Είναι κάποιες φορές, κάποιες ειδήσεις που εμφανίζονται στην επικαιρότητα, τις οποίες δεν μπορείς να αγνοήσεις. Ούτε και να τις προσπεράσεις αδιάφορα. Σε υποχρεώνουν από το περιεχόμενο τους να ασχοληθείς μαζί τους, αφιερώνοντας αρκετό χρόνο και στη μελέτη και στην ανάλυση τους.
Η πρώτη είδηση αφορά τον κατώτατο μισθό. Η οικονομική επιστήμη στο πιο ψηλό επίπεδο αποφάνθηκε πρόσφατα με πλήρη επιστημονική τεκμηρίωση πως «η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν επιφέρει μείωση του αριθμού των θέσεων εργασίας».
Για τη θέση αυτή, αλλά και για άλλες νέες ιδέες σχετικά με την αγορά εργασίας, τρεις καθηγητές αμερικανικών πανεπιστημίων πήραν το Νόμπελ Οικονομίας το 2021. Πρόκειται για τους οικονομολόγους Ντέιβιντ Καρντ, Τζόσουα Ανγκρίστ και Γκονίντο Ίμπες, που τιμήθηκαν από τη Σουηδική Ακαδημία Επιστημών με το Νόμπελ Οικονομίας.
Οι τρεις οικονομολόγοι «μας έφεραν νέες ιδέες σχετικά με την αγορά εργασίας και έδειξαν ποια συμπεράσματα μπορούν να αντληθούν από φυσικά πειράματα σε όρους αιτιών και συνεπειών. Η προσέγγιση τους επεκτάθηκε σε άλλους τομείς και έφερε επανάσταση στην εμπειρική έρευνα», αναφέρει η Επιτροπή του Νόμπελ.
Οι μελέτες των τριών οικονομολόγων ασχολήθηκαν με τα αποτελέσματα του ελάχιστου μισθού, της μετανάστευσης και της εκπαίδευσης στην αγορά εργασίας, ενώ τα αποτελέσματα των ερευνών υπογραμμίζουν ιδιαίτερα το γεγονός ότι «η αύξηση του κατώτατου μισθού δεν επιφέρει μείωση του αριθμού των θέσεων εργασίας».
Η δεύτερη είδηση αφορά επίσης τον κατώτατο μισθό και έρχεται από την Ισπανία, η οποία είναι η τέταρτη σε μέγεθος οικονομία της Ευρωζώνης. Όπως αναφέρει ο διεθνής Τύπος, μέσα στον φετινό Φεβρουάριο η κυβέρνηση της Μαδρίτης ανακοίνωσε αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 3.67% αναδρομικά, από την 1η Ιανουαρίου, στα 1167 ευρώ το μήνα. Πρόκειται για την τέταρτη αύξηση του κατώτατου μισθού που αποφασίζει η ισπανική κυβέρνηση από το 2019.
Ανακοινώνοντας την αύξηση, η Ισπανίδα υπουργός Εργασίας Γιολάντα Ντίαθ, τη χαρακτήρισε ως «ένα πολύ σημαντικό ορόσημο» για την κυβέρνηση και τη χώρα. Η Ισπανίδα υπουργός είπε ότι ο αγώνας δρόμου που έκανε κατά το παρελθόν η Ισπανία με άλλες χώρες για το ποια θα μειώσει περισσότερο τους μισθούς «ήταν βαθιά άδικος» και είχε ως αποτέλεσμα να αποδυναμωθούν τόσο η οικονομία, όσο και οι επιχειρήσεις (βλ. Βήμα των Αθηνών, Κυριακή 13 Φεβρουαρίου 2022).
Μισθοί και πληθωρισμός
Ως τρίτη ιδιαίτερα σημαντική είδηση των τελευταίων ημερών, αναφέρεται αυτή που αφορά τη σχέση μισθών και πληθωρισμού. Ειδικοί επιστήμονες έχουν αποφανθεί πως, «οι αυξήσεις των μισθών δεν ανατροφοδοτούν τον πληθωρισμό».
«Το σπιράλ της ανατροφοδότησης των μισθών και των τιμών αποτελεί έναν μύθο: ο πληθωρισμός ωθεί τους μισθούς προς τα κάτω και όχι προς τα πάνω», εξηγεί στη «Wall Street Journal» ο Τζατζ Γκλοκ, εκτελεστικός διευθυντής Πολιτικής του εδρεύοντος στο Τέξας των Ηνωμένων Πολιτειών Cicero Institute. Ο πρώην καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο της Δυτικής Βιρτζίνια θεωρεί ότι η πρόσφατη ανακοίνωση του αμερικανικού Υπουργείου Εργασίας ότι οι αμοιβές των εργαζομένων στις ΗΠΑ αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 5,7% σε ετήσια βάση – πρόκειται για τη μεγαλύτερη αύξηση την τελευταία εικοσαετία – «είναι εσφαλμένη και εδράζεται σε μια οικονομική ιδέα που επιμένει να επιβιώνει και να οδηγεί σε λάθος πολιτικές».
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Υπουργείο Εργασίας ακολούθησαν χρονικά άλλα, που έδειξαν ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή αυξήθηκε κατά 7,5% το τελευταίο 12μηνο. Ως εκ τούτου, μια ακριβέστερη διατύπωση εκ μέρους του Υπουργείου Εργασίας θα έπρεπε να είναι, κατά τον Αμερικανό οικονομολόγο, ότι «οι πραγματικοί μισθοί μειώθηκαν κατά 1,8% στη χώρα το τελευταίο 12μηνο».
Συμπέρασμα
Όλες οι πιο πάνω ειδήσεις είναι σημαντικές και αφορούν και ενδιαφέρουν και την Κύπρο. Οι ειδήσεις για τον κατώτατο μισθό ήρθαν σε μια εποχή που στην Κύπρο καταβάλλεται, μέσω κοινωνικού διαλόγου, προσπάθεια εισαγωγής εθνικού κατώτατου μισθού.
Οι μελέτες που πήραν το Νόμπελ Οικονομίας καταρρίπτουν τον μύθο της εργοδοτικής πλευράς για τα δήθεν προβλήματα που δημιουργεί στην αγορά εργασίας ο κατώτατος μισθός, ενώ η σχέση μισθών – πληθωρισμού επιβεβαίωσε αυτό που υποστηρίζουμε, (αρθρογραφικά και άλλως πώς), ότι η διάβρωση της ανταγωνιστικότητας μιας οικονομίας (και στη συγκεκριμένη περίπτωση της κυπριακής οικονομίας) δεν προέρχεται ούτε από την αύξηση των μισθών, ούτε από την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή τους.
Η διάβρωση της ανταγωνιστικότητας της δικής μας οικονομίας προέρχεται από τη χαμηλή παραγωγικότητα, το σπάταλο και γραφειοκρατικό κράτος, την καθυστέρηση στην απονομή της δικαιοσύνης, στη διαφθορά των θεσμών κλπ.
Υ.Γ:- Στην Κύπρο υπάρχει θεσμοθετημένος κατώτατος μισθός για συγκεκριμένα επαγγέλματα. Είναι €870 μεικτά μηνιαίως κατά την πρόσληψη και αυξάνεται στα €924, μετά από εξάμηνη υπηρεσία. Οι συγκεκριμένοι μισθοί είναι παγοποιημένοι από τον Απρίλιο του 2012…
* Υπεύθυνος του Τμήματος Οικονομικών Μελετών της ΣΕΚ
