Υποτίθεται πως από την 1η Νοεμβρίου του 2023 έχει αλλάξει το νομικό πλαίσιο που διέπει τον μειωμένο ΦΠΑ 5% κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας, ωστόσο, πέραν των δημοσιευμάτων και της αρθρογραφίας, δεν υπήρξε κάποια επίσημη ενημέρωση προς τους φορολογούμενους για να γνωρίζουν τι ακριβώς εφαρμόζεται πλέον.
Πέραν αυτού, η Κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε ενημέρωση σε σχέση με τη θέση της Κομισιόν για την αλλαγή του νόμου, καθώς αυτός είχε σταλθεί από τον περασμένο Ιούνιο στις Βρυξέλλες για να εξετάσουν αν συνάδει με την ευρωπαϊκή Οδηγία. Σημειώνεται πως για δύο χρόνια οι κυπριακές Αρχές προσπαθούσαν να αλλάξουν τον νόμο, καθώς εναντίον της Δημοκρατίας είχε κινηθεί διαδικασία παράβασης από τις ευρωπαϊκές αρχές.
Υπενθυμίζεται πως, βάσει της ευρωπαϊκής Οδηγίας, μειωμένος ΦΠΑ εφαρμόζεται για κοινωνικούς σκοπούς, σε αντίθεση με την Κύπρο, όπου μέχρι το τέλος Οκτωβρίου το μέτρο ήταν σχεδόν καθολικό, καθώς επιβαλλόταν 5% ΦΠΑ στα πρώτα 200 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ), ανεξαρτήτως συνολικού εμβαδού του ακινήτου.
Παρόλο που έχουν παρέλθει πέντε μήνες από την ημέρα που εγκρίθηκε η νέα νομοθεσία, κανένας δεν γνωρίζει την επίσημη θέση των ευρωπαϊκών Αρχών επί της νομοθεσίας, καθώς η Δημοκρατία δεν έχει ακολουθήσει κατά γράμμα τις συστάσεις και τις υποδείξεις τους. Η διαφορά που υπήρχε μεταξύ Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ΕΕ) και Δημοκρατίας είναι 20 τ.μ.
Το περασμένο καλοκαίρι, τα κόμματα, για να επηρεάσουν όσο λιγότερο τον τομέα των ακινήτων αλλά και για να δώσουν την ευκαιρία να συνεχίσουν να επωφελούνται του μέτρου όσο το δυνατό περισσότεροι, ενέκριναν την εφαρμογή του μέτρου για μεγαλύτερο εμβαδό ακινήτων. Σύμφωνα με τον νέο νόμο, 5% ΦΠΑ επιβάλλεται στα 130 τ.μ. της κύριας κατοικίας/διαμερίσματος, με αξία μέχρι €350 χιλ.
Παράλληλα, επιβάλλεται κλιμακωτή επιβολή του μειωμένου ΦΠΑ, δηλαδή, όσο μεγαλώνει το εμβαδό και η αξία της κατοικίας, οι φορολογούμενοι πληρώνουν περισσότερα. Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν από 131 τ.μ. μέχρι 190 τ.μ. και με αξία μέχρι €475 χιλ. επιβάλλεται 19% ΦΠΑ. Εξάλλου, για τα πρώτα 130 τ.μ. και για αξία €350 χιλ. το ΦΠΑ είναι 5%, ενώ για τα υπόλοιπα 60 τ.μ., μέχρι τα 190 τ.μ., το ΦΠΑ αυξάνεται στο 19%. Επίσης, για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν πέραν των 190 τ.μ. και με αξία πέραν των €475 χιλ. επιβάλλεται 19% ΦΠΑ από το πρώτο τετραγωνικό και το πρώτο σεντ.
Από την άλλη, οι Βρυξέλλες είχαν απαιτήσει από τις κυπριακές αρχές όπως το 5% ΦΠΑ να επιβάλλεται στα 110 τ.μ. της κατοικίας/ διαμερίσματος.
Στις 16 Ιουνίου ο νόμος δημοσιεύθηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, που σημαίνει ότι τέθηκε σε ισχύ. Οι μεταβατικές διατάξεις εφαρμόζονταν μέχρι τέλος Οκτωβρίου, δηλαδή μέχρι τότε εφαρμοζόταν στην πραγματικότητα ο προηγούμενος νόμος.
Η μόνη τοποθέτηση που έγινε από πλευράς του αρμόδιου υπουργείου ήταν στις 9 Ιουνίου, δηλαδή την επόμενη ημέρα ψήφισης του νέου νόμου, με την οποία ανέφερε πως το θέμα αποτελούσε προτεραιότητα για την Κυβέρνηση από τις πρώτες ημέρες που ανέλαβε την εξουσία. Παράλληλα, αναφερόταν στη συμφωνία που είχαν καταλήξει με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την οποία στη συνέχεια διαφοροποίησε η Βουλή. Καταλήγοντας, διαβεβαίωνε πως Κυβέρνηση θα στηρίξει την τελική απόφαση της Βουλής ενώπιον της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στοχεύοντας στην αποδοχή της, αλλά και στην αποκατάσταση μιας χρόνιας στρέβλωσης στο ευαίσθητο κοινωνικό θέμα της απόκτησης κατοικίας.
Τον περασμένο μήνα, όταν ο υπουργός Οικονομικών ρωτήθηκε για το θέμα στη Βουλή, είχε αναφέρει πως σύντομα αναμενόταν η απάντηση της ΕΕ.
Εδώ και χρόνια το θέμα του μειωμένου ΦΠΑ είναι μια πονεμένη ιστορία. Αφού άλλαξε το νομικό πλαίσιο, θα ήταν πιο ορθό οι φορολογούμενοι να ενημερωθούν εάν τελικά οι ευρωπαϊκές Αρχές συναίνεσαν με τη νέα νομοθεσία ή αν για κάποιο λόγο δεν τοποθετούνται επίσημα. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να εκδοθούν διευκρινιστικές εγκύκλιοι για σκοπούς ενημέρωσης του κοινού.
Δεν έχει λογική να υπάρχει τόσο μεγάλη καθυστέρηση από την ΕΕ. Εάν όντως ακόμη να μεταφέρει τη θέση της στη Δημοκρατία, τότε η γραφειοκρατία στις Βρυξέλλες αποδεικνύεται πως είναι μεγαλύτερη από αυτήν στην Κύπρο.
