Ελαιοπαραγωγός στη Μεσσηνία στην Ελλάδα επικήρυξε με 1.000 ευρώ τους δράστες που του έκλεψαν 36 σακιά με ελιές από το χωράφι του. Τα σούπερμαρκετ στην Ισπανία κλειδώνουν με αντικλεπτικά τα μπουκάλια με το ελαιόλαδο. Στην Ιταλία, πολλοί παραγωγοί είτε τις νύχτες βγάζουν σκοπιές γύρω από τα χωράφια τους είτε πληρώνουν ιδιωτικούς φρουρούς, προκειμένου να προσέχουν τις σοδειές τους.
Και οι τρεις αυτές χώρες είναι ανάμεσα στους μεγαλύτερους ελαιοπαραγωγούς στον κόσμο. Το πρόβλημα είναι κοινό. Οι μειωμένες βροχοπτώσεις, οι υψηλές θερμοκρασίες, οι ασθένειες των ελαιόδεντρων στις μεγαλύτερες ελαιοπαραγωγούς χώρες επηρέασαν άμεσα τις ποσότητες ελαιοπαραγωγής και κατά συνέπεια τη διαθεσιμότητα ελαιόλαδου σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό είχε ως συνέπεια να ανεβούν οι τιμές στα ύψη.
Έτσι, εκεί που πέρσι οι τιμές κυμαίνονταν γύρω στα έξι με οκτώ ευρώ το λίτρο, φέτος έχουν ξεπεράσει τα δέκα ευρώ. Σε πολλές περιπτώσεις, δεν είναι παράξενο κάποιος να δει και τιμές κοντά στα δεκαπέντε ευρώ. Σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι παγκόσμιες τιμές του ελαιόλαδου έχουν φθάσει σε υψηλό 26ετίας στα σχεδόν 5.990 δολάρια ο μετρικός τόνος.
Αποτέλεσμα ότι ένα αγαθό που κάποτε το έβρισκες σε κάθε σπίτι και που που αποτελεί θεμέλιο της μεσογειακής διατροφής τείνει να γίνει είδος πολυτελείας. Το ζήτημα, όμως έχει να κάνει πολύ περισσότερο με «τι λάδι θα βάλω στη σαλάτα μου» ή πως «να μαγειρέψω τα φασολάκια». Το ελαιόλαδο δεν είναι απλά ένα τρόφιμο, αφού κουβαλά μια ιδιαίτερα πλούσια συμβολική αξία.
Από αγαθό σε αφθονία έγινε ξαφνικά σπάνιο και πανάκριβο. Η έλλειψή του είναι ένα πολιτικό-κοινωνικό ζήτημα που προκαλεί καινοφανείς καταστάσεις. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις οι καταναλωτές είναι αγανακτισμένοι και ζητούν από τις κυβερνήσεις τους να λάβουν μέτρα. Αλλά στ’ αλήθεια πως μπορεί να συγκρατηθούν οι τιμές όταν αφενός υπάρχει μεγάλη έλλειψη και αφετέρου όταν κάποιοι θα σπεύσουν να την εκμεταλλευτούν;
Οι παππούδες και οι γιαγιάδες μας θα γελούσαν και θα κουνούσαν το κεφάλι τους με απορία. Και μάλλον δεν θα φαντάζονταν ποτέ, πως θα έρχονταν εποχές που το ελαιόλαδο θα κόστιζε χρυσάφι. Για αυτούς τα πράγματα ήταν πιο απλά, αφού τότε δεν υπήρχε σπίτι, που να μην είχε τουλάχιστον μια δυο ελιές ακριβώς για να διασφαλίζουν πως αν μη τι άλλο, το σπίτι τους θα είχε ελαιόλαδο.
Οι επιλογές που έχουν οι καταναλωτές είναι λίγες. Είτε θα βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη είτε θα αναγκαστούν να αλλάξουν τις διατροφικές τους συνήθειες, μειώνοντας τις ποσότητες ελαιόλαδου που καταναλώνουν. Και ούτε η μια επιλογή ούτε η άλλη είναι καλή.
