Με έξι μήνες καθυστέρηση ήρθαν τα καλά μαντάτα από την Κομισιόν για το νέο νομοθετικό πλαίσιο που ενέκρινε το περασμένο καλοκαίρι η Δημοκρατία, σε σχέση με την επιβολή 5% ΦΠΑ κατά την αγορά ή την ανέγερση κύριας κατοικίας.

Να σημειωθεί πως η νομοθεσία που εγκρίθηκε τον περασμένο Ιούνιο από το κυπριακό Κοινοβούλιο ήταν αντίθετη με τις συστάσεις αλλά και τις υποδείξεις των ευρωπαϊκών αρχών. Οι Βρυξέλλες απαιτούσαν όπως ο μειωμένος ΦΠΑ επιβάλλεται στα πρώτα 110 τετραγωνικά μέτρα (τ.μ.) του ακινήτου. Ωστόσο, η νομοθεσία η οποία εφαρμόζεται από την 1η Νοεμβρίου του 2023 προβλέπει την επιβολή 5% ΦΠΑ στα πρώτα 130 τ.μ κατοικίας/διαμερίσματος, με αξία μέχρι €350 χιλ.

Παράλληλα, εφαρμόζεται κλιμακωτή επιβολή μειωμένου ΦΠΑ. Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν από 131 τ.μ. μέχρι 190 τ.μ. και με αξία μέχρι €475 χιλ. επιβάλλεται 19% ΦΠΑ. Δηλαδή, για τα πρώτα 130 τ.μ. και για αξία €350 χιλ. το ΦΠΑ είναι 5%, ενώ για τα υπόλοιπα 60 τ.μ. μέχρι τα 190 τ.μ. το ΦΠΑ  αυξάνεται στο 19%. Για κατοικίες και διαμερίσματα με εμβαδόν πέραν των 190 τ.μ. και με αξία πέραν των €475 χιλ.  επιβάλλεται 19% ΦΠΑ από πρώτο τετραγωνικό και το πρώτο σεντ.

Οι ευρωπαϊκές αρχές συναίνεσαν με τη νέα νομοθεσία, καθώς κρίθηκε εν τέλει ότι συνάδει με τον κοινωνικό σκοπό της ευρωπαϊκής οδηγίας. Εκτιμώ πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΕΕ) δεν είχε άλλη επιλογή από το να συναινέσει με το νέο νομικό πλαίσιο. Και αυτό γιατί κατάλαβε πως οι κυπριακές αρχές εδώ και δύο χρόνια την είχαν πιάσει κορόιδο.

Συγκεκριμένα, για δύο χρόνια η Βουλή προσπαθούσε να βρει την φόρμουλα που δεν θα επηρέαζε σε μεγάλο βαθμό τον τομέα των ακινήτων. Ωστόσο, στην πράξη, άλλαξε ο χάρτης στον τομέα των ακινήτων, καθώς πλέον η ζήτηση έχει στραφεί στα διαμερίσματα, με αποτέλεσμα οι τιμές των διαμερισμάτων (και τα ενοίκια) να κτυπήσουν κόκκινο.

Εάν η ΕΕ διαφωνούσε με την κυπριακή νομοθεσία, είναι δεδομένο πως οι συζητήσεις θα κρατούσαν άλλα δύο χρόνια μεταξύ εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, ωστόσο, αυτή τη φορά η χώρα δεν είχε την πολυτέλεια του χρόνου και θεωρείτο δεδομένο πως θα της επιβαλλόταν πρόστιμο, εξαιτίας της εκπρόθεσμης συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή Οδηγία.

Σε αυτό το ενδεχόμενο, τη νύφη θα πλήρωναν οι Κύπριοι φορολογούμενοι, στους οποίους με διάφορους τρόπους θα μεταφερόταν το πρόστιμο. Πάντως, οι Ευρωπαίοι για χρόνια έκλειναν τα μάτια, παρόλο που γνώριζαν πως γινόταν κατάχρηση της ευρωπαϊκής Οδηγίας η οποία προβλέπει πως ο μειωμένος φορολογικός συντελεστής εφαρμόζεται για κοινωνικούς σκοπούς. Στην Κύπρο, κάθε άλλο παρά για κοινωνικούς σκοπούς εφαρμοζόταν η νομοθεσία, από την οποία στην ουσία επωφελούνταν σχεδόν όλοι οι νέοι ιδιοκτήτες ακινήτων.

Σε αυτούς, περιλαμβάνονταν και εκατομμυριούχοι ξένοι επενδυτές, οι οποίοι εξασφάλισαν κυπριακή υπηκοότητα στο πλαίσιο του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος. Πέραν αυτών, το μειωμένο ΦΠΑ επωφελήθηκαν και όσοι αγόρασαν ακίνητα ως εξοχικά, καθώς και όσοι αγόρασαν υποστατικά τα οποία στην πορεία τα ενοικίαζαν αποκομίζοντας οικονομικό όφελος. Αξίζει να σημειωθεί πως από την κατάχρηση της ευρωπαϊκής Οδηγίας επωφελείτο και η ΕΕ καθώς λάμβανε έσοδα από το μειωμένο φορολογικό συντελεστή στην πρώτη κατοικία. Θα πρέπει να καταλάβουμε όλοι πως αυτή την φορά παρατρίχα γλιτώσαμε τις χρηματικές κυρώσεις από την ΕΕ, παρόλο που ίδια γνώριζε πολύ καλά για το τι συνέβαινε στην χώρα μας.

Την επόμενη φορά που η χώρα καθυστερήσει να συμμορφωθεί με ευρωπαϊκές Οδηγίες δεν νομίζω η ΕΕ να δείξει τόση μεγάλη ανοχή. Θα εφαρμόσει όλες τις διαδικασίες που προβλέπονται, επιβάλλοντας κυρώσεις στην Κύπρο. Πάντως, όσο πιο γρήγορα η Δημοκρατία συμμορφώνεται με το ενωσιακό κεκτημένο, τόσο πιο σύντομα θα μπαίνει τάξη στα κακώς έχοντα που έρχονται στο φως.