Δεν αιθεροβατούμε. Γνωρίζουμε καλά ότι σε μια προεκλογική περίοδο τα διακηρυσσόμενα και τα υπεσχημένα είναι γραμμένα στο νερό, ακόμη κι αν περιλαμβάνονται και αναδεικνύονται με κάθε επισημότητα σε προγραμματικές διακηρύξεις. Ή μάλλον ΕΙΔΙΚΑ όταν περιλαμβάνονται σε προγραμματικές διακηρύξεις.
Η Κύπρος πολύ θα ήθελε να νομίζει ότι είναι, αλλά δεν είναι κάποιο «γαλατικό χωριό» που αποτελεί εξαίρεση στον κανόνα κι αντί για μια διακριτική μινιατούρα του παγκόσμιου σκηνικού είναι μάλλον μια χτυπητή εξτραβαγκάντσα. Έτσι λοιπόν κατανοούμε καλά ότι μια προεκλογική υπόσχεση δεν αξίζει ούτε μια κάλπικη δεκάρα κι ότι εδώ οι υποσχέσεις δεν δεσμεύουν ούτε καν εκείνους που τις δέχονται. Τις θεωρούμε όλοι μέρος του παιχνιδιού.
Επειδή όμως πρέπει κάπως να παριστάνουμε ότι κάνουμε τη δουλειά μας, θα καταγράψουμε οσονούπω τις θέσεις των υποψηφίων σχετικά με τον Πολιτισμό και θα τις επικαλεστούμε με την πρώτη ευκαιρία, ζητώντας και τα ρέστα από εκείνον που θα αναλάβει με το καλό (;) το πηδάλιον του κυβερνήτου. Αν έχουμε την υγεία μας, θα βρεθούμε επί των επάλξεων να ελέγξουμε αν θα τηρήσουν έστω και στο ελάχιστο κάποιες δεσμεύσεις ή αν θα δικαιώσουν τη γνωστή παροιμία «αλλιώς μας τα ‘λεγες παπά, πριν σε χειροτονήσουν»- που είναι και το πιθανότερο. Επηρεάζονται πολλοί που είναι μάλιστα φωνακλάδες και ήδη μπουχτισμένοι. Το γεγονός ότι σε κάποιο βαθμό έχει μπει το νερό στο αυλάκι μετά την ίδρυση του Υφυπουργείου, δεν τους εφησυχάζει αλλά τους διατηρεί σε εγρήγορση.
Η αλλαγή διακυβέρνησης από τον Μάρτιο -ξώπετση ή εκτεταμένη- παίζει οπωσδήποτε τον ρόλο της, εντούτοις το 2023 είναι ήδη ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον έτος για τον τομέα του πολιτισμού, που έχει αρχίσει να «καλομαθαίνει» σε περισσότερα ψίχουλα πολιτικής σημασίας. Η δημιουργία του Υφυπουργείου Πολιτισμού αναγνωρίζεται από όλους τους επίδοξους κυβερνήτες ότι αποτελεί κυρίαρχο πυλώνα της πολιτιστικής πολιτικής και μ’ ενδιαφέρον αναμένουμε την επιλογή του νέου Προέδρου στο πρόσωπο που θα κληθεί να αναλάβει ως επικεφαλής. Μερικές εβδομάδες έχουν απομείνει για τη θητεία του Γιάννη Τουμαζή, η παρουσία του οποίου με τα θετικά και τα όποια αρνητικά της έχει δείξει τη νευραλγική σημασία που έχει πια για την εύρυθμη λειτουργία του πολιτιστικού οικοδομήματος η -πανταχού- παρουσία του πολιτικού προϊστάμενου.
Η επιλογή λοιπόν του προσώπου που θα αναλάβει τα ηνία, αν υποθέσουμε ότι αυτό δεν θα είναι ο Τουμαζής (ακόμη κι ο Αβέρωφ Νεοφύτου που ονοματολόγισε για το Υπουργικό του Συμβούλιο εάν κι εφόσον αναλάβει αρκέστηκε στον Πετρίδη και τον Νουρή), θα είναι μια εξέλιξη που έχει το ενδιαφέρον της. Από νομοθετικής σκοπιάς, ο Νίκος Αναστασιάδης δεν θα πιστωθεί όπως φαίνεται και την κατοχύρωση της κοινωνικής και επαγγελματικής υπόστασης των παραγωγών καλλιτεχνικής δραστηριότητας, αλλά αυτό κανείς δεν μπορεί να διανοηθεί ότι δεν θα αποτελέσει απόλυτη προτεραιότητα στον νέο συσχετισμό Κυβέρνησης- Βουλής που θα διαμορφωθεί από την άνοιξη.
Η διαχρονική κατάρα της πολιτικής μας μενταλιτέ είναι ο προγραμματισμός με μόνο γνώμονα τα πρόσκαιρα εκλογικά οφέλη και η συναφής έλλειψη μακρόπνοων σχεδιασμών και στρατηγικών που υπάρχει ο «κίνδυνος» να απολαύσουν ή να πιστωθούν οι επόμενοι- ειδικά αν αυτοί ενδέχεται να είναι πολιτικοί μας αντίπαλοι. Εδώ όμως υπάρχει μια πολυετής προεργασία και μια πολυδεκαετής οφθαλμοφανής ανάγκη και με μια μικρή πίεση και υπενθύμιση το ποτάμι δεν θα γυρίσει πίσω.
Υψηλής σημασίας και προτεραιότητας είναι η ομαλή ένταξη του Τμήματος Αρχαιοτήτων, από την 1η του προσεχούς Ιουλίου, εξέλιξη που θα εκτοξεύσει τη δυναμική του Υφυπουργείου αλλά και τις απαιτήσεις, αλλάζοντας ριζικά τον ίδιο τον χάρτη της πολιτιστικής διακυβέρνησης. Τσαπατσουλιές και πισωγυρίσματα είναι εκτός συζήτησης και απαιτείται προσοχή και εγρήγορση σ’ αυτή την ιστορική μετάβαση που είναι ανάλογης βαρύτητας με την ίδια την ίδρυση του Υφυπουργείου Πολιτισμού. Ήδη η ιστοσελίδα του υφυπουργείου αναφέρει πρώτο- πρώτο το Τμήμα Αρχαιοτήτων στην οργανωτική του δομή κι αυτό είναι ενθαρρυντικό, μόνο όμως με δεδομένο ότι αυτή η ισχυρή βούληση θα διατηρηθεί και με την αλλαγή της σκυτάλης.
Λαμβάνοντας υπόψη τον δεδομένο και υπερψηφισμένο προϋπολογισμό για το 2023, αλλά και τις μέχρι τώρα εξαγγελίες που έγιναν στο μικρό αλλά καθοριστικό διάστημα από τον Ιούλιο του 2022, τα πιο ευαίσθητα μέτωπα είναι η διαχείριση του προγράμματος επιχορηγήσεων των ελεύθερων θεάτρων, που δεν ξεκίνησε χωρίς αναταράξεις και δύσκολα προβλέπεται να πάψει να δημιουργεί αναταράξεις, αλλά και η υπόθεση της μετεξέλιξης του Διεθνούς Φεστιβάλ Κύπρια. Ο Γιάννης Τουμαζής έριξε τη «βόμβα» λίγο πριν εκπνεύσει το 2022 –αλλά και η θητεία του- παίρνοντας την τολμηρή απόφαση να «σφάξει» τον σιτευτό μόσχο του κρατικού φεστιβάλ για να δώσει νέα πνοή στα μονοθεματικά και πολυθεματικά φεστιβάλ τεχνών. Το υπό δημιουργία χορηγικό πρόγραμμα εφαρμόζεται από φέτος σε πιλοτική βάση και νομίζω ότι εύκολα μπορεί κανείς να αντιληφθεί το πόσο κομβική θα είναι η πρώτη χρονιά για την εξέλιξη της φεστιβαλικής μας ζωής. Το σίγουρο είναι ότι η υπόθεση δεν σηκώνει ούτε εδώ ολιγωρίες και αναδιπλώσεις.
Δεν τίθεται ζήτημα ότι ανέτειλε ένα ενδιαφέρον έτος στον Πολιτισμό.
Ελεύθερα, 8.1.2023
