Τυχόν αμφιβολίες για το κατά πόσον αυτά που έλεγε προεκλογικά ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν οι ειλικρινείς του θέσεις και προθέσεις ή προσπάθειες εντυπωσιασμού έχουν εκλείψει. Ο νέος πλανητάρχης έκανε ήδη σαφές ότι ζητήματα όπως η κλιματική αλλαγή, δικαιώματα κοινωνικών και πολιτικών μειονοτήτων, εθνικά σύνορα, επίσημοι γεωγραφικοί όροι, διεθνείς συμφωνίες κλπ του είναι εντελώς αδιάφορα. Αναντίλεκτα διαθέτει τη δύναμη και τη νομιμοποίηση της λαϊκής ψήφου για να ανατρέψει όλη την πολιτική κουλτούρα και πρακτικές που έκτισαν οι προκάτοχοι του αλλά γρήγορα θα καταλάβει πως από την εξαγγελία στην πράξη τα πράγματα είναι πολύ πιο σύνθετα.
Ήδη η απόφασή του να επιβάλει δασμούς στον Καναδά, την Κίνα, το Μεξικό (ενδεχομένως σύντομα και στην Ευρωπαϊκή Ένωση) έχουν χαρακτηριστεί από την Wall Street Journal ως ο «πιο βλακώδης εμπορικός πόλεμος στην ιστορία». Η ανησυχία για εκτόξευση του πληθωρισμού οδήγησαν σε μείωση των δασμών στην ενέργεια, αλλά, η εμπορική αβεβαιότητα παραμένει με απρόβλεπτες συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, με προεδρικά διατάγματα κλείνει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας των ΗΠΑ προς τρίτες χώρες και περιορίζει την απόδοση της εκ γενετής ιθαγένειας δημιουργώντας νέα ζητήματα με τη δικαιοσύνη.
Σαν να μην έφτανε όλο αυτό, προχώρησε την επομένη να εξαγγείλει τη νέα του φιλόδοξη πολιτική που είναι να μετατρέψει την λωρίδα της Γάζα σε «Ριβιέρα της Μέσης Ανατολής» μετακινώντας όλους τους παλαιστινίους σε γειτονικές χώρες (περίπου 1.5-2 εκ) αναγκάζοντας τον Υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να προσπαθεί να ανασκευάσει για να διασκεδάσουν το κύμα αντιδράσεων διεθνώς.
Οι ηγεσίες των κρατών μελών της Ένωσης παρακολουθούν με ανησυχία όλα αυτά τα οποία εξελίσσονται στην άλλη άκρη του Ατλαντικού ωκεανού κατανοώντας τις επιπτώσεις που μπορεί να έχουν οι αποφάσεις Τραμπ στην ίδια την Ευρώπη και στις ευρω-αμερικανικές σχέσεις. Οποιαδήποτε κίνηση επιβολής δασμών και στην Ε.Ε. θα ωφελήσει μόνο τα κινέζικα προϊόντα δημιουργώντας νέες πληθωριστικές τάσεις εντός ΗΠΑ και Ευρώπης.
Απαιτείται ψυχραιμία. Προφανώς μία ενδυναμωμένη σχέση συνεργασίας με τις ΗΠΑ αποτελούσε διαχρονικό στόχο των ευρωπαϊκών ηγεσιών ο οποίος και παραμένει. Ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε απόλυτο δίκαιο όταν καλούσε τους ευρωπαίους ηγέτες να δείξουν πραγματισμό στις σχέσεις με τις ΗΠΑ και να εστιάσουν στα κοινά συμφέροντα. Η αλληλεξάρτηση ΗΠΑ και Ε.Ε. δεν είναι μόνο οικονομική αλλά εκπροσωπεί τρόπον τινά το δυτικό φιλελεύθερο μοντέλο σκέψης με κοινές πολιτισμικές αξίες.
Η ενωμένη Ευρώπη (αν και ημιτελής όσο αφορά το πολιτικό μέρος) σφυρηλάτησε την ύπαρξη και την πρόοδό της πάνω στις αρχές της πολιτικής και της οικονομικής συνεργασίας των κρατών μελών της. Έχοντας πίσω της δύο παγκόσμιους πολέμους, εκατομμύρια νεκρούς και κατεστραμμένες πόλεις οι τότε ηγέτες της είδαν στην μεταπολεμική συνεργασία την προοπτική που οδήγησε στην Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα το 1951 για να φτάσουμε στην Ευρώπη δίχως εσωτερικά σύνορα τέλος του 2000. Η εξέλιξη της ενωμένης Ευρώπης κτίστηκε μέσα από χρόνια συζητήσεων, αλλαγών, πισωγυρισμάτων και εν τέλει συναινέσεων. Η Ευρώπη πρέπει με το δικό της παράδειγμα αυτή την ώρα να δείξει πως μπορεί να προχωρά μπροστά, να ανοίγει δρόμους και να αποτελεί ένα φωτεινό παράδειγμα όπου ο διάλογος, η συνεργασία και η ενδυνάμωση της δημοκρατίας μπορούν να δώσουν τις απαντήσεις.
Το δίλημμα πλέον σήμερα δεν είναι συνεργασία ή διάρρηξη των σχέσεων μας με τις ΗΠΑ. Η επιδίωξη όσο το δυνατό μεγαλύτερης συνεργασίας πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Η παράλληλη ενδυνάμωση της Ευρώπης όμως είναι πιο απαραίτητη από ποτέ. Με προτεραιότητα την ανασυγκρότηση της ευρωπαϊκής πολιτικής άμυνας και ασφάλειας, την ευρωπαϊκή αυτάρκεια σε ενέργεια και την θωράκιση της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Η Ευρώπη οφείλει να δείξει ηγεσία και αποφασιστικότητα επανακαθορίζοντας τη σημασία και το ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει στην παγκόσμια σφαίρα. Η περίφημη φράση, του Παύλου Μπακογιάννη «στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα» ισχύει δίχως όμως να σημαίνει πως σε κάθε δημοκρατία δεν υπάρχουν και ολισθήματα. Η θωράκιση της ποιότητας της δημοκρατίας, η ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών μελών και η πρόταξη του ορθολογισμού αποτελεί την καλύτερη ευρωπαϊκή απάντηση σε κάθε απειλή.
*Αναπλ. Εκπρόσωπος Τύπου ΔΗΣΥ- Γραμματέας Πολιτικού Εκσυγχρονισμού ΔΗΣΥ
