Η Βουλή των Αντιπροσώπων, για σκοπούς εναρμόνισης με την Ευρωπαϊκή Οδηγία (ΕΕ) 2019/1152 για διαφανείς και προβλέψιμους όρους εργασίας, ψήφισε τον περί Διαφανών και Προβλέψιμων Όρων Εργασίας Νόμο του 2023 (25(I)/2023) -στο εξής «ο Νόμος»- σκοπός του οποίου είναι η βελτίωση των όρων εργασίας, με την προώθηση περισσότερο διαφανούς και προβλέψιμης απασχόλησης, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των εργοδοτουμένων.

Εφαρμογή του νόμου

Ο νόμος εφαρμόζεται για όλους τους εργοδοτουμένους, με εξαίρεση:

(α) ναυτικούς και αλιείς (με διάφορες επιφυλάξεις),  

(β) εργοδοτουμένους των οποίων η προκαθορισμένη συνολική διάρκεια απασχόλησης δεν υπερβαίνει τις τρεις ώρες ανά εβδομάδα (με διάφορες επιφυλάξεις), και

(δ) δημοσίους υπαλλήλους.

Διορισμός Επιθεωρητών

Ο υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων έχει την εξουσία να ορίζει επιθεωρητές, οι οποίοι μπορούν να εισέρχονται, με επίδειξη της ταυτότητάς τους, χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση σε οποιοδήποτε χώρο απασχόλησης και να προβαίνουν σε επιθεωρήσεις για τη διαπίστωση της εφαρμογής των διατάξεών του νόμου. Αξίζει να τονιστεί ότι Επιθεωρητής, κατά τη διεξαγωγή επιθεώρησης, ενημερώνει τον εργοδότη για την παρουσία του, εκτός εάν θεωρεί ότι θα επηρεαστεί δυσμενώς η εκτέλεση των καθηκόντων του.

Ενημέρωση στους εργοδοτούμενους

Σύμφωνα με το άρθρο 11, κάθε εργοδότης ενημερώνει τους εργοδοτούμενούς του για τους ουσιώδεις όρους της σύμβασης, είτε σε έντυπη, είτε σε ηλεκτρονική μορφή. Η ενημέρωση περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα:

περιγραφή εργασίας,

ημερομηνία έναρξης σύμβασης,

ημερομηνία λήξης σε συμβάσεις ορισμένου χρόνου,

διάρκεια και όρους δοκιμαστικής περιόδου, εφόσον προβλέπεται

διάρκεια άδειας μετ’ αποδοχών,

διαδικασία που τηρείται σε περίπτωση τερματισμού απασχόλησης,

αμοιβή, περιλαμβανομένου του βασικού μισθού, και άλλων στοιχείων της αμοιβής, τα οποία αναφέρονται χωριστά, καθώς και συχνότητα και μέθοδος καταβολής της κλπ.

Ατομική ενημέρωση

Σύμφωνα με τον νόμο, η βασική ενημέρωση παρέχεται ατομικά στον εργοδοτούμενο, με τη μορφή ενός ή περισσοτέρων εγγράφων, εντός του χρονικού διαστήματος που αρχίζει την πρώτη εργάσιμη ημέρα και λήγει, το αργότερο, την έβδομη ημερολογιακή ημέρα από την ημερομηνία έναρξης της σύμβασης ή της εργοδότησης. Επίσης, η συμπληρωματική ενημέρωση, παρέχεται ατομικά στον κάθε εργοδοτούμενο, με τη μορφή εγγράφου, εντός ενός μηνός από την πρώτη ημέρα από την ημερομηνία έναρξης της σύμβασης ή της εργοδότησης, νοουμένου ότι δεν έχει παρασχεθεί πριν από την ημερομηνία έναρξής της.

Δοκιμαστική περίοδος

Μια από τις σημαντικότερες πρόνοιες περιλαμβάνεται στο άρθρο 15, σύμφωνα με το οποίο, σε σχέσεις εργασίας που προβλέπουν δοκιμαστική περίοδο, η εν λόγω περίοδος δεν μπορεί να υπερβαίνει τους έξι μήνες, ανεξαρτήτως οποιωνδήποτε ρυθμίσεων ίσχυαν πριν από την έναρξη της ισχύος του νόμου.

Νοείται ότι, στην περίπτωση σχέσεων εργασίας ορισμένου χρόνου, η διάρκεια δοκιμαστικής περιόδου είναι ανάλογη προς την αναμενόμενη διάρκεια σύμβασης και τη φύση εργασίας και σε περίπτωση ανανέωσης σύμβασης ορισμένου χρόνου για την ίδια θέση και τα ίδια καθήκοντα, δεν απαιτείται νέα δοκιμαστική περίοδος. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις περιπτώσεις που εργοδοτούμενος απουσίασε από την εργασία του κατά τη διάρκεια της δοκιμαστικής περιόδου, ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να παρατείνει τη δοκιμαστική περίοδο για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το χρονικό διάστημα της απουσίας του εργοδοτουμένου.

Παράλληλη απασχόληση

Ο εργοδότης δεν δύναται να απαγορεύει σε εργοδοτούμενο να αναλάβει εργασία σε άλλους εργοδότες, εκτός του ωραρίου εργασίας που καθορίζεται στη σύμβαση με τον εν λόγω Εργοδότη ή να επιφυλάξει δυσμενή μεταχείριση σε εργοδοτούμενο για το λόγο αυτό. Νοείται ότι ο εργοδότης δύναται κατά την πρόσληψη να περιορίσει την παράλληλη απασχόληση, καθορίζοντας γραπτώς συγκεκριμένους αντικειμενικούς λόγους (άρθρο 16 του Νόμου).

Μηχανισμός έγκαιρης διευθέτησης

Δυνάμει του άρθρου 12, εργοδοτούμενος ο οποίος δεν έχει λάβει από τον εργοδότη εμπρόθεσμα το σύνολο ή μέρος των εγγράφων που προβλέπονται στα άρθρα 11 και 13, έχει τη δυνατότητα να υποβάλει καταγγελία στην αρμόδια αρχή, η οποία κοινοποιεί γραπτώς στον εργοδότη την απαίτησή της για επανόρθωση προς όφελος του εργοδοτουμένου και ο εργοδότης οφείλει να συμμορφωθεί με την απαίτηση αυτή εντός ενός μηνός με τρόπο που να ικανοποιεί πλήρως την απαίτηση της αρμόδιας αρχής.

Χρηματική ποινή

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι εργοδότης ο οποίος παραβαίνει οποιαδήποτε από τις διατάξεις του Nόμου είναι ένοχος αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις €5.500.

Τέλος, με τη θέσπιση του νόμου καταργήθηκε ο περί Ενημέρωσης του Εργοδοτουμένου από τον Εργοδότη για τους Όρους που διέπουν τη Σύμβαση ή τη Σχέση Εργασίας Νόμος του 2000 (Ν. 100(I)/2000).