Δεν λύνεται με χαζοχαρούμενες ελπίδες το λεγόμενο εθνικό μας πρόβλημα. Πόσω μάλλον όταν αυτό έχει κακοπάθει τόσο πολύ και τόσο αποκαρδιωτικά σε κάθε προηγούμενη προσπάθεια. Που, βεβαίως, απέτυχε παταγωδώς, και πάντα χωρίς δική μας ευθύνη!..
Δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή, τόσο στην Αθήνα όσο και στις Βρυξέλλες, ούτε ένας σοβαρός άνθρωπος, βαθύς γνώστης του Κυπριακού (ίσως και παραπάνω από εμάς εδώ…), που να πιστεύει ότι έχει κάποιο νόημα η επανέναρξη τώρα των συνομιλιών – και μάλιστα «από εκεί που τις αφήσαμε στο Κραν Μοντανά», όπως λέμε. (Δίχως να ξέρουμε κάν πού τις αφήσαμε. Καθένας έχει την δική του εκδοχή, η πιο έωλη απ’ όλες εκείνη της επίσημης γραμμής, πρώην και νυν…).;
Μιλούσα την περασμένη Τρίτη με πρόσωπο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που χαίρει καθολικής εκτίμησης απ’ όλες τις πλευρές. Όλοι σπεύδουν να τον ακούσουν όποτε παίρνει τον λόγο, και να τον συμβουλευτούν για σημαντικά ζητήματα. Μου είπε ότι και αυτή η προσπάθεια (;) θα πεθάνει πριν καν ξαναγεννηθεί. Δύο είναι οι βασικοί λόγοι, τόνισε:
1. Ότι όλο και λιγοστεύουν οι πολίτες, και από τις δύο πλευρές, που θέλουν πραγματικά λύση του Κυπριακού. Οι περισσότεροι έχουν βολευτεί στην μετά-εισβολή ζωή τους. Κάθε μέρα, εδώ και μισό αιώνα πλέον, η ελπίδα επανένωσης και συγκατοίκησης (ξέρω, είναι κόκκινο πανί αυτή η λέξη!), σβήνει.
2. Ότι δεν έχει γίνει, κυρίως από την δική μας, ελληνοκυπριακή πλευρά, που αυτή κι αν έπρεπε να «καίγεται» πιο πολύ για την λύση, καμία σοβαρή προεργασία, σε τοπικό και διεθνές επίπεδο, ώστε να αυξηθούν οι έστω και λίγες ελπίδες-πιθανότητες ενεργοποίησης του ενδιαφέροντος, και αύξησης των μηδενικών, σήμερα, ελπίδων ότι «μπορούμε και πρέπει να ζήσουμε μαζί».
Ο Νίκος Χριστοδουλίδης έχει την τυπική στήριξη των Βρυξελλών για την επανέναρξη των συνομιλιών. Που όμως, όπως και η ειδική απεσταλμένη του ΟΗΕ, δεν πιστεύουν ότι ο Πρόεδρος της Κύπρου έχει τόσο ισχυρή πολιτική προσωπικότητα, ούτε και «ειλικρινή και δυνατή» βούληση ώστε να μπορέσει να υπερβεί τα «προσωπικά και εθνικά» του εμπόδια, να συγκρουστεί εν ανάγκη με πάγιες καταστάσεις, νοοτροπίες και συμφέροντα, και να προχωρήσει αποφασιστικά και γενναια.
Παρόλο που γνωρίζουν όλοι στις Βρυξέλλες ότι το πολιτειακό σύστημα της Κύπρου είναι Προεδρικό, το γεγονός ότι ο Χριστοδουλίδης εξελέγη με την στήριξη ενός απίθανου μπουκέτου κομμάτων, πολλά από τα οποία δεν θέλουν με τίποτα ούτε την μορφή, ούτε και την φιλοσοφία της λύσης (ομόσπονδη-δικοινοτική).
Το «ξεκινάμε από εκεί που μείναμε», εάν δεν εξηγηθεί εκ των προτέρων, αντικειμενικά, όχι όπως μας βολεύει, το «πού μείναμε;», και καταγραφούν με το νι και με το σίγμα οι ακριβείς «συντεταγμένες» του, προτού καν κηρυχθεί η επανέναρξη των συνομιλιών, καλύτερα να μένει.
Εάν την προηγούμενη φορά οι συνθήκες για λύση ήταν πολύ καλές, για να μην πω ιδανικές, τώρα απέχουν μακράν. «Δεν βλέπω τον λόγο γιατί να αρχίσει τώρα η διαδικασία, αφού δεν είστε έτοιμοι, και επίσης αφού υπάρχουν πολύ πιο μεγάλα ανοικτά μέτωπα στην περιοχή, αλλά και στην Ουκρανία, που επηρεάζουν πολλές καταστάσεις», μου έλεγε ο έμπειρος και σεβαστός από όλες τις πλευρές ξένος ευρωβουλευτής που ανέφερα πριν.
Μια νέα αποτυχία (που με τα σημερινά, νωθρά δεδομένα) είναι σχεδόν βέβαιη, θα οδηγήσει σε οριστική διχοτόμηση της Κύπρου – άτυπη, ή και τυπική, με σφραγίδα. Δηλαδή, σε δύο κράτη. Που δεν θέλω, με τίποτα, να πιστέψω ότι μπορεί να υπάρχει Κύπριος που να το θέλει, που να το υπονόησε, που να το σκέφτεται, που να το επιθυμεί.
Πίνακας, Το Κερί, του σπουδαίου Έλληνα ζωγράφου Χρήστου Μποκόρου. Καλό Πάσχα!
(*) Συγγνώμη εάν με τον τίτλο της στήλης σήμερα παραπλάνησα όσους περίμεναν, ως συνηθίζεται τέτοιες μέρες, να κλάψω για την Κύπρο. Ο Αναστάς Ιησούς να βάλει το χέρι του. Εμείς δεν μπορούμε πιά…
