Ο άνθρωπος φέρει την ικανότητα του Λόγου με το πρώτο φως κι εξαρτάται από τον ίδιο αλλά και από το περιβάλλον του πώς θα τον αναπτύξει για να λειτουργήσει ως πολιτισμένο ον σε μια κοινωνία όπου η επικοινωνία είναι απαραίτητη.

Η γλώσσα και η συναισθηματική νοημοσύνη είναι αλληλένδετες έννοιες καθότι ένας άνθρωπος εκφράζει προφορικά ή και γραπτώς τον συναισθηματικό του κόσμο όταν μαθαίνει να αποτυπώνει τις πρώτες λέξεις. Επομένως, η πνευματική του ολοκλήρωση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη δύναμη της γλωσσικής του αξιοσύνης. Σε ποιο βαθμό όμως αντιλαμβάνεται κανείς τη δυναμική της έκφρασης και ιδιαίτερα της ορθής έκφρασης αν αυτή είναι εφικτή; Οι κοινωνίες στις οποίες οι άνθρωποι ευημερούν και προοδεύουν, εξελίσσουν την Παιδεία τους δίνοντας έμφαση στα ανθρωπιστικά μαθήματα από τα αρχικά στάδια της σχολικής διαδρομής ενός παιδιού. Γνωρίζουν καλά τα αποτελέσματα της γλωσσικής και κατ’ επέκταση πνευματικής εξέλιξης και πως η Παιδεία δεν είναι ζήτημα συλλογής πληροφοριών αλλά κυρίως απόκτησης δεξιοτήτων.

Ο άνθρωπος μέσα από τους αιώνες δεν κυνηγά αποκλειστικά τροφή για να θρέψει το σώμα του αλλά και τη γνώση με στόχο την κορυφή της υπαρξιακής του πυραμίδας. Δεν τον μέλει, δηλαδή, μόνο η επιβίωση αλλά και ο ανώτερος του πνευματικός εαυτός, ο οποίος υπερβαίνει το Εγώ και επενεργεί στο Εμείς. Άλλωστε, στον σκεπτόμενο άνθρωπο γεννιέται πρωτίστως η ανάγκη της έκφρασης για να μοιραστεί τις σκέψεις του με τους συνανθρώπους του. Αυτό το μοίρασμα, δεν είναι μια μορφή αγάπης; Ίσως με αυτό τον όμορφο τρόπο, ο οποίος πλάθει τη συλλογική νοημοσύνη των ανθρώπων, αναδύεται από το χάος της θνητής μας ύπαρξης, ο κόσμος των ιδεών, ο πολιτισμός. Έτσι το μοίρασμα της σκέψης γίνεται σιγά – σιγά μοίρασμα του εαυτού. Αυτό δεν βιώνουν και οι ποιητές μέσα από το πλήρωμα του χρόνου; Το έργο τους χτίζει γέφυρες επικοινωνίας, αφυπνίζει, δίνοντας έμφαση στην αξία και στην ωραιότητα της γλώσσας αλλά κυρίως μεταφέρει το κύτταρο της πολιτισμικής αλήθειας από γενιά σε γενιά για να μην επαναπαυθεί ο άνθρωπος και ξεχάσει τον προορισμό του.

Πολλοί αντιλαμβάνονται τη σημαντικότητα της μνήμης ως καθοριστικό παράγοντα του ανθρώπινου πολιτισμού αλλά πόσοι άραγε γνωρίζουν πως η γλώσσα είναι πολέμια της λήθης; Δεν είναι καθόλου τυχαίο που οι αρχαίοι Έλληνες λάτρευαν τη Θεία Μνημοσύνη ως την μητέρα των Μουσών καθότι δίχως μνήμη, καμιά τέχνη δεν δύναται να υπάρχει. Η ελληνική γλώσσα και η ελληνική σκέψη έχει μεταμορφώσει τον Δυτικό κόσμο εδώ και χιλιάδες χρόνια. Η γλώσσα ως εργαλείο επικοινωνίας, αλληλένδετη με την κουλτούρα και τη σκέψη των ανθρώπων είχε κάλλιστα διαμορφώσει και τους συλλογισμούς μεγάλων φιλοσόφων. Κάθε λέξη έχει το βαθύτερο νόημα της ώστε η ορθή χρήση της να δρα στον ανθρώπινο εγκέφαλο όχι μόνο για να τον εξελίξει και να φωτίσει το ζοφερό υποσυνείδητο του αλλά και για να τον θεραπεύσει κυρίως από την αδράνεια και απάθεια, φαινόμενα που παρατηρούνται στις μέρες μας, στην εποχή της τεχνολογίας.

Όταν ένας άνθρωπος οραματίζεται τους στόχους του, πλάθει στον νου εικόνες και κατευθύνεται προς την υλοποίηση τους. Συνειδητοποιεί, όμως, κανείς πως τις περισσότερες φορές ο λόγος προηγείται της εικόνας; Ο άνθρωπος, δηλαδή, κάνει σκέψεις που απλά δεν αρθρώνει ηχητικά και κατόπιν τις απεικονίζει νοερά. Αυτή η λειτουργία του νου ενισχύεται, επίσης, με το διάβασμα ενός λογοτεχνικού βιβλίου, έχοντας ως αποτέλεσμα την έξαρση της φαντασίας.

Σε χώρες όπου τα εκπαιδευτικά συστήματα προωθούν, εξίσου με όλα τα άλλα, τα γλωσσικά και ανθρωπιστικά μαθήματα, παρατηρείται αναβάθμιση στο επίπεδο της Παιδείας. Τα παιδιά είναι πιο ευτυχισμένα, αποκτούν συναισθηματική νοημοσύνη, κοινωνικές δεξιότητες και επιθυμούν να γνωρίσουν τον εσωτερικό τους κόσμο αλλά και τους άλλους ανθρώπους. Τέτοιες προσωπικότητες αναμφίβολα θα μεγαλώσουν με το βλέμμα στραμμένο στην ανατολή ενός κόσμου όπου ο κάθε νοήμων άνθρωπος θέλει να ζήσει και να ευημερήσει, θέτοντας οράματα σε όποιον επαγγελματικό χώρο και να ανήκουν. Ένας γλωσσικά καλλιεργημένος επιστήμονας έχοντας σφαιρική αντίληψη των πραγμάτων έχει στόχο το κοινό καλό και ένας ανθρωπιστής οικονομολόγος δεν θα υποτιμήσει την ανθρώπινη ζωή για να υπερτιμήσει ό,τι εφήμερο. Το ταξίδι σε μια πνευματικά ακμαία κοινωνία έχει την αφετηρία του, «Εν αρχή ην ο Λόγος».

  • Καθηγήτρια αγγλικής λογοτεχνίας και γλώσσας, λογοτέχνης