Πάνε χρόνια που ο ρόλος του παιδονόμου, ο οποίος μετρούσε το μήκος της φούστας των μαθητριών και το μήκος των μαλλιών των αγοριών, καταργήθηκε. Εν τούτοις, τα συγκεκριμένα ζητήματα δεν έπαψαν να αποτελούν μείζον θέμα για την εκπαίδευση. Κάθε χρόνο, με αποκορύφωμα τις τελετές αποφοίτησης θα υπάρξουν παρατράγουδα. Το υπουργείο Παιδείας με έναν κανονισμό που μιλά για ευπρεπή εμφάνιση, αφήνει τον κάθε εκπαιδευτικό και κυρίως τον κάθε διευθυντή σχολείου να προσπαθεί να ερμηνεύσει τι είναι ευπρεπές. Κι η ερμηνεία διαφέρει ανάλογα με τις αντιλήψεις, τις ιδεολογίες κι ιδεοληψίες του καθενός.
Την ίδια ώρα μαθητές και μαθήτριες, ξέροντας πως τίποτα άλλο δεν μπορεί να προκαλέσει αντίδραση –ούτε οι λευκές κόλλες, ούτε τα μαργαριτάρια στα διαγωνίσματα, ούτε οι βαθμοί– επικεντρώνουν την επιθυμία τους για αμφισβήτηση του κατεστημένου (πράγμα πολύ φυσιολογικό αφού μιλάμε για έφηβους), στην εμφάνιση τους. Κυρίως στα μαλλιά. Κομμένα περίεργα, βαμμένα με διάφορα χρώματα, μακριά για τα αγόρια, κοτσίδες, ράστα, ξυρισμένα… Μια ποικιλομορφία, όπως έτσι κι αλλιώς ποικιλόμορφοι είμαστε εκ γενετής.
Η ποικιλομορφία των μαλλιών, ωστόσο, δεν είναι αποδεκτή στην εκπαίδευση. Ανεξάρτητα από το ότι το εκπαιδευτικό σύστημα ταλανίζεται από χίλια δυο προβλήματα, καταλήγουμε να αναλωνόμαστε στις τρίχες. Σχολείο στέλνει εγκύκλιο διευκρινίζοντας τι θεωρεί ο διευθυντής υπερβολή και τι επιτρέπει. Υπερβολή στην εμφάνιση των αγοριών «είναι τα γένια, τα υπογένεια, τα μακριά μαλλιά». Ταυτόχρονα, υπερβολή είναι το ξυρισμένο κεφάλι. Σωστό και κανονικό κούρεμα είναι αυτό που έκαναν την δεκαετία του ’50 οι ήρωες της ΕΟΚΑ. Απαγορεύονται τα εξεζητημένα χτενίσματα και το ιδιόρρυθμο κούρεμα, για παράδειγμα καπελάκι, τα βαμμένα μαλλιά, οι αλυσίδες, τα καπελάκια, τα σκουλαρίκια σε μέρη του σώματος εκτός των αυτιών και μόνο για τα κορίτσια αλλά και στα δύο αυτιά. Όχι στο ένα. Και να είναι μικρά. «Γενικά απαγορεύεται οποιαδήποτε υπερβολή ή ακαλαισθησία στην εμφάνιση». Μόνο που την καλαισθησία διαφορετικά την ερμηνεύει ο καθένας και κυρίως η κάθε γενιά. Άλλη ερμηνεία έχει η καλαισθησία για τον 15άρη και 17άρη μαθητή και άλλη για τον 60άρη διευθυντή ο οποίος τα μόνα αξεσουάρ που αποδέχεται είναι ρολόι, σταυρό και κομποσκοίνι. Αγιορείτικο, όχι στιλ Μπομπ Μάρλεϊ. (Αυτό διέφυγε του διευθυντή και θα πρέπει να το προσθέσει μην εμφανιστεί του χρόνου μαθητής που να προσπαθεί να εξηγήσει πως το χρωματιστό κομποσκοίνι επιτρέπεται και έχουμε νέα παρατράγουδα).
Πάμε λοιπόν από την αρχή. Μάθημα πρώτον: Ευπρεπές είναι… Κανονικό είναι…
Κι άμα ρυθμίσουμε τις τρίχες να μιλήσουμε και για την ουσία.
