Υπήρξε μία εποχή όπου Φιλοσοφία και Φυσική ήταν ένα, η εποχή των Προσωκρατικών Φιλοσόφων. Οι πρώτοι αυτοί φιλόσοφοι, οι Φυσικοί φιλόσοφοι, επιχείρησαν να εξηγήσουν ορθολογικά τη φυσική πραγματικότητα, αναζητώντας κατ’ αρχάς την αναλλοίωτη αρχή του Κόσμου. Ο Αναξίμανδρος, λίγο νεότερος από τον Θαλή, διατύπωσε ρηξικέλευθες θεωρίες που αφορούσαν όχι μόνο το «άπειρο» ως πρώτη αρχή αλλά και την προέλευση του ανθρώπου από τα ψάρια, τη θέση της Γης στο σύμπαν, ενώ ήταν ο πρώτος που σχεδίασε έναν χάρτη του κόσμου. Οι θεωρίες του είναι τόσο τολμηρές που δύσκολα γίνονται αποδεκτές. Ο Ηρόδοτος, γεωγράφος και ιστορικός, στο έργο του «Ιστορίαι» (4.36) γράφει για τους χάρτες του Αναξίμανδρου (και του Εκαταίου): «Γελώ ακόμα και βλέποντας ότι πολλοί κιόλας σχεδίασαν χάρτες της οικουμένης, κι όμως κανείς δεν έδωσε λογικές εξηγήσεις απ’ αυτούς που εικονίζουν τον Ωκεανό να κυλά τα ρεύματά του γύρω γύρω από τη γη, που την παρασταίνουν ολοστρόγγυλη, λες κι έγινε με τόρνο, και που κάνουν την Ασία και την Ευρώπη ίσες.» 
 
Μπορεί από το «ύδωρ» του Θαλή ώς στο «άπειρο» του Αναξίμανδρου να μεσολαβούν λίγα χρόνια, ωστόσο, το άλμα στη σκέψη είναι μεγαλειώδες. Τόσο προχωρημένο που οι Προσωκρατικοί που ακολούθησαν επέστρεψαν στο σταθερό έδαφος της θεωρίας του Θαλή, προτείνοντας με τη σειρά τους τα υπόλοιπα στοιχεία ως αρχές του Κόσμου: Τον «αέρα» ο Αναξιμένης, τη «φωτιά» ο Ηράκλειτος. Το «άπειρον» του Αναξίμανδρου είναι μία αφηρημένη έννοια, το οποίο πρώτη φορά συναντάμε σε μορφή ουσιαστικού. Τι μπορεί να εννοούσε; Δεν μπορούμε να είμαστε βέβαιοι (καθώς οι πηγές είναι πάντα λιγοστές για τους Προσωκρατικούς), αλλά για τον ίδιο τα στοιχεία δεν προσφέρουν ικανοποιητική εξήγηση. Το «άπειρο» από την άλλη μπορεί να περιλάβει τα πάντα στο Σύμπαν, ορατά και αόρατα, ύλη και ενέργεια, αντιθετικές δυνάμεις που συνταιριάζουν μεταξύ τους, κυριαρχούν και φέρνουν κοσμική τάξη. 
 
Ο Αναξίμανδρος γίνεται ο πρώτος που διατυπώνει έναν νόμο φυσικής τάξης στο σύμπαν, όπως φαίνεται και από το μοναδικό σωζόμενο απόσπασμα από το έργο του: «Απ᾽ όπου γεννιούνται τα όντα εκεί και καταλήγουν πεθαίνοντας, όπως επιβάλλει η αναγκαιότητα· γιατί λογοδοτούν και επανορθώνουν το ένα στο άλλο για την αδικία που διέπραξαν, σύμφωνα με την τάξη του χρόνου.» Η εικόνα της κοσμικής ισορροπίας που προβάλλει είναι σύγχρονη, καθώς τα όντα (μην έχοντας λάβει τη φιλοσοφική σημασία τους) αναφέρονται στις αντίθετες δυνάμεις που κυριαρχούν στο σύμπαν. Έως τον Αναξίμανδρο, όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως πολιτισμού, σε όλα τα μέρη του πλανήτη πίστευαν ότι επάνω είναι ο ουρανός και κάτω η Γη. Ακόμη και ο Θαλής πίστευε ότι η Γη επιπλέει σε μια θάλασσα. Η σύλληψη της εικόνας του Κόσμου με τη Γη να αιωρείται στο διάστημα, χωρίς κάποιο στήριγμα, με το «άπειρο» να κυριαρχεί και τον Χρόνο να ισορροπεί τις δυνάμεις με τάξη είναι αμιγώς επιστημονική.
 
Σύμφωνα με τον κορυφαίο Φυσικό Carlo Rovelli, η σύγχρονη Φυσική πρέπει να πάψει να αναζητά βεβαιότητες και να στραφεί ξανά στη φιλοσοφία. Ο ίδιος, λάτρης του Αναξίμανδρου, θεωρεί ότι τόσο η επιστήμη όσο και η φιλοσοφία έχουν χρέος να συνδιαλλάσσονται, καθώς στόχος τους είναι η διατύπωση ερωτημάτων. Ο Einstein δε θα έφτανε ποτέ στη σχετικότητα χωρίς να μελετήσει φιλοσοφία, ο Νεύτωνας θεωρούσε τον εαυτό του φιλόσοφο και συζητούσε με τον Descartes, ακόμη και ο Γαλιλαίος βασίστηκε στον Πλάτωνα.
 
Επιστήμονες όπως οι Einstein, Heisenberg, Bohr διάβασαν φιλοσοφία, εμπνεύστηκαν από αυτήν και όπως οι ίδιοι έχουν υποστηρίξει επανειλημμένως δε θα έφταναν στη διατύπωση των θεωριών τους χωρίς αυτήν. Γιατί να απορρίπτουμε όλη την περασμένη γνώση και να γελάμε με τα λάθη σαν τον Ηρόδοτο; Η φιλοσοφία και η επιστήμη αλληλοσυμπληρώνονται. Ο Αναξίμανδρος με την εικόνα του κόσμου μέσα στο «άπειρο» σίγουρα αποτελεί ένα πρότυπο για την επιστήμη σήμερα. 

 *Η δρ Έλσα Νικολαΐδου διδάσκει Φιλοσοφία στο σχολείο Med High.