Σήμερα φόρεσε τη σχολική ποδιά που για τις πρώτες τρεις τάξεις του δημοτικού –το Κατώτερο– είναι με ύφασμα από γαλάζιο και άσπρο καρό. Μαύρο και άσπρο το χρώμα, για το Ανώτερο.
Η γιαγιά τής έδεσε σε φιόγκο τη ζώνη, της φόρεσε τον άσπρο δαντελωτό κολάρο στον λαιμό και μιαν άσπρη κορδέλα στα μαλλιά. Άσπρο και το μαντηλάκι στην τσάντα, δίπλα από την κασετίνα, με μολύβια και χρωματιστά κραγιόν. Την κάπνισε με το ασημένιο καπνιστήρι όπου καίει ένα καρβουνάκι με ευλογημένα φύλλα ελιάς και τη φίλησε στο μέτωπο δίνοντας τις ευχές της.
Η μητέρα τής έφτιαξε το σάντουιτς, την πήρε από το χέρι και σε λίγο βρέθηκαν να περπατούν στη μεγάλη αυλή του σχολείου, γεμάτη με αγόρια και κορίτσια, ντυμένα όλα με τη γαλάζια-άσπρη καρό ποδιά. Πώς θα ξεχώριζαν ο ένας τον άλλο, εφόσον όλα τα παιδιά έμοιαζαν τα ίδια μες στη γαλάζια αυτή θάλασσα;
Ένιωσε ένα σφίξιμο στο στομάχι και κράτησε ακόμη πιο σφιχτά το χέρι της μητέρας παρακαλώντας την να μη φύγει, ακόμη και όταν κτυπήσει το κουδούνι. Μετά από ατέλειωτους αγιασμούς και χαιρετισμούς, άρχισαν να φωνάζουν τα ονόματα. Στο άκουσμα του δικού της, άφησε το χέρι της μητέρας και ακολούθησε στην τάξη τη δασκάλα και τα θαλασσιά-καρό παιδιά.
Κάθησε με ένα μικροσκοπικό εύθραυστο κοριτσάκι με ξανθά σγουρά μαλλιά σαν στάχυα του καλοκαιριού. Είχε το ένα μάτι γαλάζιο όπως της θάλασσας και της σχολικής ποδιάς και το άλλο πράσινο όπως το φουστάνι της δασκάλας. Ήταν η μικρότερη της τάξης, ενώ η ίδια ήταν με διαφορά η ψηλότερη. Το διάλειμμα βγήκαν από την τάξη κρατώντας σφιχτά χέρι-χέρι και από τη μέρα εκείνη αποτελούσαν το αχώριστο, αταίριαστο δίδυμο της πρώτης τάξης.
Πέρασαν τα χρόνια και η καρό γαλάζια ποδιά αντικαταστάθηκε με τη μαυρόασπρη. Οι δρόμοι τους χώρισαν προτού προλάβουν να φορέσουν την μπλε σκούρα, γυμνασιακή ποδιά. Μια εισβολή ξένων στρατευμάτων έκοψε στα δύο τις ζωές και το νησί τους.
Τα χρόνια περνούσαν, άνθρωποι έφευγαν και νέοι έρχονταν στη ζωή τους. Η Εύη, η πρώτη φίλη, που μαζί έτρεχαν και έπαιζαν στον μικρόκοσμο της σχολικής αυλής, περνούσε κάθε τόσο από τη μνήμη της. Μια ξεθωριασμένη εικόνα ενός κοριτσιού, με ένα γαλάζιο και ένα πράσινο μάτι και κυματιστά ξανθά μαλλιά. Ή μήπως κάποιου αερικού, με μάτια, αποκύημα της φαντασίας της παιδικής ηλικίας;
Ένα κρύο χειμωνιάτικο βράδυ, στην Καθολική εκκλησία της πόλης, το Κουαρτέτο Εγχόρδων του Δήμου, έδινε μια χριστουγεννιάτικη συναυλία στη διάρκεια της οποίας ένιωσε ένα βλέμμα να την καρφώνει. Γύρισε και είδε τα ξανθά κυματιστά μαλλιά των πρώτων παιδικών χρόνων και δύο μάτια να της χαμογελούν. Ένα γαλάζιο και ένα πράσινο.
Το διάλειμμα έσφιξαν ξανά τα χέρια, όπως την πρώτη μέρα στο δημοτικό. Αργότερα σε ένα καφέ μίλησαν για τα χρόνια που πέρασαν και για τους δρόμους που πήρε η κάθε μια στη ζωή. Η Εύη ήταν τώρα ακαδημαϊκός στην Αθήνα και δίδασκε τους φοιτητές της πώς να φτιάχνουν γέφυρες και δρόμους. Αυτή, με τους δικούς της μαθητές ένωναν λέξεις, έφτιαχναν προτάσεις, μαθαίνοντας μια ξένη γλώσσα. Άνοιγαν έτσι γέφυρες προς μιαν άλλη χώρα και έναν άλλο πολιτισμό, δρασκελώντας τα όρια της μητρικής τους γλώσσας και πηγαίνοντας πέρα από τα στενά πλαίσια του μοιρασμένου τους νησιού.
Οι δυο φίλες υποσχέθηκαν να συναντηθούν ξανά στην Αθήνα. Η Εύη θα της έδειχνε άγνωστες γωνιές της πόλης και τις γέφυρές της. Δεν πρόλαβαν γιατί λίγους μήνες αργότερα διέσχισε μια γέφυρα, περνώντας πέρα από το γαλάζιο και το πράσινο της θάλασσας, πέρα από τα σύννεφα.
Κάτω από τη γέφυρα, εμείς συνεχίζουμε τις ζωές μας, ξαναφοράμε τα γκρι κοστούμια του φθινοπώρου, τις σχολικές ή επαγγελματικές μας στολές. Τα παιδιά εξαναγκάζονται να αφήσουν την αμεριμνησία και τα χρώματα και ντύνονται στο γκρίζο και στο σκούρο μπλε των σχολικών στολών. Πρόσω ολοταχώς στη ρουτίνα, πίσω στις μικρές μας συνήθειες, στις κούρσες για φροντιστήρια και στα ράλι formula 1, τρέχοντας σε γάμους τα Σαββατοκύριακα.
Όσους δεν τους παίρνει το ρέμα, αντ’ αυτού διασχίζουν γεφυράκια που οδηγούν σε χωριουδάκια, περιβόλια και αμπέλια ή σε μια θάλασσα μικρή, φθινοπωρινή.
Καλή νέα σχολική και ακαδημαϊκή χρονιά σε όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου και του πράσινου.
Εικονογράφηση: Henri Cartier-Bresson, The Great Leap forward, China, 1958.
