Σχεδόν σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια μειοδοτικοί διαγωνισμοί για αγορά ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές (ΑΠΕ), οι οποίοι απέφεραν εξαιρετικά αποτελέσματα. 

Πρόσφατο εκπληκτικό αποτέλεσμα είχε ο διαγωνισμός στην Πορτογαλία, με παρόμοιες κλιματολογικές συνθήκες με την Κύπρο. Διαβάστε τον αριθμό και μην το θεωρήσετε ψέμα! (https://www.pv-magazine.com/2020/08/24/portugals-second-pv-auction-draws-world-record-low-bid-of-0-0132-kwh/). O διαγωνισμός για μια συνολική ισχύ 700 MW φωτοβολταϊκών έδωσε τιμή 1,12 €cent/KWh ($0.0132/kWh)! Η τιμή αυτή είναι χαμηλότερη από το προηγούμενο παγκόσμιο ρεκόρ χαμηλής τιμής ενέργειας από φωτοβολταϊκά, που ήταν $0.0135/kWh και υποβλήθηκε σε διαγωνισμό στο Άμπου Ντάμπι, από τον γαλλικό κολοσσό EDF, μαζί με την JinkoPower από την Κίνα.

Μειοδοτικοί διαγωνισμοί διεξάγονται εδώ και χρόνια σε πολλές χώρες της ΕΕ, με πολύ καλά αποτελέσματα, μερικά από τα οποία αναφέρονται πιο κάτω:

– Γερμανία: Με τη μισή ηλιοφάνεια της Κύπρου πήρε σε πρόσφατο διαγωνισμό τιμές 5,33 €cent/KWh

– Γαλλία: Πρόσφατος διαγωνισμός 6,2 €cent/KWh

– Ιταλία: Πρόσφατος διαγωνισμός 5,6 €cent/KWh

– Ελλάδα: Φωτοβολταϊκά- Μεσοσταθμική τιμή 4,98 €cent/KWh και Αιολικά 5,56€cent/KWh (https://ypodomes.com/diagonismoi-rae-perasan-54-nea-fotovoltaika-kai-aiolika-erga-pos-diamorfothikan-oi-times/)

– Ισπανία: Κατήρτισε ένα φιλόδοξο πρόγραμμα με δύο διαγωνισμούς ετήσια, ώστε να πετύχει τους στόχους του εθνικού προγράμματος για την ενέργεια και το κλίμα 2020-2030. Πρότυπο η μέθοδος διαγωνισμού της Πορτογαλίας.

Νομίζω δεν χρειάζεται να παρατεθούν άλλα παραδείγματα χωρών της ΕΕ για να καταδειχθεί το προφανές, ότι δηλαδή οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ χρησιμοποιούνται ευρέως στην ΕΕ ως μια οικονομικά αποδοτική πολιτική με ανταγωνιστικούς όρους, για επίτευξη του μεγαλύτερου δυνατού οφέλους για τους καταναλωτές.

Τι πράττει η μικρή Κύπρος για το θέμα αυτό, για το οποίο σχεδόν όλοι οι εταίροι μας υιοθέτησαν την πολιτική των διαγωνισμών; Να σημειώσουμε πως το κράτος μας ήταν από τα πρώτα που προκήρυξε μειοδοτικό διαγωνισμό για αγορά ενέργειας από φωτοβολταϊκά, συνολικής ισχύος 50 MW το 2012 και οι προσφορές υποβλήθηκαν τον Γενάρη του 2013, με πολύ καλά αποτελέσματα για τα δεδομένα της εποχής. H AHK κέρδισε ένα πάρκο με ισχύ 3 MW και τιμή 8,6 €cent/KWh, ενώ τα υπόλοιπα τα κέρδισαν διάφορες ιδιωτικές εταιρείες, με τιμές από 9,5 – 9,9 €cent/KWh. Μπορεί οι τιμές αυτές να φαίνονται τώρα ίσως κάπως ψηλές αλλά ήταν πολύ πιο κάτω από το κόστος πετρελαίου που τότε ήταν ελαφρά πιο πάνω από 15 €cent/KWh!

Δυστυχώς, μετά τον πρώτο πετυχημένο διαγωνισμό για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ δεν ακολούθησαν άλλοι. Η υλοποίηση της ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού καθυστερεί ακόμα, αλλά όπως φαίνεται και από τις υπόλοιπες χώρες της ΕΕ, η λειτουργία της ανταγωνιστικής αγοράς δεν είναι αντίθετη με τους μειοδοτικούς διαγωνισμούς.

Το σημαντικό είναι να επιτευχθούν οι φιλόδοξοι στόχοι για μείωση των εκπομπών θερμοκηπιακών αερίων και διείσδυση των ΑΠΕ στην τελική κατανάλωση ενέργειας μέχρι το 2030 στη βάση του Εθνικού Σχεδίου. Η Κύπρος υστέρησε στην επίτευξη των στόχων του 2020 για Μεταφορές και Ηλεκτρισμό. Δεν έχει περιθώρια για αποτυχία στους στόχους του 2030.

Εισήγησή μου είναι να προχωρήσει το κράτος μας στην ετοιμασία ενός ολοκληρωμένου ενεργειακού σχεδιασμού για το 2030 και ακολούθως για το 2050, με άμεση υιοθέτηση της πολιτικής των ετήσιων μειοδοτικών διαγωνισμών για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ (με δυνατότητα ξεχωριστών διαγωνισμών ανά τεχνολογία αν κριθεί αναγκαίο) και την εγκατάλειψη της πολιτικής σύνδεσης της τιμής αγοράς ενέργειας από ΑΠΕ με την αντίστοιχη τιμή συμβατικών καυσίμων. Παράλληλα, θα πρέπει να γίνουν και διαγωνισμοί για ΑΠΕ με αποθήκευση ενέργειας.

Η κυριαρχία των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό θα γίνεται από τούδε και στο εξής με οικονομικά αποδοτικό τρόπο προς όφελος των καταναλωτών, φτάνει να υιοθετηθούν οι αντίστοιχες πολιτικές.

Αυτό συνάδει με την προσέγγιση της ΕΕ. Σε σχετικό πρόγραμμά της που βρίσκεται σε εξέλιξη (AURES II) αναφέρεται: «Οι μειοδοτικοί διαγωνισμοί για αγορά ενέργειας από ΑΠΕ στις ενεργειακές πολιτικές της Ευρώπης είναι μηχανισμοί ανταγωνιστικοί και στηριγμένοι στην αγορά».

Ας προχωρήσει λοιπόν το κράτος άμεσα, με διαγωνισμό για ΑΠΕ, που είμαι βέβαιος ότι θα δώσει πολύ χαμηλές τιμές, προς όφελος των καταναλωτών και της οικονομίας.

* Τέως προέδρου της ΡΑΕΚ