομίας, ενός κράτους, πόσο μάλλον στο ελληνικό πανεπιστήμιο.

Αν επενδύσουμε στους ανθρώπους της έρευνας, στις ερευνητικές υποδομές, αν ενώσουμε τις δυνάμεις του επιστημονικού δυναμικού της χώρας, αν αξιοποιήσουμε τα ερευνητικά αποτελέσματα που παράγονται στα εργαστήριά μας και σε δομές-θησαυρούς όπως είναι το ΚΕΔΕΚ, τότε το ελληνικό πανεπιστήμιο θα αποτελεί επάξια την κύρια δύναμη ανάπτυξης για τη χώρα.

-Πώς μπορούν, αν μπορούν, να αναπτυχθούν συνέργειες μεταξύ του ΚΕΔΕΚ και ερευνητικών ή επιχειρηματικών φορέων της Κύπρου;

-Η μακρόχρονη εμπειρία του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης στην υλοποίηση ερευνητικών προγραμμάτων έχει αποδείξει πως απαραίτητη προϋπόθεση επιτυχίας των ερευνητικών εργαστηρίων αποτελεί η εξωστρέφεια. Την τελευταία δεκαετία το πανεπιστήμιό μας έχει αναπτύξει συνεργασίες με περισσότερους από 60 φορείς από την Κύπρο και έχει υλοποιήσει πάνω από 90 εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα. Υπάρχει λοιπόν ένα στιβαρό παρελθόν συνεργασίας, το οποίο φυσικά μπορούμε να εξελίξουμε και μέσω του ΚΕΔΕΚ. Προσκαλώ τους ερευνητικούς και επιχειρηματικούς φορείς της Κύπρου να έλθουν σε επαφή με τις ομάδες του ΚΕΔΕΚ (http://kedek.auth.gr/) και να ενισχύσουν αυτή τη διεπιστημονικότητα που τις χαρακτηρίζει, με αμοιβαία οφέλη συνεργασίας. Και φυσικά, όταν το επιτρέψουν οι συνθήκες λόγω πανδημίας, οι πόρτες του ΚΕΔΕΚ είναι ανοιχτές να φιλοξενήσουν σχετικές επισκέψεις στις σύγχρονες εγκαταστάσεις του.

Το πανεπιστήμιό μας επίσης συμμετέχει σε μία παγκόσμια διαδικτυακή μελέτη, που στόχο έχει να αξιολογήσει τον αντίκτυπο της πανδημίας COVID-19 και των μέτρων καραντίνας στη σωματική και την ψυχική υγεία του γενικού πληθυσμού αλλά και των εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, επισημαίνει ο αντιπρύτανης του ΑΠΘ.

Η μελέτη COH-FIT (Collaborative Outcomes Study on Health and Functioning during Infection Times), η οποία αποτελεί τη μεγαλύτερη διεθνή μελέτη για τον γενικό πληθυσμό όλων των χωρών που πλήττονται από την πανδημία COVID-19, αποτελεί πεδίο δράσης του Αριστοτέλειου, τονίζει επίσης ο Στράτος Στυλιανίδης. Στην Ελλάδα, επισημαίνει, προωθείται από τη Β’ Πανεπιστημιακή Ψυχιατρική Κλινική του ΑΠΘ σε συνεργασία με περισσότερους από 200 ερευνητές σε ερευνητικούς φορείς και πανεπιστήμια τουλάχιστον 35 χωρών. Τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής, της Ευρωπαϊκής και της Παγκόσμιας Ψυχιατρικής Εταιρείας, καθώς και μεγάλου αριθμού άλλων εθνικών και διεθνών επιστημονικών οργανισμών.

«Με πρωτοβουλία ερευνητών του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών του ΑΠΘ και του Duke University των ΗΠΑ», δηλώνει ο αντιπρύτανης του ελλαδικού πανεπιστημίου, «δημιουργήθηκε μια πρωτότυπη βάση δεδομένων με χιλιάδες επιστημονικά άρθρα από όλο τον κόσμο, έναν τεράστιο πλούτο πληροφοριών σχετικά με τη μελέτη της νόσου COVID-19 προς αξιοποίηση από την ακαδημαϊκή και ερευνητική κοινότητα.

Στο μικροσκόπιο 200 ερευνητών οι επιπτώσεις πανδημίας