Ο Χρυσόστομος Π. Ρουσής, πρώην διευθυντής σχολείων Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, καταγράφει λάθη στη χρήση της γλώσσας μας.
Όσοι αγαπάμε τη γλώσσα μας και ενδιαφερόμαστε για την ποιότητά της, θα πρέπει να θελήσουμε να προσέξουμε μερικά από εκείνα τα λάθη που ακούμε ή διαβάζουμε:
Λάθη πλεονασμού: Ο χρόνος είναι «πολύ πολύτιμος» (αντί: πολύτιμος χρόνος) για τον φοιτητή. – «Η αδιαντροπιά είναι “πολύ ιδιαίτερο” γνώρισμα του κακού ανθρώπου και η ντροπή του σπουδαίου» (Άγιος Φώτιος ο Μέγας) (αντί: ιδιαίτερο γνώρισμα).
N.B. (Σημειώστε): Αποδίδουμε ένα νόημα, χρησιμοποιώντας τις απαραίτητες λέξεις. Ο πλεονασμός είναι εκφραστικό λάθος. Μερικά επίθετα (εξαιρετικός, ιδιαίτερος, μοναδικός, ολομόναχος, περίφημος, τέλειος), είναι ήδη υπερθετικής σημασίας και επομένως η λέξη «πολύ» πλεονάζει.
Λέμε και γράφουμε: Το υπουργείο Υγείας πήρε τα κατάλληλα μέτρα για περιορισμό των κρουσμάτων, «άρα λοιπόν» (αντί: άρα) δεν πρέπει να ανησυχούν οι πολίτες.
N.B. (Σημειώστε): Οι λέξεις «άρα» και «λοιπόν» είναι συνώνυμες. (= συνεπώς).
Μπήκε (μέσα) στο αυτοκίνητο βιαστικά. Το επίρρημα «μέσα» πλεονάζει με τα ρήματα «μπαίνω», «περιέχω», «εντάσσω», «εισέρχομαι».
Η εκπομπή θα επαναληφθεί (ξανά) απόψε. Το χρονικό επίρρημα «ξανά» πλεονάζει με τα ρήματα «επαναλαμβάνω», «επανέρχομαι» «επαναδιατυπώνω».
Ανεβαίνω (πάνω) στην καρυδιά. – Κατεβαίνω (κάτω) με τα πόδια. – Το βράδυ επιστρέψαμε (πίσω) στην Πάφο. – Αν πλησιάσεις (κοντά), θα λερωθείς. – (Από) Ανέκαθεν οι άνθρωποι αγαπούσαν τα ταξίδια (από = -θεν: παιδιό-θεν, ουρανό-θεν). – Έχει το (άσχημο) ελάττωμα της φλυαρίας και πολλές φορές γίνεται ενοχλητικός. – Της ψήφισης του νομοσχεδίου για τις εκποιήσεις προηγήθηκε έντονη συζήτηση (και όχι: Προηγήθηκε έντονη συζήτηση πριν από την ψήφιση του νομοσχεδίου).
Πηγές: Μπαμπινιώτης Γ. , «Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας».
Παπαζαφείρη I. , «Λάθη στη χρήση της γλώσσας μας».
Τριανταφυλλίδη Μ. , «Νεοελληνική Γραμματική».
