Όταν διάβασα στις εφημερίδες την είδηση για τη σύσταση των «οριοφυλάκων» μας, το μυαλό μου ταξίδεψε πίσω, πριν πολλά χρόνια, όταν ο Δεσπότης της Μόρφου, ο Μιχάλης Γεωργιάδης και εγώ καθόμασταν γύρω από μια πηγή με τρεχούμενο νερό εκεί ψηλά στο οροπέδιο του Αγίου Γεωργίου του Ρηγάτη [του Οριάτη], και ακούγαμε μαγεμένοι τον Δεσπότη να μας αφηγείται ιστορίες για τον Αη Μάμα, τους Ακρίτες, τους Απελάτες. Αναπολώ με μελαγχολία εκείνες τις στιγμές ιστορίας, αυτογνωσίας και αναγνώρισης των αληθινών μας ορίων…
Εξ’ ου και το σημερινό μάθημα ιστορίας αγαπητοί μου αναγνώστες. Πάμε πίσω στην Ρώμη των αυτοκρατόρων και στο σώμα των Λιμιτανέων (limes=σύνορα) τους οποίους έστελναν στα σύνορα της αχανούς αυτοκρατορίας για να την προφυλάσσουν από τις επιδρομές των βαρβάρων. Τους συναντούμε από τα χρόνια του Ιουστινιανού (527-564) μέχρι τον 10 αιώνα. Από τον 10ο αιώνα και μέχρι το 1204 ο όρος Λιμιτανέος αντικαθίσταται από τον όρο Ακρίτης, όρος που συναντάται σε βυζαντινές στρατιωτικές πραγματείες του 10ου και του 11ου αιώνα για να δηλώσει τους υπερασπιστές των ανατολικών συνόρων του Βυζαντίου, των άκρων δηλαδή, εξ’ ου και το όνομά τους.
Οι Ακρίτες λοιπόν χαίρουν ειδικών δικαιωμάτων, τους χαρίζονται κτήματα για να τα καλλιεργούν και απαλλάσσονται από φόρους με μοναδική υποχρέωση να φυλάσσουν τα σύνορα από τις επιδρομές των Σαρακηνών και των Απελατών (κλέφτες, αλλά δικοί μας!). Βασικά ήταν στρατιώτες και γεωργοί και έχαιραν προνομίων έναντι κινδύνων. Είχαν και κληρονομικά κτήματα, τα περίφημα στρατιωτόπια, ήταν άγριοι πολεμιστές, είχαν τον «μαύρον» τους και τον Άγιο τους με τη μορφή του χαραγμένη στο ρόπαλό τους[το απελατίκι].
Ο Νικηφόρος Φωκάς αποκαλεί τα άγρια τούτα παλικάρια, «βιγλάτορες ρωμαλέους και επιτήδειους» που περιφέρονται κυρίως στον Πόντο, στην Καππαδοκία, αλλά κατ’ εξοχήν περιοχή τους είναι το Μαύρον Όρος, το Αμανόν όρος, αυτό που σήμερα διαχωρίζει την Τουρκία από τη Συρία… Κάποια στιγμή οι Βυζαντινοί τους μεταφέρουν από τον Αμανόν όρος στις άκρες της αυτοκρατορίας, στον Λίβανο και μετά από χρόνια στον κόλπο της Αττάλειας για να δημιουργήσουν το θέμα των Κιβυρραιωτών για να ελέγχουν τα στενά ανάμεσα Κύπρο και Μικρά Ασία.
Μετακινούμενα στρατιωτικά σώματα δηλαδή όπου και όποτε η αυτοκρατορία τους χρειάζεται. Να σας θυμίσω Αη Μάμα, Ακριτικά τραγούδια, Διγενή Ακρίτα; Διγενής από δύο γένη, καθότι η μάνα του ήταν Ρωμιά, ενώ ο πατέρας του ήταν ο Εμίρης της Μελιτινής; …άχ τούτη η ιστορία μας και η άγνοια μας…
Στην Οθωμανική περίοδο οι σπαχήδες ή τιμαριώτες (από το περσικό sepahi που σημαίνει στρατιώτης, τουρκικά sipahi – η Αγία Τριάδα, κύριε Λιασή που σίγουρα μας βλέπεις) ήταν αξιωματικοί του Οθωμανικού ιππικού που κατείχαν φέουδα (τιμάρια) κατά το βυζαντινό πρότυπο, που παρέχονταν από τον σουλτάνο, με αντάλλαγμα την στρατιωτική υπηρεσία και την επιτήρηση των συνόρων.
Συνεχίστε να διαβάζετε, θα συμφωνήσετε μαζί μου στο τέλος. Μια είναι η κατακλείδα, μόνον ο Ύψιστος θα μας σώσει!
Λιμιτανέοι, λοιπόν, Ακρίτες και Σπαχήδες και τώρα 300 (όπως οι του Λεωνίδα) Οριοφύλακες, άρτιας σωματικής διάπλασης και πνευματικής καταλληλόλητας [που πέρασαν και από έλεγχο ανίχνευσης ναρκωτικών ουσιών], με οπλισμό και διόπτρες ημέρας και νύχτας και οχήματα τέσσερα επί τέσσερα θα προστατεύουν με το δασύτριχο στέρνο τους, τις 100 κάμερες και το απαιτούμενο συρματόπλεγμα, τα «όρια, άλλως σύνορα», όχι της αχανούς αυτοκρατορίας, αλλά της μισής Κυπριακής Δημοκρατίας.
Σούμα δαπάνης: έχουμεν τζαι λέμεν, μισθοί 7,8, εκ., εξοπλισμός1,1 εκ. 1,2 τα οχήματα συρματόπλεγμα 2 εκ, κάμερες εν γράφει το δημοσίευμα, εν συμφωνία μέσα στις τριμερείς που υπέγραψαν τότε καμπόσους και το Ισραήλ… Ποιος θα πληρώσει; Ψιλά γράμματα για τους κατοίκους του ένδοξου μισού νησιού. Πέρσι αγοράστηκαν 20 Lamborgini, 29 Bentley και 16 Ferrari! Για την υπεράσπιση της πατρίδας τους έναντι άοπλων, ανυπόλητων και ανυπόληπτων μελανόχρωμων ανθρώπων οι πας Κυπραίοι σίγουρα θα δώσουν ό,τι τους ζητηθεί από το υστέρημά τους.
Ας μου επιτραπεί ένα φαντασιακό σενάριο: Οι 15 [από τους 300] εκτελούντες την περιπολία των 8μ.μ. [οι υπόλοιποι εν στην Περιστερώνα τζιαι τρων κλέφτικο] βλέπουν, μέσα από τις ολοτζαίνουρκες διόπτρες νυκτός τους, να έρχονται καμπόσοι μετανάστες ανυπόλητοι. Αναφέρουν ότι κουβαλούν πλαστικές σακούλες γεμάτες [σίουρα ναρκωτικά], οι 15 των 300 ειδοποιούν τον αρχηγό, φτάνουν οσονούπω ενισχύσεις που την Περιστερώνα [έμεινεν το κλέφτικο], οι 15 εκ των 300 σύρνουν προειδοποιητικές σιπεθκιές στον αέρα να φοηθούν οι ανυπόλητοι. Τίποτε εν φοούνται, προχωρούν, έχουν τζαι μωρά μαζί τους [λαλεί ένας που είδε μέσα από τις διόπτρες]. Προσέχετε ρε, φωνάζει ο αρχηγός, οι μετανάστες προχωρούν απτόητοι, κρατούν τα μωρά τους σφιχτά, πατούν αγκάθκια τζαι συρματοπλέγματα, οι κάμερες φκάλουν φωτούθκια. Δεύτερη προειδοποιητική σιπεθκιά. Τίποτε. Ήντα που κάμνουμεν αρχηγέ; ρωτά ένας από τους 15 των 300. Ρίψετε ρε! Μα πάνω τους αρχηγέ; Όι στον αέρα. Να φοηθούν. Μα τούτοι εν καταλάβουν Χριστό, έρκουνται ολόισια πάνω μας.
Άμαν εφτάσαν τέλεια κοντά, εμετρήσαν τους. Όντως ήταν ανυπόλητοι. Τέσσερις γυναίκες, μια έγκυος, εφτά μωρά, τρεις έφηβοι, και τέσσερις πατεράδες. Επήραν τους με τα 4Χ4 στην Περιστερώνα, εταΐσαν τους να χορτάσουν [το υπόλοιπο του κλέφτικου], εδώκαν των μανάδων ρουχούθκια για τα μωρά τζαι μια μάππα για τους εφήβους, τζαι επαραδώσαν τους στο Πουρνάρα.
Ελεύθερα, 26.3.2023
