Από λίγες μέρες τώρα, η καρδιά του κόσμου κτυπά στο Αφγανιστάν. Όλα τα ΜΜΕ στον πλανήτη έχουν σαν πρώτο διεθνές νέο την κατάσταση στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν κατάλαβαν την εξουσία στη μακρινή για μας αυτή χώρα.
Οι Βρετανοί και οι Ρώσοι για δεκαετίες πολεμούσαν μεταξύ τους στη χώρα εκείνη. Στη σύγχρονη εποχή η σημερινή κατάσταση άρχισε με τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου (9/11) 2001, όταν η Al Qaeda τρομοκράτησε τις ΗΠΑ και τον κόσμο με την επίθεση εναντίον των διδύμων Πύργων στη Νέα Υόρκη. Οι Ταλιμπάν μετά την τραγωδία αρνήθηκαν να παραδώσουν στους Αμερικανούς τον Μπιν Λάντεν και τους πολεμιστές του, παρ’ όλον που δεν αναμίχθηκαν στην επίθεση εναντίον των δίδυμων Πύργων. Μετά απ’ αυτό, οι Αμερικανοί υποστήριξαν τους αντίπαλους των Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν και στον εμφύλιο που ακολούθησε κέρδισαν οι αντίπαλοι των Ταλιμπάν, που έχασαν την εξουσία. Ο πόλεμος τέλειωσε στις 17 Δεκεμβρίου 2001. Στις 16 Δεκεμβρίου, ο Μπιν Λάντεν είχε καταφύγει στο Πακιστάν και φαίνεται ότι από τότε κανένας τζιχαντιστής δεν παρέμεινε στο Αφγανιστάν (βλ. «Afghanistan: Les erreurs et les questions douloureuses», «Le Monde», 17/08/2021, σελ. 24, κύριο άρθρο).
Με την έλευση του Μπαράκ Ομπάμα στην Προεδρία των ΗΠΑ άρχισαν να σκέπτονται την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, γιατί κουράστηκε η χώρα με αυτή την υπερπόντια επιχείρηση, που άλλωστε δεν είχε λόγο ύπαρξης, αφού δεν υπήρχαν τζιχαντιστές στο Αφγανιστάν. Αυτό, όμως, ήταν αμφιλεγόμενη δικαιολογία. Ο κύριος λόγος ήταν η επιστροφή των Αμερικανών στρατιωτών από το Αφγανιστάν. Ο επόμενος πρόεδρος, Ντόναλντ Τράμπ, ακολούθησε, για δικούς του λόγους, την πολιτική αυτή της αποχώρησης. Όταν δε ανάλαβε ο Τζο Μπάιντεν, ο οποίος διατέλεσε Αντιπρόεδρος του κ. Ομπάμα, ολοκλήρωσε την αποχώρηση των αμερικανικών στρατευμάτων.
Το εγχείρημα ήταν δημοφιλές στις ΗΠΑ αφού «τα παιδιά» θα επέστρεφαν. Από την άλλη μεριά, μόλις αποχώρησαν οι Αμερικανοί κινήθηκαν αμέσως οι Ταλιμπάν, που πήραν χωρίς αντίσταση την εξουσία μετά από 20 χρόνια. Οι ηγέτες τους επέστρεψαν από το Κατάρ. Πολλοί, όμως, Αφγανοί εγκαταλείπουν κατά εκατοντάδες τη χώρα.
Και ο κόσμος πάλι τρομοκρατήθηκε. Υπάρχει διάχυτος φόβος ότι με τους Ταλιμπάν στην εξουσία το Αφγανιστάν θα γίνει το κέντρο της τρομοκρατίας.
Εν τω μεταξύ, οι Ρώσοι και οι Κινέζοι προσπαθούν να εκμεταλλευθούν το κενό εξουσίας, ως είναι φυσικό. Οι Βρετανοί, που δεν έχουν τη δύναμη οι ίδιοι να επέμβουν, επικρίνουν τους Αμερικανούς που αποχώρησαν. Μερικές Κασσάνδρες, από τη μεριά τους, στις ΗΠΑ και τον κόσμο, υποστηρίζουν ότι οι Αμερικανοί πρέπει να ετοιμάζονται να επιστρέψουν με τη νέα κατάσταση στο Αφγανιστάν.
Εν τω μεταξύ, ο κόσμος άρχισε να συνηθίζει να βλέπει τους νέους ηγέτες των Ταλιμπάν με γενειάδες και καφτάνια και ονόματα ως Μουλλάς Baradar, Εμίρης Akhundjada, Mohammed Yaqoub, Haggani και πολλούς άλλους. Θα δούμε τί μας επιφυλάσσει το μέλλον. Είναι ακόμη η αρχή.
* Barrister-at-law (Lincoln’s Inn, London), διδάκτωρ Πολιτικών Επιστημών & Διεθνών Σχέσεων (Η.Ε.Ι., Γενεύης Ελβετίας), πρώην μέλος της Γραμματείας του ΟΗΕ στο Τμήμα των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
