Το 2019 ποσοστό 78.3% των γάμων, κατοίκων Κύπρου αποτελούσαν πρώτο γάμο και για την νύμφη και τον γαμπρό. Το ποσοστό δε των στατιστικών δηλωμένων διαζυγίων ήταν το 2019 39.1%.
Επιπλέον, 1 στις 5 γυναίκες είχαν υποστεί σεξουαλική ή σωματική βία στην Κύπρο 39% των Κυπρίων γυναικών έχουν υποστεί ψυχολογική βία από τον σύντροφο τους. 36% των γυναικών έχουν βιώσει σεξουαλική παρενόχληση. Τα πλείστα δε των πιο πάνω έγιναν σε σχέση γάμου.
Επίσης αναδεικνύονται νέοι τύποι όπως βίας μέσω διαδικτύου ή ηλεκτρονική παρενόχληση, ή επιμονή παρακολούθηση και ο εκφοβισμός.
Έχοντας τα πιο πάνω υπόψη αποφάσισα να δώσω μια εξήγηση του πιο πάνω προβλήματος σε συνάρτηση με τις ανθρώπινες σχέσεις και επικοινωνία.
Ο άνθρωπος από την στιγμή της γέννησης του βρίσκεται σε συνεχή αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του. Δίνει σ’ αυτό και παίρνει από αυτό. Μεταμορφώνεται και το μεταμορφώνει. Με πιο απλά λόγια, επικοινωνεί με το περιβάλλον και αναπτύσσει σχέσεις μ’ αυτό.
Ο άνθρωπος δεν ζει, μέσα στο περιβάλλον του, όπως κάνει το ζώο, αλλά μαζί με το περιβάλλον του, με το οποίο υπάρχει η πρώτη και ισχυρότερη σχέση που δημιουργεί, αλληλοεπίδραση.
Σήμερα μπορούμε να ισχυρισθούμε ότι είναι δυνατό να μάθουμε να επικοινωνούμε αποτελεσματικά και να δημιουργούμε κατάλληλες σχέσεις.
Η αποτελεσματική επικοινωνία σημαίνει επιτυχημένες διαπροσωπικές σχέσεις με άτομα του προσωπικού μας περιβάλλοντος. Όλες οι δραστηριότητες μας και οι σχέσεις μας εξελίσσονται σ’ ένα πλαίσιο συμπεριφορά ακόμα και του εξωτερικού μας στυλ. Άνθρωποι με μακριά μαλλιά, μακριά γένια, άνθρωποι πλαζέ καβαλιέρ, εξωγήινοι, Punk rockers με κονκάρδες αλυσίδες, χαλκάδες στο πρόσωπο και άλλα, θέλουν μ’ αυτά να τονίσουν ποιοι είναι και θέλουν να τονίσουν μια διαφορετικότητα.
Καμιά φορά θέλουν να προσεγγίσουν άτομα ή να προβάλουν κάτι από τον εαυτό τους. Γενικά τα πιο πάνω αλλά και το σύνολο των ικανοτήτων της διαπροσωπικής επικοινωνίας αντανακλά τα βιώματα, τα πιστεύω, την κουλτούρα και το θεσμικό πλαίσιο το οποίο αναπτυχθήκαμε.
Οι σχέσεις λοιπόν χρειάζεται να στηρίζονται στο ταίριασμα. Τα άτομα για να σχηματίσουν μια σχέση πρέπει να ταιριάζουν. Αυτό σημαίνει ότι ταιριάζει η ικανότητά τους για ενίσχυση. Όλοι θα θέλαμε να έχουμε την πιο όμορφη/όμορφο, γοητευτική/γοητευτικό, ευγενή, μεγαλόψυχο σύντροφο γιατί ασφαλώς είμαστε εγωιστές. Αυτό ασφαλώς είναι αδύνατο, για τούτο βρίσκουμε μια συμβιβαστική λύση.
Εδώ θα επιχειρήσω να προβάλω κάποια προσέγγιση του τι καταστρέφει τις σχέσεις. Η έλλειψη συντονισμού, ή δυσκολία στον συμβιβασμό γιατί δεν ταιριάζουμε στα σημεία που έπρεπε, ή γιατί τελείωσε ο σκοπός για τον οποίο δημιουργήθηκε και συντηρείται η σχέση, ή γιατί τα άτομα που συμβλήθηκαν σε μια σχέση ήταν ανώριμα, χωρίς ολοκληρωμένη προσωπικότητα, χωρίς ουσιαστική ταυτότητα όπως θα έλεγε ο Erick Erickson, είναι μερικά από τα στοιχεία εκείνα που καταστρέφουν τις σχέσεις.
Πολλές φορές μοναξιασμένα άτομα, κοινωνικά απομονωμένα άτομα είναι συχνά χωρίς κοινωνικές δεξιότητες, είναι φτωχοί συνομιλητές, αδύναμοι στο να δείξουν τα ενδιαφέροντά τους στους άλλους ανθρώπους, συχνά αποφεύγουν την οπτική επαφή, χαμογελούν λίγο και γενικά δεν είναι ενισχυτική στους άλλους στην πρόσωπο με πρόσωπο διαντίδραση. Τα άτομα αυτά φαίνονται ή/και δεν μπορούν να «τηρήσουν» τους «κανόνες» της σχέσης έτσι που οι προσδοκίες που έχει ο κάθε συμβαλλόμενος όταν δεν ικανοποιηθεί, η σχέση γκρεμίζεται. Μερικοί από τους κανόνες του παιγνιδιού των σχέσεων είναι τα άτομα να είναι υποστηρικτικά για την αυτοεκτίμηση και τα συναισθήματα του άλλου, να είναι πιστοί, αφοσιωμένοι, τίμιοι, ανοικτοί στο να ξοδεύουν χρόνο για τον άλλο, να μοιράζονται ίσα καθήκοντα, ευθύνες και δικαιώματα.
Στις περιπτώσεις πάλι που δεν μπορείς να εμπιστευθείς το άλλο άτομο, και εάν το έλεγε μπαίνει ανάμεσα στα δύο άτομα, δεν είναι δυνατό να αντέξει η σχέση ανάμεσα τους. Αποσταθεροποιητικοί παράγοντες για την μην διατήρησης μιας σχέσης είναι βεβαίως η κούραση, η πλήξη αλλά και η έλλειψη κινήτρων και ερεθισμάτων. Η κούραση που προκαλεί το ένα άτομο στο άλλο είτε γιατί έχει κάποιο ελάττωμα, είτε γιατί έχει κάποιο πρόβλημα μπορεί να είναι σταγόνες δηλητηρίου που σιγά-σιγά δηλητηριάζουν την σχέση. Η πλήξη που δοκιμάζουν τα άτομα σε μια σχέση μέσα στην οποία δεν ανανεώνονται και δεν κινητοποιούν το ένα το άλλο πνίγει την σχέση που τελικά, γενικά από έλλειψη οξυγόνου. Λοιπόν, συμπερασματικά θα έλεγα οι σχέσεις, δεν είναι αρκετό να δημιουργηθούν – θα πρέπει να συντηρηθούν – διαφορετικά θα φθαρούν από τον χρόνο. Είναι πολύ δυσκολότερο πολλές φορές, να συντηρηθεί μια σχέση παρά να δημιουργηθεί.
Η σχέση χρειάζεται να επανατοποθετηθεί, να διεγείρεται και να ανανεώνεται με νέους στόχους και επιδιώξεις. Η επιθυμία μιας σχέση να παραμένει αναλλοίωτη όπως έχει δημιουργηθεί μόνο στην διάλυση της μπορεί να οδηγήσει. Πολλές δε φορές η σύγκρουσή είναι αδύνατη, έτσι τα άτομα πρέπει να μάθουν να ξεπερνούν τις συγκρούσεις ούτως ώστε να μη φθάσουν τις ρίζες των ενδοπροσωπικών τους σχέσεων.
Κλείνοντας θα έλεγα ότι τα συναισθήματά μας είναι καθοριστικής σημασίας, σύμβουλοι των καθημερινών ενεργειών μας, καθώς διαμορφώνουν μια σειρά από τελικές σκέψεις πάνω σε σημαντικά θέματα ζωής. Επιπλέον τα συναισθήματα μας, μάς βοηθούν να διακρίνουμε τα όρια μας και μας φέρνουν πιο κοντά στα άτομα μας και αποκαλύπτουν τα πραγματικά μας πιστεύω για λήψη της σωστής απόφασης. Ο άνθρωπος χρειάζεται να φθάσει σ’ ένα επίπεδο συναισθηματικής νοημοσύνης που να μπορεί να λειτουργεί σαν καθρέφτης μπροστά στον άλλο έτσι να μπορεί να χειρίζεται συναισθηματικές καταστάσεις τόσο δικές του όσο και του συντρόφου του.
Τέλος, τέλος θα έλεγα όπως έχει διατυπώσει ο George Bernent Show ότι «το πιο απλό αλλά και μεγάλο πρόβλημα της επικοινωνίας είναι η ψευδαίσθηση ότι έχει γίνει». Το λέω αυτό διότι ο άνθρωπος μέσα από την κοινωνική/κοινωνιολογική εξέλιξη του έμαθε να είναι εγωιστής και να εργάζεται, από την φύση του, για επιβίωση βάση κάποιου Cause/Benefit Ratio.
Ακόμα αν ο κάθε άνθρωπος σε κάποια σχέση χάσει τον σύντροφο του, τον γονιό του, τον αδελφό του τίποτα δεν θα πρέπει να τον αλλοιώσει. Θα πρέπει να είναι πάλι ο ίδιος και να συνεχίσει πάλι να βλέπει μπροστά και να εργάζεται με τον ίδιο Cause/Benefit Ratio. Αυτό έμαθε να κάνει εδώ και εκατομμύρια χρόνια ενώ πλανιέτο μέσα στην ζούγκλα, ενώ κοιμόταν αγκαλιά με το θάνατο ώσπου να εξελιχθεί σε Homo Sapiens . Έτσι λοιπόν όταν είμαστε απαραίτητοι σε μια σχέση πάντα πρέπει να είμαστε χρήσιμοι και υποστηρικτικοί μέσα σ’ αυτήν την σχέση και να μην την έχομε ποτέ μονόπλευρή και διαβρωμένη.
Κοινωνιολογία-Βιολογία-Διοίκηση (ΜΒΑ) Indiana University (USA)
