Όταν ήμασταν πολύ νεότεροι, μας έλεγαν πως πρέπει πάντα να κοιτάμε ψηλά! Το ίδιο λέγαμε στους μικρότερους όταν πια οι ίδιοι αισθανόμασταν έμπειροι και ώριμοι. Πού να το φανταζόμασταν πως αυτό ερμηνεύεται, κυριολεκτικά τώρα πια, να ατενίζουμε στους αιθέρες περιμένοντας να ξεπροβάλει ο ήλιος πίσω από τα πανύψηλα κτήρια… Η πρωτεύουσα ζήλεψε τη Λεμεσό και έσπευσε να την ξεπεράσει. Τον Απρίλιο 2015 δημοσιοποιήθηκε το Σχέδιο Περιοχής για το (εκτός των τειχών) κέντρο της Λευκωσίας. Το Σχέδιο, που μπήκε άμεσα σε εφαρμογή ανεξάρτητα αν προβλεπόταν τετράμηνη περίoδος υποβολής ενστάσεων (που κι αυτές δεν απαντήθηκαν στον ενάμιση χρόνο που πέρασε από τότε), προβλέπει, ανάμεσα σε άλλα «μοντέρνα αναπτυξιακά», την κατασκευή κτηρίων χωρίς περιορισμούς σε ύψος. Το επιχείρημα που προβάλλεται είναι πως με αυτό τον τρόπο επιδιώκεται να αποτραπεί η συνέχιση της επέκτασης της πόλης περιφερειακά σε μεγάλη ακτίνα, γεγονός που δεν είναι επιθυμητό αφού γεωργικές εκτάσεις τείνουν να μετατραπούν σε αστικές με υπέρμετρη σπατάλη γης. Δεν πρέπει όμως για ανακοπή αυτής της τάσης να φτάνουμε στο άλλο άκρο, χώρια που δεν είναι ρεαλιστικό να αναμένεται πως θα είναι αποτελεσματικό, ενώ με την απουσία ή ανεπάρκεια βασικών υποδομών-προϋποθέσεων δημιουργούνται πρόσθετα προβλήματα. Σε τελευταία ανάλυση είναι και αυτό θέμα προτεραιοτήτων…
Όταν οι πόλεις μας πνίγονται μόλις «αιφνιδιαστούν» από την πρώτη και τις επόμενες μπόρες… Όταν δεν έχουμε πρακτικές λύσεις (με ευθύνη και της Πολιτείας) στη διαχείριση των σκουπιδιών – παίρνουμε αργυρό μετάλλιο στην κατά κεφαλήν παραγωγή τους στον ευρωπαϊκό στίβο… Όταν πνιγόμαστε στα ιδιωτικά αυτοκίνητα και τα καυσαέριά τους σπαταλώντας χρόνο και ψυχική ηρεμία… Όταν η εντός των τειχών Λευκωσία ερημώνει από τους κατοίκους της… Τότε ακριβώς φαίνεται πολύ ματαιόδοξο να προωθούνται τέτοιες αναπτύξεις και να ενθαρρύνονται έργα βιτρίνας. Δεν μας δίδαξε κάτι η τραυματικά διαρκούσα εμπειρία με την «πλατεία» Ελευθερίας για την οποία τώρα κάποιοι υποστηρίζουν (αδίκως) πως τέτοια έργα είναι, λέει, «δύσκολα» για τους Κύπριους κατασκευαστές; Ποιος είπε πως ένα 60ώροφο είναι ευκολότερο; Aς μην είμαστε όμως υπερβολικοί… Για 51 μόνο(!) ορόφους μιλάμε τώρα. Αλλά είπαμε… Πρέπει να κοιτάμε ψηλά! Το νέο παγκύπριο ρεκόρ δεν θα αργήσει…
Κι όμως, δεν πρόκειται για κατασκευές με κύβους σε παιδικό δωμάτιο όπου όποιος έχει τους περισσότερους κύβους κτίζει ακόμα πιο ψηλό το παλάτι του. Με βάση τη νομοθεσία (Ν.102(Ι)/2005), θα έπρεπε πριν την εφαρμογή του Σχεδίου Περιοχής να διεξαχθεί Μελέτη Στρατηγικών Επιπτώσεων και να γίνει και Δημόσια Διαβούλευση. Και τούτο λόγω ακριβώς της εισαγωγής σημαντικών νέων προνοιών για τη μορφή και το ύψος των κτηρίων και τις άλλες συνδεδεμένες με αυτά πτυχές (κυκλοφοριακό, στάθμευση, ανέσεις των περιοίκων, ευρύτερη τοπιοτέχνηση, σφράγιση του εδάφους κ.α.). Στο πλαίσιο αυτό έπρεπε επίσης να είχε γίνει και μια αξιολόγηση της φέρουσας ικανότητας, δηλ. πόσους πύργους των πόσων ορόφων αντέχει, σε οικονομικούς, κοινωνικούς και κυκλοφοριακούς όρους, η λειτουργία της συγκεκριμένης περιοχής της πόλης. Μέσα από τη Μελέτη Στρατηγικών Επιπτώσεων θα καθοριζόταν το πλαίσιο αρχών που θα έπρεπε να ικανοποιούνται στην κάθε νέα ανάπτυξη για την οποία μια συναφής νομοθεσία, ο Ν.140/2005, καθορίζει πως πρέπει να διεξάγεται Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων τόσο για την κατασκευαστική φάση όσο και την περίοδο λειτουργίας της.
Το πόσο ενήμεροι είναι οι κατά τεκμήριον ενημερωμένοι πολίτες για τούτη την ανάπτυξη, ακόμα και εκείνοι που δραστηριοποιούνται σε συναφείς τομείς, αναδεικνύεται με την υποβολή σχετικού ερωτήματος και ειδικότερα για το ποιο άραγε θα είναι το επόμενο ρεκόρ για «κτήριο σε ύψος». Μόνο από σύμπτωση θα βρεις μερικούς που θα περάσουν τον…προκριματικό!
Για να μην μπούμε με λεπτομέρεια στις πολλές και σημαντικές πτυχές του θέματος, προέχουν κάποια βασικά ερωτήματα: Πώς εκτιμά η Πυροσβεστική την αποτελεσματικότητα του εξοπλισμoύ της που, κατά δημόσια δήλωση εκπροσώπου της μετά την τραγωδία στο Λονδίνο, φτάνει μόνο στους 12 ορόφους; Και το κυκλοφοριακό; Πώς θα μπορέσουν δρόμοι που σήμερα ήδη ασφυκτιούν και άλλοι που μόλις επαρκούν για τις πολύ λιγότερες οικιστικές ανάγκες, να αντέξουν την πολλαπλάσια πίεση που αναπόφευκτα θα υπάρξει με τις νέες «αναπτύξεις»; Πέρα από αυτό, όλοι γνωρίζουμε πως όταν η Πολιτεία απαλλοτριώνει (κανονικά, για λόγους δημοσίου συμφέροντος) ιδιοκτησίες, αποζημιώνει τους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες. Όταν όμως μερικοί «προνοητικοί» ή εγκαίρως ενημερωμένοι αποκτούν «ξαφνικά» πολλαπλάσιες πολεοδομικά δυνατότητες, γιατί να μην αποδίδουν στο δημόσιο μέρος της αποκτώμενης υπεραξίας; Αντίθετα επωφελούνται όχι ενός μόνο, του περισσότερο ενδιαφέροντος αλλά όλων των γενναιόδωρων κινήτρων…
Τώρα που μάθαμε για τη νέα παγκύπρια επίδοση των 51 ορόφων, προκύπτει εύλογο ένα ακόμα ερώτημα: Αν δεν είχαμε αποφύγει την κατασκευή ελικοδρόμιου (ναι, καλά διαβάσατε!) στην ταράτσα 21ώροφου, πώς θα κινούνταν τα ελικόπτερα εν μέσω των γειτονικών 50ώροφων; Μα, προφανώς, με ασκήσεις δεξιοτεχνίας, άλλως «σούζες», όπως και όλοι εμείς οι ζωηροί επί του εδάφους!
kctsimillis@cytanet.com.cy
