Εάν κοιτάξει κανείς τι είδους περιστατικά νοσηλεύονται σε μια θωρακοχειρουργική κλινική, θα παρατηρήσει ότι ο αυτόματος πνευμοθώρακας είναι ο λόγος νοσηλείας των περισσότερων νεαρών ασθενών, μιας και ο πνευμοθώρακας αφορά συνήθως νεαρούς άνδρες, λεπτόσωμους, ψηλούς, καπνιστές.
Πνευμοθώρακα καλούμε τη συλλογή αέρα στην υπεζωκοτική κοιλότητα, δηλαδή στο χώρο που βρίσκεται ανάμεσα στα δύο πέταλα του υπεζωκότα (το τοιχωματικό, που καλύπτει θωρακικό τοίχωμα και το σπλαγχνικό, που καλύπτει τον πνεύμονα). Η συλλογή αέρα προκαλείται από ρήξη αερωδών κύστεων/φυσαλίδων εντός της υπεζωκοτικής κοιλότητας. Το 1819 ο Laennec για πρώτη φορά περιγράφει τον αυτόματο πνευμοθώρακα, δηλαδή αυτό στον οποίο δεν υπάρχει τραύμα στο θωρακικό τοίχωμα. Μπορεί να είναι πρωτοπαθής (όταν δεν υπάρχει υποκείμενη πνευμονική πάθηση), δευτεροπαθής (όταν υπάρχει υποκείμενη πνευμονική πάθηση όπως για παράδειγμα εμφύσημα) ή καταμήνιος (όταν παρατηρείται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας τις πρώτες ημέρες της εμμήνου ρύσεως).
Ο αυτόματος πνευμοθώρακας θα εκδηλωθεί με συμπτώματα όπως άλγος στο θώρακα πλευριτικού χαρακτήρα, δύσπνοια, ταχύπνοια και δυσφορία.
Η διάγνωση του πνευμοθώρακα τίθεται με κλινική εξέταση και επιβεβαιώνεται με απλή ακτινογραφία θώρακα. Αξονική τομογραφία γίνεται σε ασθενείς που υποψιαζόμαστε υποκείμενη πνευμονική νόσο, σε ασθενείς που θα προγραμματιστούν για χειρουργείο, σε υποψία δυσλειτουργίας του σωλήνα θωρακικής παροχέτευσης κλπ.
Κάποιες φορές μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά δηλαδή με παρακολούθηση. Αυτό γίνεται μόνο σε μικρούς πνευμοθώρακες που δεν προκαλούν συμπτώματα και στους οποίους το μέγεθος του πνευμοθώρακα δεν αυξάνεται σε διαδοχικές ακτινογραφίες θώρακα. Τις περισσότερες όμως φορές χρειάζεται να γίνει τοποθέτηση σωλήνα θωρακικής παροχέτευσης στο θώρακα του ασθενούς και ανάλογα με τον αριθμό των επεισοδίων που έχει παρουσιάσει ο ασθενής, τη βελτίωση ή όχι του πνευμοθώρακα μετά την τοποθέτηση σωλήνα, ανάλογα με το επάγγελμα του ασθενούς κλπ, ο θωρακοχειρουργός κρίνει εάν και πότε πρέπει ο ασθενής να χειρουργηθεί.
Σχετικά με το χειρουργείο, σκοπός είναι η εκτομή των βλαβών (αερώδεις κύστεις, φυσαλίδες) που προκαλούν τον πνευμοθώρακα και η διενέργεια πλευροδεσίας (χημική ή μηχανική) η οποία έχει σκοπό τη δημιουργία συμφύσεων μεταξύ των δυο πετάλων του υπεζωκότα προς αποφυγή υποτροπής. Το χειρουργείο γίνεται είτε θωρακοσκοπικά (VATS), είτε ρομποτικά (RATS). Η ανάρρωση του ασθενούς είναι ταχεία, με ελαχιστοποίηση των μετεγχειρητικών επιπλοκών και ταχεία επάνοδο του ασθενούς στις καθημερινές δραστηριότητες και την εργασία του.
Επίσης, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και το κοσμητικό αποτέλεσμα εξαιρετικό.
* Θωρακοχειρουργός.
