Η Γαλλική Επανάσταση έφερε το τέλος της μοναρχίας. Εισήγαγε τον θεσμό της Δημοκρατίας, οδήγησε στην κοινωνική αλλαγή και ενέπνευσε τους λαούς της Ευρώπης να ξεσηκωθούν για την ελευθερία και την ισότητα. Παράλληλα όμως, ξέσπασαν εσωτερικές συγκρούσεις με εκτελέσεις στη λαιμητόμο και ο διχασμός ήταν ασταμάτητος. Τα οικονομικά προβλήματα ήταν δυσβάστακτα. Οι προσπάθειες για αποκατάσταση της μοναρχίας ήταν συνεχείς.
Στις δύσκολες στιγμές εμφανίζεται ο Κορσικανός Ναπολέων Βοναπάρτης, αμφιλεγόμενη προσωπικότητα που λατρεύτηκε από τους Γάλλους, αλλά όχι από τους υπόλοιπους λαούς. Το όνειρο του ήταν να ιδρύσει τη μεγάλη γαλλική αυτοκρατορία με την κατάκτηση των χωρών της Ευρώπης. Πιστεύεται ότι έλκει την καταγωγή από τους Κομνηνούς της Τραπεζούντας ή από την Μάνη.
Από το 1792, η Γαλλία δέχεται επίθεση από την Αυστρία, την Πρωσία και το επόμενο έτος από τη Βρετανία. Οι Πρώσοι αποκρούονται θαρραλέα στο Βαλμύ πριν το Παρίσι. Στη δύσκολη στιγμή αναλαμβάνει ο Ναπολέων και μετά από την πρώτη στρατιωτική αντιπαράθεση γίνεται πολύ δημοφιλής ώστε το 1804 να ανακηρυχθεί αυτοκράτορας.
Η έλλειψη συνεργασίας από πλευράς του τσάρου της Ρωσίας. Αλεξάνδρου Α΄, για ηπειρωτικό αποκλεισμό που είχε επιβληθεί στα εμπορεύματα της Βρετανίας, οδήγησε τον Ναπολέοντα στην απόφαση να εκστρατεύσει στην αχανή και επίπεδη Ρωσία. Η σύγκρουση στην Ισπανία ήταν αποτυχημένη και το χειρότερο η εκστρατεία με τη «Μεγάλη Στρατιά» στη Ρωσία πέτυχε με την νίκη στο Μποροντίνο, αλλά ακολούθησε ο αποδεκατισμός της στρατιάς από τις κακουχίες του χειμώνα (το λάθος επανέλαβε ο Χίτλερ το 1941 με την επιχείρηση «Μπαρμπαρόσα» με τεράστιες συνέπειες για την έκβαση του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου). Από τις 600.000 Γάλλους επέστρεψαν μόνο 40.000.
Ο μεγάλος έρωτας του με την κατά έξι έτη μεγαλύτερη του Ιωσηφίνα υπήρξε η είδηση της εποχής. Ήταν το στήριγμα του Ναπολέοντα, αλλά οι απιστίες της εξόργισαν τον αυτοκράτορα που άρχισε και αυτός τις απιστίες και επειδή δεν μπόρεσε να του χαρίσει διάδοχο η Ιωσηφίνα, ο γάμος διαλύθηκε.
Η τακτική μάχης του Ναπολέοντα ήταν ο αιφνιδιασμός στο αδύνατο σημείο του αντιπάλου. Ο αντίπαλος ήταν καταδικασμένος να διερωτάται τι σκοπεύει να πράξει ο εχθρός. Η τακτική αυτή απαιτούσε επιδέξιους ελιγμούς και γρήγορη ανάπτυξη συνδυασμένη με ευέλικτες μεταφορές πολεμοφοδίων. Μετά την ήττα στην Λειψία (Μάχη των Εθνών) το 1813 και την κατάληψη του Παρισιού από τους συμμάχους, ο Ναπολέων εξορίζεται στην νήσο Έλβα κοντά στην Ιταλία. Επιστρέφει για μια ακόμα προσπάθεια. H μάχη στο Βατερλώ (στο σημερινό Βέλγιο) με αντίπαλο τον Δούκα του Ουέλινγκτον από πλευράς Βρετανίας ήταν αμφίρροπη. Το έδαφος ήταν βρεγμένο και ο Ναπολέων καθυστέρησε να βάλει το ιππικό στην μάχη, απόφαση που αποδείχθηκε μοιραία για την έκβαση της μάχης. Η άφιξη των στρατευμάτων της Πρωσίας με τον Μπλύχερ έγειρε την πλάστιγγα προς το μέρος των συμμάχων, ο Ναπολέων συνελήφθη και εξορίστηκε στην μακρινή νήσο της Αγίας Ελένης στον Νότιο Ατλαντικό και δεν επέστρεψε ποτέ.
O Ναπολέων συνένωσε την εξουσία με τις αρχές της επανάστασης και πίστευε ότι η δύναμη βασιζόταν στις κατακτήσεις εδαφών. Αιματοκύλησε την Ευρώπη για 25 χρόνια. Με την υπόσχεση για ελευθερία έφτασε σε ανεξέλεγκτο εθνικισμό. Η τελική ήττα έφερε ξανά την μοναρχία μέχρι το 1848 που αρχίζει η εποχή των επαναστάσεων. Ο Ναπολέων ενέπνευσε με τη μεγάλη αυτοπεποίθηση και στρατιωτική δεξιοτεχνία του και τους Έλληνες λίγο πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Το συνέδριο της Βιέννης το 1815 καθορίζει τους νέους στόχους, η βιομηχανική επανάσταση στη Βρετανία αναπτύσσεται ραγδαία και προετοιμάζεται το έδαφος για την ενοποίηση της Ιταλίας και της Γερμανίας.
Η επική τρίωρη ταινία του Ρίντλεϊ Σκοτ «Ναπολέων» με τον Γιόακιν Φίνιξ στον ομώνυμο ρόλο, δίνει τη βιογραφία του μεγάλου στρατηλάτη. Προβάλλεται αυτές τις μέρες στους κινηματογράφους.
Ένα γνωμικό του Μεγάλου Ναπολέοντα: «Η ικανότητα μένει άχρηστη δίχως ευκαιρία».
- Φιλόλογος
