Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου για το Γραφείο της Υπάτης Αρμοστείας των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες στην Κύπρο (UNHCR) –που παρουσιάστηκε την περασμένη Παρασκευή– οι Κύπριοι υποστηρίζουν μεν την ιδέα να ζουν οι πρόσφυγες ενσωματωμένοι στην τοπική κοινωνία και όχι να βρίσκονται σε προσφυγικούς καταυλισμούς ή σε απομονωμένους χώρους φιλοξενίας, αλλά εξακολουθούν να αντιτίθενται στην παραχώρηση της κυπριακής υπηκοότητας σε πρόσφυγες που διαμένουν στην Κύπρο για περισσότερο από πέντε χρόνια.
«Κανείς δεν είναι ευτυχισμένος που είναι πρόσφυγας. Κανένα ανθρώπινο ον στη Γη δεν αιτείται άσυλο μετά χαράς… Ούτε ζητούμε ίσα δικαιώματα με τους πολίτες. Αντιλαμβανόμαστε ότι οι πολίτες έρχονται πρώτοι. Αλλά μέχρι ενός σημείου θα έπρεπε να μας δώσουν λίγη βοήθεια να ορθοποδήσουμε» δήλωνε προ ημερών στην κάμερα του Alpha ένας Αφρικανός που συμβιώνει μαζί με άλλους 30 συμπατριώτες του σ’ έναν μικρό χώρο στο κέντρο της Λευκωσίας, κάτω από άθλιες συνθήκες.
Έγινε πρόοδος, λέει η έρευνα του Πανεπιστημίου Κύπρου, σε ό,τι αφορά στο γενικό αίσθημα του κοινού απέναντι στους πρόσφυγες και στο φαινόμενο της μετανάστευσης γενικότερα, σε σύγκριση με αντίστοιχη έρευνα που είχε γίνει το 2015. Όμως, αυτό το αίσθημα δεν παύει να είναι αρνητικό, σε ποσοστό που ξεπερνά το 50% των συμμετεχόντων στην έρευνα. Να ενσωματωθούν –λέμε– στην τοπική κοινωνία, αλλά άμα μας χτυπήσει την πόρτα Αφρικανός τον ξαποστέλνουμε με ένα «δεν ενοικιάζεται το σπίτι» και ευελπιστούμε ότι κάποιος άλλος θα βάλει το λιθαράκι του σ’ αυτή την «ενσωμάτωση».
«Κάποτε όταν πηγαίνεις να ζητήσεις κάτι σε αποκαλούν “μαύρη μαϊμού”. Που δεν είναι σωστό. Τουλάχιστον, όσον αφορά στα ανθρώπινα δικαιώματα δεν είναι σωστό. Έχεις κόκκινο αίμα, έχω κι εγώ κόκκινο αίμα στις φλέβες μου» δήλωνε άλλος ένας Αφρικανός στο πρόσφατο ρεπορτάζ του Alpha κι ύστερα προσπαθούσε να περιγράψει τον Γολγοθά που περνά κάθε φορά που επισκέπτεται τα γραφεία Κοινωνικής Ευημερίας για ένα κουπόνι.
Θεσμικό ρατσισμό, βία στη βάση του φύλου τους και εξευτελιστική μεταχείριση λόγω του χρώματος, της θρησκείας και του νομικού τους καθεστώτος παραμονής σχεδόν σε όλες τις πτυχές της ζωής τους, καταγγέλλουν μέσω της ΚΙΣΑ και οι γυναίκες από τη Σομαλία, μετά το πρόσφατο περιστατικό κακοποίησης συμπατριώτισσάς τους σε τοπικό γραφείο των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας. Κι ενώ κάποιοι Κύπριοι δηλώνουν στις έρευνες την ετοιμότητά τους να αποδεχθούν «σχεδόν κάθε είδους κοινωνική σχέση/επαφή με τους πρόσφυγες ή/και τους μετανάστες», κάποιοι άλλοι Κύπριοι εισηγούνται μέχρι και τον θάνατο της Σομαλής που ξυλοκοπήθηκε στις Κοινωνικές Ασφαλίσεις από τον φρουρό ασφαλείας. «Σφαίρα έπρεπε να φάει» ήταν ένα από τα σχόλια αναγνωστών κάτω από το σχετικό ρεπορτάζ.
Όσο συνεχίζουμε να παρουσιάζουμε τους πρόσφυγες και τους αιτητές ασύλου ως απειλή για τον τόπο κι όσο τους κρατάμε στο περιθώριο, τσουβαλιασμένους σε μικρά υποστατικά ή σε κέντρα υποδοχής άθλιων συνθηκών διαβίωσης, τα ρατσιστικά σχόλια και οι νοσηρές συμπεριφορές θα βρίσκουν πάντα χειροκροτητές, στην ημιμαθή κοινωνία μας. Αυτή είναι, δυστυχώς, η πικρή –ρατσιστική– μας πραγματικότητα!
