Σε κάθε κρίση που εμφανίζει η οικονομία μπαίνουν στο λεξιλόγιο μας λέξεις που ήταν άγνωστες ή όχι και τόσο συνηθισμένες και σε χρόνο μηδέν αποτελούν μέρος της καθημερινότητας. Οι πολίτες αποκτούν γνώσεις, και εκεί που δεν ήξεραν ότι υπάρχουν τέτοιες ορολογίες, ξαφνικά γίνονται ειδικοί και μιλούν ως εξπέρ του είδους. Ποιος δεν θυμάται το 1999 που τότε ο ενήλικος πληθυσμός της Κύπρου χρησιμοποιούσε κατά κόρον χρηματιστηριακές ορολογίες και είχε γίνει ειδικός επί του θέματος. Ξαφνικά όλοι μάθανε τι είναι τα ΔΑΜ (Warrants), έκδοση δικαιωμάτων (Right issue), split της μετοχής, χωρίς δικαιώματα (Ex-rights), χωρίς μέρισμα (Ex-dividend), αρμπιτράζ, μετοχοδάνεια, κλειστή και ανοιχτή περίοδο για αγορά μετοχών και πολλά άλλα. Όπου και να πήγαινες άκουγες συζητήσεις από ανθρώπους που είχαν επενδύσει και στις περισσότερες φορές είχαν χάσει τα χρήματά τους να μιλούν ως να είχαν φοιτήσει στην Wall Street. Και μετά από εκείνη την περίφημη και πονεμένη δεκαετία, έρχεται το 2008 και 2009 με την χρηματοπιστωτική κρίση στην Αμερική που μετεξελίχθηκε σε δημοσιονομική. Στην εξέλιξή της στην Κύπρο πριν το 2013 ήταν τα δυο, δημοσιονομική και τραπεζική. Ποιος δεν θυμάται το 2008 συζητήσεις επί συζητήσεων για την κατάρρευση της αγοράς κατοικίας των ΗΠΑ που πυροδότησε «ντόμινο» κρίσης στους φτωχούς και χαμηλής πιστοληπτικής φερεγγυότητας Αμερικανούς δανειολήπτες της subprime αγοράς. Λίγο αργότερα, η χρηματοπιστωτική κρίση της Αμερικής έρχεται μεταλλαγμένη στην Ευρώπη με δημοσιονομικές και τραπεζικές επιπτώσεις. Το 2013 ο κόσμος άρχισε να αποκτάει τραπεζικές και μακροοικονομικές γνώσεις. Ένιωσε για τα καλά στο πετσί του τι σημαίνει κούρεμα καταθέσεων και να μπαίνει λουκέτο σε τράπεζα. Οι πολίτες έμαθαν την τρόικα, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το μνημονιακό πρόγραμμα εξυγίανσης και πολλά άλλα. Και αφού εμπλουτίστηκαν οι χρηματιστηριακές, τραπεζικές και μακροοικονομικές γνώσεις, σειρά πήραν οι γνώσεις ιατρικής.
Η υγειονομική κρίση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού που έχει «μολύνει» τα δημόσια οικονομικά και το τραπεζικό σύστημα έχει ως αποτέλεσμα στην καθημερινότητα να χρησιμοποιούμε και ιατρική ορολογία. Μετά τους χρηματιστές, τους οικονομολόγους, τους τραπεζίτες, τους κεντρικούς τραπεζίτες, ήρθαν να προστεθούν οι επιδημιολόγοι και οι λοιμωξιολόγοι. Ποιος το περίμενε ότι οι δυο αυτές ειδικότητες θα καθόριζαν τις τύχες κρατών, πολιτών, με τις αποφάσεις τους θα έβαζαν λουκέτο σε επιχειρήσεις και θα καθόριζαν την ανεργία. Μάθαμε για τον COVID 19, μπήκε στην καθημερινότητά μας το lockdown, άρχισαν οι συζητήσεις για τα εμβόλια, μάθαμε τα ονόματα εταιρειών όπως Astra Zeneca, Pfizer/BioNTech, Moderna, που βρίσκονται σε αγώνα δρόμου για να έχουν έτοιμα τα εμβόλια. Στην συνέχεια μάθαμε για τα rapid test (ταχεία ανίχνευση του αντιγόνου), αλλά και πόσες επιλογές έχουμε για να κάνουμε τεστ κορωνοϊού. Φυσικά ανάμεσά μας υπάρχουν και οι ειδικοί που έχουν άποψη ποιο τεστ είναι πιο αποτελεσματικό, δηλαδή μοριακή μέθοδος ή μέθοδος ανίχνευσης των αντισωμάτων κατά του ιού ή ανίχνευση του αντιγόνου.
Από την ιστορία, διαχρονικά φαίνεται ότι η κρίση όπως και να εμφανιστεί, σε δυο τομείς κτυπάει πάντα, οικονομία και τράπεζες, με τα γνωστά συνεπακόλουθα στους ευάλωτες πολίτες. Αδιαμφισβήτητα η αντιμετώπιση της εξάπλωσης του κορονοϊού αποτελεί τη μητέρα των μαχών, που θα τελειώσει οριστικά μόνο όταν γίνει εφικτός ο εμβολιασμός ειδικά των ευπαθών πολιτών. Ωστόσο παράλληλα διεξάγονται μικρές αλλά σημαντικές «μάχες», από την έκβαση των οποίων εξαρτάται και η τελική νίκη στο δύσκολο αυτό πόλεμο. Το πιθανότερο είναι πως οδηγούμαστε σε μία μάχη διάρκειας με τον κορονοϊό μέχρι την άνοιξη. Και σε αυτή τη μάχη απαιτείται ένα σχέδιο μακράς πνοής, που θα πείθει ακόμα και τους κακοπροαίρετους και θα προστατεύει τους πιο αδύναμους, όχι μόνο σε θέματα υγείας αλλά και οικονομικά.
