Σε μια εποχή που οι εξελίξεις τρέχουν με καταιγιστικούς ρυθμούς το θέμα της αναβάθμισης των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού αποτελεί τεράστια πρόκληση για τις επιχειρήσεις και είναι θέμα που βρίσκεται στο επίκεντρο των συζητήσεων τόσο σε επιστημονικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Η σημερινή πραγματικότητα χαρακτηρίζεται από διαρκώς μεταβαλλόμενες συνθήκες που έχουν οδηγήσει στην αλλαγή του εργασιακού χάρτη. Σύγχρονες μελέτες προσπαθούν να σκιαγραφήσουν το νέο αυτό εργασιακό περιβάλλον και να προβλέψουν τις νέες θέσεις εργασίας που θα δημιουργηθούν αλλά και τις δεξιότητες που θα χρειάζεται να έχει ο κάθε εργαζόμενος. Το σίγουρο είναι ότι ο καιρός που ένα πτυχίο ή μεταπτυχιακό ικανοποιούσε τις ανάγκες της αγοράς εργασίας έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Η αναβάθμιση των δεξιoτήτων (upskilling) και η συνεχόμενη ανανέωση των γνώσεων (reskilling) των εργαζομένων θα πρέπει να είναι συνεχείς. Η ραγδαία αύξηση του ανταγωνισμού και οι εξελίξεις στο τομέα της ψηφιακής τεχνολογίας, της πληροφορικής, των αυτοματοποιήσεων/ρομποτικής, των διαφόρων επαγγελματικών πιστοποιήσεων και προτύπων σε διάφορους κλάδους της οικονομίας αλλά και της αναδυόμενης τεχνητής νοημοσύνης, δημιούργησαν νέες συνθήκες και απαιτήσεις στην αγορά εργασίας.
Μέχρι το 2035 όλο και λιγότεροι ανειδίκευτοι εργάτες θα έχουν πρόσβαση στην αγορά εργασίας όχι λόγω ανεργίας, αλλά λόγω της εξέλιξης της τεχνολογίας. Πέραν από την αύξηση της online εργασίας, ένα μεγάλο ποσοστό των νέων θέσεων εργασίας θα καλυφθεί από τις ρομποτικές συσκευές.
Το σίγουρο είναι ότι τα μοντέλα εργασίας αλλάζουν αφού παραδοσιακά επαγγέλματα θα παύσουν πλέον να υφίστανται ενώ ταυτόχρονα δημιουργούνται νέα επαγγέλματα που θα απαιτούν νέες δεξιότητες. Η απόκτηση νέων δεξιοτήτων από πλευράς των εργαζομένων δεν αφορά αποκλειστικά μόνο την χρήση νέων τεχνολογιών, αλλά και των δεξιοτήτων που σχετίζονται με την ενσυναίσθηση, την ενεργητική ακρόαση, την κριτική σκέψη και ανάλυση, την επίλυση προβλημάτων, την ανθεκτικότητα, καθώς και την αντοχή στο στρες.
Στην εποχή μας, παρατηρείται αναντιστοιχία μεταξύ δεξιοτήτων των αποφοίτων μας με το τι πραγματικά απαιτεί η αγορά εργασίας. Η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού με τις κατάλληλες δεξιότητες είναι από τα σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει η βιομηχανία και οι επιχειρήσεις του τόπου μας γενικότερα.
Τα επαγγέλματα του μέλλοντος μπορούν να διαχωρισθούν σε δύο κατηγορίες: αυτά που θα δημιουργηθούν και αυτά που ήδη υπάρχουν αλλά θα απαιτούν νέες αυξημένες δεξιότητες. Νέα επαγγέλματα, τα οποία σήμερα δεν τα γνωρίζουμε καν και σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη, τον όγκο των δεδομένων και την ταχύτητα των υπολογιστών σίγουρα θα κυριαρχήσουν. Επαγγέλματα όπως μηχανικοί ρομποτικής, ελεγκτές διασφάλισης ποιότητας και ασφάλειας λογισμικού, αναλυτές δεδομένων, στατιστικολόγοι και αναλογιστές, την πληροφορική τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, την πράσινη ανάπτυξη και την υγεία γενικότερα θα έχουν αυξημένη ζήτηση.
Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση του 21ου αιώνα τρέχει με ιλιγγιώδες ρυθμούς. Το ερώτημα που τίθεται είναι εάν θα πρέπει οι εργαζόμενοι να θεωρούν τα ρομπότ, την τεχνητή νοημοσύνη αλλά και κάθε είδους αυτοματισμών ως εχθρό τους. Ο ρόλος ακριβώς των ηγετών στον ψηφιακό μετασχηματισμό είναι ακριβώς να χρησιμοποιήσουν την δύναμη της τεχνολογίας για να επαναπροσδιορίσουν τον χώρο εργασίας δίνοντας παράλληλα στους εργαζόμενους τους την δυνατότητα ενίσχυσης των δεξιοτήτων τους μέσω των κατάλληλων εκπαιδεύσεων.
Δεν είναι τυχαίο που το 2023 έχει ορισθεί ως Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων. Το Ευρωπαϊκό Έτος Δεξιοτήτων αναμένεται να δώσει νέα ώθηση στην δια βίου μάθηση, παρέχοντας την δυνατότητα στους πολίτες και τις επιχειρήσεις να συμβάλουν στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση.
Στο πλαίσιο των προσπαθειών που καταβάλλονται για περαιτέρω διασύνδεση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης με τις ανάγκες της αγορά εργασίας, το ΚΕΒΕ ως ο κατ’ εξοχήν αναπτυξιακός οργανισμός των επιχειρήσεων, αναπροσαρμόζει τα προγράμματα του με βάση τις ανάγκες και απαιτήσεις της αγοράς. Κάθε χρόνο το ΚΕΒΕ εκπαιδεύει πέραν των 1500 εργαζομένων μέσα από τη διοργάνωση πέραν των 60 επιμορφωτικών προγραμμάτων κατάρτισης που υλοποιούνται με την έγκριση και επιχορήγηση της ΑνΑΔ.
Αδιαμφισβήτητα, η συνεχής μάθηση συμβάλλει τα μέγιστα στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων και την ανανέωση των γνώσεων των εργαζομένων και παράλληλα ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων για την επιτυχή αντιμετώπιση των προκλήσεων της εποχής μας. Οι οργανωμένες επιχειρήσεις που φροντίζουν και εντάσσουν στον προγραμματισμό τους προγράμματα κατάρτισης όχι μόνο πετυχαίνουν να βελτιώνουν την αποδοτικότητα του προσωπικό τους αλλά και να το διατηρούν μέσα σε μια αγορά εργασίας όπου γίνεται καθημερινά και πιο ανταγωνιστική.
Το ΚΕΒΕ προτρέπει τις επιχειρήσεις να ενθαρρύνουν και να προγραμματίσουν μεθοδικά την συνεχή ανανέωση και αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού τους αξιοποιώντας τα προγράμματα κατάρτισης που προσφέρονται, αφού πρωτίστως αυτές οι ίδιες θα αποκομίσουν τα μεγαλύτερα οφέλη, αν κατορθώσουν να αναβαθμίσουν τις γνώσεις και δεξιότητες του εργατικού δυναμικού τους.
• Ανώτερος Λειτουργός ΚΕΒΕ
Τμήμα Εργασιακών Σχέσεων, Κοινωνικής Πολιτικής & Ανάπτυξης Ανθρώπινου Δυναμικού
