Η γραφειοκρατία είναι ένα σύστημα οργάνωσης και διοίκησης που βασίζεται σε αυστηρούς κανόνες, ιεραρχία, και τυποποιημένες διαδικασίες. ‘Ετσι δημιουργείται και αποκτά ρίζες μια κατάσταση υπερβολικής πολυπλοκότητας και καθυστέρησης, όπου οι διαδικασίες γίνονται αργές και δύσκαμπτες λόγω των πολλών εγγράφων, εγκρίσεων και σφραγίδων. Η συγκέντρωση και τήρηση αρχείων και εγγράφων είναι καθοριστικά για την παρουσία της γραφειοκρατίας.
Η γραφειοκρατία είναι και κυρίως ήταν μια ασφαλιστική δικλείδα για την τήρηση κανονισμών , τον επαγγελματισμό και την ίση μεταχείριση με την εφαρμογή κανόνων. Αλλά τελικά η γραφειοκρατία καταντά μια στεγνή διαδικασία, χωρίς ευελιξία και με κύριο χαρακτηριστικό την καθυστέρηση και την αναποτελεσματικότητα. Η πρωτοβουλία των υπαλλήλων μηδενίζεται και η δημιουργικότητα καταργείται.
Στην σύγχρονη εποχή η ανάπτυξη της τεχνολογίας και της εξειδικευμένης γνώσης αποτελούν παράγοντες, που μπορεί να δημιουργούν συνθήκες για καταπολέμηση της γραφειοκρατίας. Όμως τα αποτελέσματα είναι μηδαμινά. Η χρήση των εγγράφων, των βεβαιώσεων και των πιστοποιητικών δεν καταργείται, αλλά απλώς εμποδίζει την εφαρμογή της σύγχρονης τεχνολογίας να βοηθήσει στην ευελιξία, τη δημιουργικότητα, την ταχύτητα και την αποτελεσματικότητα.
Θα αναφερθώ μόνο σε ένα παράδειγμα, που αποδεικνύει την αθανασία της γραφειοκρατίας, με όλα τα μειονεκτήματα. Το να ζητήσει κάποιος μια ευρωπαϊκή κάρτα νοσηλείας είναι ζήτημα μερικών λεπτών για να του την εκδώσει το αρμόδιο τμήμα. Όμως υπάρχει μια προϋπόθεση. Ο αιτών πρέπει να είναι δικαιούχος του Γε.Σ.Υ. Για να το αποδείξει αυτό πρέπει να αποταθεί στον προσωπικό του γιατρό κι εκείνος να του εκδώσει μια βεβαίωση, που είναι μέσα στα έντυπα του Γε.ΣΥ. Ο προσωπικός γιατρός υπογράφει την βεβαίωση και ο δικαιούχος την παρουσιάζει στον αρμόδιο υπάλληλο, που εκδίδει την ευρωπαϊκή κάρτα νοσηλείας. ‘Ετσι η γραφειοκρατία αυξάνει τα λίγα λεπτά, που χρειάζονται για την έκδοση της κάρτας σε μερικές μέρες ή βδομάδες και προσθέτει πολλαπλάσια ταλαιπωρία στον αιτούντα. Ενώ μπορούσε με μεγάλη ευκολία ο αρμόδιος υπάλληλος να διαπιστώνει μόνος του αν ο αιτών είναι δικαιούχος του Γε.Σ.Υ με έρευνα στο αρχείο πληθυσμού ή του Γε.ΣΥ., που θα έπρεπε να είναι στη διάθεσή του. Φυσικά αυτή η απλή συνεργασία δεν έχει ακόμα επιτευχθεί. ‘Ομως ο αρμόδιος υπάλληλος θα μπορούσε, όπως μπορεί ο φαρμακοποιός του δικαιούχου, να μπει στο σύστημα του Γε.ΣΥ. με τον αριθμό ταυτότητας και την ημερομηνία γεννήσεως του δικαιούχου και να διαπιστώσει την ιδιότητα του δικαιούχου και, αν χρειάζεται να εκτυπώσει έγγραφο με τα απαραίτητα στοιχεία. Και όμως αυτό το εμποδίζει η ανίκητη γραφειοκρατία της διαδικασίας των πιστοποιητικών και των βεβαιώσεων.
Θεωρώ ότι η γραφειοκρατία μπορεί εύκολα να νικηθεί. Μπορεί τα διάφορα τμήματα να χρησιμοποιούν την τράπεζα δεδομένων του κεντρικού αρχείου πληθυσμού. Ο πολίτης που αποτείνεται για έκδοση πιστοποιητικού, ταυτότητας, διαβατηρίου και δεκάδων άλλων εγγράφων και πιστοποιητικών δεν θα χρειάζεται να συμπληρώνει αίτηση Απλώς θα πηγαίνει στο γραφείου του αρμόδιου υπάλληλου, θα δίνει τον αριθμό της ταυτότητας του και κάθε υπάλληλος θα εκτυπώνει την αίτηση στο κατάλληλο ψηφιοποιημένο έντυπο, παίρνοντας τα ανάλογα στοιχεία από κεντρικό αρχείο. Θα διαβάζει την αίτηση στον αιτούντα, θα συμπληρώνουν ή θα διορθώνουν κάποια στοιχεία, η αίτηση θα εκτυπώνεται, ο πολίτης θα υπογράφει και η εργασία θα διεκπεραιώνεται σε μερικά λεπτά. Απόφαση χρειάζεται, Αλλά η γραφειοκρατία είναι ανίκητη.
Κλείνοντας θα κάμω και μια υπερτολμηρή και για πολλούς παράλογη εισήγηση για επίθεση κατά της γραφειοκρατίας. Να καταργηθεί η έκδοση για άδεια οικοδομής. Η ευθύνη να μετατεθεί στον επιβλέποντα μηχανικό, ο οποίος θα υποβάλλει δήλωση, ότι σε 40 μέρες θα αρχίσει την ανέγερση της οικοδομής της οποίας θα υποβάλλει τα σχέδια. Μαζί θα υποβάλλει και υπεύθυνη δήλωση, ότι αναλαμβάνει την ευθύνη για τήρηση όλων των νόμων και κανονισμών για την τοπιοθέτηση και ανέγερση της οικοδομής. Τα αρμόδια τμήματα να ελέγχουν τις εργασίες και όπου υπάρχει παρανομία θα υποχρεούται ο επιβλέπων μηχανικός να κάμνει κατεδαφίσεις και ανάλογες ενέργειες. Αν υπάρχει πολεοδομική παράβαση ή απειθαρχία, οι εργασίες θα τερματίζονται, μέχρι την αποκατάσταση της νομοθεσίας και το αρμόδιο τμήμα να επιβάλλει τσουχτερό πρόστιμο στον υπεύθυνο. Με τον τρόπο αυτό η γραφειοκρατία θα νικηθεί, η διαδικασία για ανέγερση οικοδομής θα επιταχυνθεί δραματικά και το σημαντικότερο θα τερματιστούν οι αμέτρητες παρανομίες στις οικοδομές.
Δεν ξέρω αν αυτή η εισήγηση είναι παράλογη ή αν αποτελεί το μίτο της Αριάδνης για να μπορέσουμε να κτυπήσουμε τον Μινώταυρο της γραφειοκρατίας.
