«Η ιστορία του ανδραγαθήματος ενός ανθρώπου ο οποίος για πρώτη φορά πέταξε στο απώτερο Διάστημα, πέρασε τη δοκιμασία του χρόνου και έγινε πιο ελκυστική σε σύγκριση με πρόσκαιρους πραγματιστικούς στόχους και επιδιώξεις που στηρίζονται σε ιδεολογικές αρχές και γεωπολιτικά συμφέροντα», είπε σε μήνυμα του ο Πρέσβης της Ρωσικής Ομοσπονδίας στη Λευκωσία, Στάνισλαβ Οσάτσι, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 60 χρόνων από την πρώτη επανδρωμένη πτήση στο διάστημα από τον κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν – στις 12 Απριλίου 1961. Ο Ρώσος Πρέσβης πρόσθεσε ότι «ο Σοβιετικός στρατιωτικός πιλότος Γιούρι Γκαγκάριν θα παραμείνει στη μνήμη των ανθρώπων σε όλες τις ηπείρους, σε μεγάλο βαθμό ως ο άνθρωπος της Γης που μπόρεσε να πηδήξει στο Σύμπαν και με τον τρόπο αυτό να μετουσιώσει στη ζωή τα πιο τολμηρά όνειρα ολόκληρων γενεών κατοίκων της Γης, που πάντα επιδίωκαν να μάθουν το άγνωστο».
Ναι, έτσι είναι όπως τα περιγράφει ο κ. Οσάτσι, όμως, ο Γκαγκάριν, που δοξάστηκε όσο κανένας άλλος από το καθεστώς της τότε Σοβιετικής Ένωσης και χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου ως πολιτικό όπλο στη θανάσιμη ιδεολογική σύγκρουση εναντίον των ΗΠΑ, σήμερα δεν είναι ένας σοβιετικός ήρωας, είναι ένας Ρώσος ήρωας. Έμελλε να σκοτωθεί επτά χρόνια αργότερα, το 1968, όταν κατέπεσε το αεροπλάνο που πιλόταρε. Μάλιστα, ο Στάνισλαβ Οσάτσι υπενθύμισε ότι το 2011 σε ειδική ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ψηφίστηκε απόφαση που ανακήρυξε επίσημα τη 12η Απριλίου ως Παγκόσμια Ημέρα Πτήσης του Ανθρώπου στο Διάστημα. Η επέτειος της πτήσης του κοσμοναύτη Γιούρι Γκαγκάριν στο διάστημα είναι εθνική γιορτή για τη Ρωσία, ενώ όλα τα σχολεία της Ρωσίας τιμούν την επέτειο με ενδοσχολικές εκδηλώσεις.
Εκείνη η φρενιτιώδης κούρσα εντυπώσεων για το ποια από τις δύο υπερδυνάμεις θα υπερτερούσε στην κατάκτηση του διαστήματος, ως αντανακλαστικό της υπεροχής του πολιτικού της συστήματος, έπαψε να υφίσταται, από τη στιγμή που έπαψε να υφίσταται το σοβιετικό σύστημα. Όμως, το επίτευγμα του 27χρονου τότε, πιλότου, δεν έχασε τίποτε από την αξία του στη μετακομμουνιστική Ρωσία, αλλά και στη Δύση και σε όλη την ανθρωπότητα, γιατί στην πραγματικότητα ανήκε σε όλο τον κόσμο και όχι στο σοβιετικό ιδεολόγημα.
Ανάμεσα στις περιγραφές που διάβασα για την ιστορική πτήση του άντρα με το παιδικό πρόσωπο, του χαμογελαστού και πάντα αισιόδοξου Γιούρι Γκαγκάριν, ήταν ότι εννέα λεπτά μετά την εκτόξευση του διαστημοπλοίου του, αυτό είχε τεθεί σε τροχιά γύρω από τη γη. Μέσα από το παράθυρο ο νεαρός κοσμοναύτης παρατήρησε την απέραντη γαλάζια θάλασσα όπου «κολυμπούσε», κατά την έκφρασή του (μιλώντας στην αίθουσα ελέγχου), σε μια απόχρωση που δεν είχε ξαναδεί.
Η γη εμφανιζόταν και χανόταν και σιγά-σιγά ο ουρανός σκοτείνιαζε. Ταξιδεύοντας ανατολικά από το κοσμοδρόμιο Μπαϊκονούρ, με οκτώ χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο, οι μετρήσεις έδειξαν 28 χιλιάδες χιλιόμετρα, αν και αισθανόταν πως ήταν ακίνητος. Τον ρώτησαν από την αίθουσα ελέγχου πώς αισθάνεται και τους είπε ότι «η πτήση συνεχίζεται κανονικά, όλα λειτουργούν φυσιολογικά, παρατηρώ τη γη, είναι καλή η ορατότητα, βλέπω τα σύννεφα, βλέπω τα πάντα, είναι πανέμορφα!».
Εκεί ψηλά στη μαγεία του εξωγήινου ταξιδιού ο Γιούρι Γκαγκάριν είδε πρώτος από όλους τους ανθρώπους την υπέροχη ομορφιά του ανθρώπινου πλανήτη και τη σύγκρινε πιθανόν, με την ασχήμια της ανθρώπινης βαρβαρότητας. Έμελλε, σε απόσταση 60 χρόνων από τότε, να ξεχαστούν όλα τα ψέματα και να επιβιώσει ολοζώντανη η αλήθεια αυτής της πτήσης.
