Ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα οι νέοι είναι το στεγαστικό. Η απόκτηση ιδιόκτητης στέγης, που πριν από μερικά χρόνια θεωρείτο δεδομένο, σήμερα τείνει να γίνει άπιαστο όνειρο, ή ακόμα και εφιάλτης. Οι τιμές, τόσο των διαμερισμάτων, όσο και των σπιτιών, έχουν εκτοξευτεί στα ύψη, ενώ σημαντική άνοδος παρατηρείται και στα επιτόκια δανεισμού για στεγαστικά δάνεια.
Για να μειώσουν το συνολικό κόστος απόκτησης στέγης, αρκετοί απευθύνονται στον Οργανισμό Χρηματοδοτήσεως Στέγης, ΟΧΣ, προκειμένου να εξασφαλίσουν δάνειο με πιο χαμηλό επιτόκιο σε σύγκριση με αυτό που προσφέρουν οι εμπορικές τράπεζες. Και εδώ αρχίζει ο δικός τους Γολγοθάς του μαρτυρίου. Η διαδικασία που ακολουθεί ο ΟΧΣ είναι απελπιστικά αργή και αγγίζει τα όρια του βασανισμού των υποψηφίων δανειοληπτών. Ποια είναι όμως αυτή η διαδικασία;
Αφού υποβάλει την αίτηση ο υποψήφιος δανειολήπτης, ο Οργανισμός χρειάζεται τρεις μήνες για να την προεγκρίνει! Όταν προεγκριθεί η αίτηση, χρειάζονται άλλοι έξι μήνες για να εγκριθεί το δάνειο. Αυτά έλεγαν μέχρι πρόσφατα, αλλά στην ουσία η όλη διαδικασία, από την υποβολή της αίτησης μέχρι την έγκρισή της, κρατούσε από 10 μήνες μέχρι ένα χρόνο.
Τελευταίως, όμως, ο ΟΧΣ ενημερώνει τους υποψήφιους δναειολήπτες ότι η διαδικασία προέγκρισης και έγκρισης ενός στεγαστικού δανείου θα διαρκέσει 16 μήνες. Βέβαια, όταν ο ΟΧΣ λέει ότι η διαδικασία θα διαρκέσει 16 μήνες, καλό είναι ο υποψήφιος δανειολήπτης να υπολογίσει 24 μήνες για να είναι σίγουρος πότε θα πάρει το δάνειό του. Ο ΟΧΣ χρειάζεται 16 μήνες για να εγκρίνει μια αίτηση για στεγαστικό δάνειο, όσος χρόνος χρειάζεται για να κτιστεί ένα σπίτι, ενώ οι εμπορικές τράπεζες εγκρίνουν τα στεγαστικά δάνεια μέσα σε δύο εβδομάδες!
Με τη μεγάλη αυτή καθυστέρηση και την ανιούσα που παίρνουν συνεχώς οι τιμές, το κόστος ανέγερσης μιας κατοικίας θα αυξηθεί σημαντικά. Εκεί που ο δανειολήπτης ήθελε π.χ. δάνειο ύψους 100.000 ευρώ, δύο χρόνια μετά θα χρειάζεται πολύ περισσότερα.
Τα βάσανα των δανειοληπτών του ΟΧΣ δεν τελειώνουν με την έγκριση του δανείου. Όπως χρονοβόρα είναι η διαδικασία έγκρισης του δανείου, σχετικά χρονοβόρα είναι και εκταμίευση των ποσών που υποβάλλει με τα διατακτικά ο αρχιτέκτονας, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται παρεξηγήσεις μεταξύ του εργολάβου και του δανειολήπτη, ή του αγοραστή με τον πωλητή.
Αυτή η μεγάλη καθυστέρηση στην εξέταση και έγκριση των αιτήσεων, (μόνο στη Λεμεσό υπάρχουν σε εκκρεμότητα 900 αιτήσεις) έχει ως αποτέλεσμα να είναι σε αναμονή εκατοντάδες αιτήσεις και να δημιουργείται μια αλυσίδα προβλημάτων. Ένας εργολάβος δίνει την προσφορά του για ανέγερση κατοικίας σε κάποιο δανειολήπτη του ΟΧΣ με βάση τα δεδομένα της στιγμής. Αν η ανέγερση της κατοικίας ξεκινήσει 16 ή και περισσότερους μήνες μετά, οι τιμές θα αλλάξουν, το κόστος θα αυξηθεί και ο δανειολήπτης θα μείνει εκτεθειμένος. Αν άλλος δανειολήπτης δώσει προκαταβολή για αγορά κατοικίας, ο πωλητής δεν μπορεί να περιμένει για ενάμιση χρόνο για να πάρει τα χρήματά του, το συμβόλαιο ακυρώνεται, ο αγοραστής θέλει να πάρει πίσω την προκαταβολή του, ο πωλητής αρνείται γιατί του κρατούσε το σπίτι για μεγάλο χρονικό διάστημα με αποτέλεσμα να δημιουργούνται άλλα προβλήματα.
Με αυτές τις πρακτικές ο ΟΧΣ προωθεί τους πολίτες στις εμπορικές τράπεζες.
Μια από τις δικαιολογίες που προβάλλει ο ΟΧΣ για τις μεγάλες καθυστερήσεις είναι η έλλειψη προσωπικού. Λύση και μάλιστα δοκιμασμένη, υπάρχει. Πριν από μερικά χρόνια ο ΟΧΣ προσέλαβε προσωπικό μέσω του προγράμματος της ΑνΑΔ και εξετάστηκαν πολλές καθυστερημένες αιτήσεις. Γιατί να μην επαναληφθεί αυτή η πρακτική;
Εδώ οφείλει να επέμβει το κράτος. Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ο Οργανισμός Χρηματοδοτήσεως Στέγης, ο Κυπριακός Οργανισμός Αναπτύξεως Γης και άλλες κρατικές υπηρεσίες που ασχολούνται με την στεγαστική πολιτική, θα πρέπει να μπουν κάτω από μία ομπρέλα, κάτω από τον ΟΧΣ, ώστε να υπάρχει συντονισμός και συνεργασία. Ο ΚΟΑΓ θα χωρίζει οικόπεδα και θα κτίζει σπίτια, που θα είναι προσιτά από οικονομική άποψη για τους νέους και ο ΟΧΣ θα τα χρηματοδοτεί.
Πολύ καλή η ιδέα του Προέδρου Χριστοδουλίδη για συστέγαση/ενοποίηση των οργανισμών και υπηρεσιών αυτών, αλλά με τη νοοτροπία που επικρατεί στον ΟΧΣ θα βραχυκυκλωθεί ολόκληρο το σύστημα. Θα πρέπει πρώτα ο ΟΧΣ να γίνει αποτελεσματικός και να μην ταλαιπωρεί τους πολίτες.
*Πολιτικός Επιστήμονας/Δημοσιογράφος
