Από το 1994 η UNESCO και κατ’ επέκταση οι Επίσημοι Φορείς της Εκπαίδευσης σε κάθε Κράτος, η Διεθνής των Εκπαιδευτικών και οι ανά τον κόσμο Εκπαιδευτικές Οργανώσεις έχουν ορίσει την 5η Οκτωβρίου κάθε χρόνου ως την Παγκόσμια Μέρα Εκπαιδευτικού. Η συγκεκριμένη μέρα ορίστηκε σε ανάμνηση της 5ης Οκτωβρίου του 1966, κατά την οποία συνομολογήθηκε μεταξύ του Διεθνούς Γραφείου Εργασίας, ILO και της UNESCO το ΝΟΜΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ του Εκπαιδευτικού, το οποίο συνυπογράφηκε συνακόλουθα από όλα τα Κράτη Μέλη του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Συγκεκριμένα τη μέρα αυτή, 5 Οκτωβρίου 1966, οργανώθηκε από την UNESCO σε συνεργασία με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας ειδικό Διακυβερνητικό Συνέδριο, το οποίο υιοθέτησε το πλαίσιο των δικαιωμάτων και των υπευθυνοτήτων που συνιστούν και κατοχυρώνουν το στάτους του εκπαιδευτικού.
Στη διακήρυξη υποδεικνύονται τα διεθνώς αποδεκτά επίπεδα για την αρχική εκπαίδευση αλλά και τη συνεχή επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, την εργοδότηση και τις συνθήκες διδασκαλίας, μάθησης και εργασίας.
Περιλαμβάνει αναλυτικά συστάσεις για τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών, σε διάφορα επίπεδα στη διαδικασία λήψης αποφάσεων για την εκπαίδευση μέσα από την οδό των διαπραγματεύσεων με τις εκπαιδευτικές αρχές.
Κρίνεται, δε, ακόμα πιο σημαντική η συμμετοχή στις διεργασίας λήψης αποφάσεων περί διαμόρφωσης εκπαιδευτικής πολιτικής όταν υπογραμμίζεται από τη Διεθνή Κοινότητα ο εξαιρετικά σημαντικός ρόλος τους στην επίτευξη των στόχων της Ατζέντας 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, ιδιαίτερα για το Κεφάλαιο 4 που αφορά την Εκπαίδευση.
Ως εκ τούτου τη μέρα αυτή υπενθυμίζεται ο σημαντικός ρόλος των εκπαιδευτικών στην παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης σε όλα τα επίπεδα αλλά και ευρύτερα στη διακυβέρνηση και σχεδιασμό πολιτικής για την εκπαίδευση.
Παγκόσμια Μέρα Εκπαιδευτικού 2023
Φετινό μήνυμα των τεσσάρων Οργανισμών, διά των ανώτατων αξιωματούχων τους, που από κοινού υπογραμμίζουν τη σημασία του εκπαιδευτικού επαγγέλματος κατά την Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών, του Γενικού Διευθυντή της UNESCO, του Γενικού Διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας, του Εκτελεστικού Διευθυντή της UNICEF και του Γενικού Γραμματέα της Διεθνούς των Εκπαιδευτικών είναι: «η παγκόσμια επιτακτική ανάγκη να αντιστραφεί η δυσμενής πραγματικότητα της έλλειψης των εκπαιδευτικών».
Αφού υπογραμμίζουν τη σημασία και τον κρίσιμο ρόλο του δασκάλου για την επίτευξη του στόχου, που ο ΟΗΕ και οι λοιποί Διεθνείς Οργανισμοί έθεσαν για τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη με ορόσημο το 2030, αφού επισημαίνουν πως μέσα από την παρεχόμενη ποιοτική εκπαίδευση θα πορευθούμε με επιτυχία μέσα στον ταχύτατα μεταβαλλόμενο κόσμο, κάνουν λόγο για την αναγκαιότητα της προσέλκυσης νέων, ταλαντούχων, δημιουργικών ανθρώπων στο εκπαιδευτικό επάγγελμα.
Αυτή τη στιγμή καταγράφεται έλλειψη εκπαιδευτικών και στις τρεις βαθμίδες, Προσχολική, Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση σε παγκόσμιο επίπεδο που αγγίζει τα 70 εκατομμύρια. Οι ελλείψεις καταγράφονται σε όλα τα μήκη και πλάτη του πλανήτη.
Σύμφωνα με τους ηγέτες των 4 Διεθνών Οργανισμών επιβάλλεται να ιδωθεί το πλέον το επάγγελμα ως συνεργατικό, όπου μέσα από συνέργειες θα επιτυγχάνονται οι στοχεύσεις της Εκπαίδευσης μα και της Παιδείας μέσω της Εκπαίδευσης. Και σίγουρα, αυτή η αναθεώρηση, θα πρέπει να συντρέχει με ενδυνάμωση της υποστήριξης του εκπαιδευτικού τόσο σε μέσα και εργαλεία όσο και σε εργασιακούς όρους και αναγνώρισης του στάτους και του κύρους του μέσα στο κοινωνικό γίγνεσθαι.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 1: Τα πιο πάνω σημειώνονται για πολλοστή φορά με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας του Εκπαιδευτικού από τους 4 Οργανισμούς.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ 2: Εντός του 21ου αιώνα και ενώ με την υπογραφή των Προέδρων και Πρωθυπουργών των Κρατών Μελών του ΟΗΕ διακηρύσσεται η στόχευση για τη βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη με ορίζοντα το 2030 με αιχμή του δόρατος την Εκπαίδευση και τον εκπαιδευτικό, την ίδια ώρα παρατηρείται από τις Κυβερνήσεις η αποδυνάμωση του εργασιακού πλαισίου του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, με συνέπεια αυτό να γίνεται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό για τους νέους της τρέχουσας εικοσιπενταετίας. Οι επισημάνσεις αυτές ανήκουν σε ακαδημαϊκούς του χώρου της εκπαίδευσης των εκπαιδευτικών σε πανεπιστήμια της Ευρώπης και της Αμερικής.
ΑΝΑΓΚΑΙΟΤΗΤΑ: Αν αποδεχόμαστε ως παγκόσμια κοινωνία μα και ως Κυπριακή Πολιτεία τη σημασία του εκπαιδευτικού επαγγέλματος, οι Επίσημες Αρχές δεν έχουν άλλη επιλογή για να αναστρέψουν στην αποστροφή προς αυτό από το να υιοθετήσουν έμπρακτα τις συστάσεις της UNESCO και του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας.
Δάσκαλος, Πρόεδρος Α.Κί.ΔΑ.
