Ηαποκατάσταση αποτελεί καθοριστική υπηρεσία για το βαθμό αναπηρίας του κάθε ασθενή που την χρειάζεται. Κατάλληλες και ψηλής ποιότητας υπηρεσίες αποκατάστασης οδηγούν σε «λιγότερη» αναπηρία και αυξημένη λειτουργικότητα των ασθενών/πολιτών.
Στη χώρα μας οι εξελίξεις που αφορούν το νόμο που θα ψηφιστεί για να ρυθμίσει την παροχή τέτοιων υπηρεσιών είναι τουλάχιστον προκλητικές και δεν δείχνουν ως κύρια προτεραιότητα τη δημόσια υγεία.
Όταν το Υπουργείο Υγείας ανέθεσε σε ιδιώτες την ετοιμασία του προσχεδίου που θα ρύθμιζε την λειτουργία κέντρων αποκατάστασης στη χώρα μας, μια από τις πρώτες μας διαπιστώσεις ήταν ότι η διάσταση της διασφάλισης της ποιότητας των υπηρεσιών που θα παρέχονται δεν έλαβε τη σημασία που έπρεπε.
Όταν έγινε η πρώτη συζήτηση στη βουλή, θυμάμαι στο συνεδριακό κέντρο Λευκωσίας κατά την περίοδο του covid όπου είχε μετακομίσει η βουλή προσωρινά, διαπιστώθηκε ότι το προσχέδιο νόμου δεν περιείχε πρόνοιες ή μεταβατικές διατάξεις για να επιτρέψει στα κέντρα που λειτουργούσαν και παρείχαν υπηρεσίες αποκατάστασης να συνεχίσουν τη λειτουργία τους χωρίς να αναγκαστούν να εφαρμόσουν τις αυστηρές κτιριακές απαιτήσεις του νόμου. Η βουλή πολύ σωστά τερμάτισε τη συνεδρία και ζήτησε από το Υπουργείο Υγείας να διαβουλευθεί και να συμπεριλάβει διατάξεις που θα επιτρέψουν στα υφιστάμενα [τότε] κέντρα να συνεχίζουν να λειτουργούν και να παρέχουν τις υπηρεσίες που μέχρι τότε παρείχαν.
Το τι ακολούθησε είναι δυστυχώς μια παρωδία που έδειξε και δείχνει με τον χειρότερο τρόπο ότι έγνοια είχαν και έχουν κάποιοι να εξυπηρετήσουν συμφέροντα παρά τη δημόσια υγεία, να ευνοήσουν κάποιους στο χώρο να παρέχουν υπηρεσίες αποκατάστασης μέσα από το γενναιόδωρο και φτωχό σε ελέγχους ΓεΣΥ και να το στερήσουν από άλλους επαγγελματίες που για χρόνια παρείχαν τέτοιες υπηρεσίες ακόμα και σε ασθενείς για τους οποίους αγόραζε υπηρεσίες το Υπουργείο Υγείας της Κυπριακής Δημοκρατίας. Παρατηρήσαμε προσπάθεια να χειραγωγηθεί η προσφορά τέτοιων υπηρεσιών.
Παρατηρήσαμε επίσης μέσα από τα διάφορα προσχέδια του νόμου προσπάθεια να ευνοηθούν κάποια «κέντρα αποκατάστασης» και την ίδια στιγμή έγινε και γίνεται προσπάθεια να στερηθεί από υφιστάμενα κέντρα η δυνατότητα να λειτουργούν και να προσφέρουν τις πολύτιμες τους υπηρεσίες στις θεματικές που ειδικεύονται.
Λανθασμένη θεωρώ ήταν και η απόφαση του Οργανισμού Ασφάλισης Υγείας να εντάξει στο ΓεΣΥ μόνο «κέντρα αποκατάστασης» τα οποία λειτουργούσαν με άδεια ως νοσηλευτήρια ενώ η νομοθεσία για λειτουργία νοσηλευτηρίων δεν περιέχει καμιά πρόνοια για υπηρεσίες αποκατάστασης. Με τον τρόπο αυτό απέκλεισαν από την παροχή υπηρεσιών εντός ΓεΣΥ κέντρα αποκατάστασης, μικρά και εξειδικευμένα, τα οποία λειτουργούν στη χώρα μας πολλά χρόνια και παρέχουν πολύτιμες και εξειδικευμένες υπηρεσίες. Ούτε καν ο ‘υγιής’ ανταγωνισμός δεν επιτράπηκε ενώ η καθυστέρηση στη ψήφιση του νόμου για ρύθμιση της λειτουργίας κέντρων αποκατάστασης χειροτέρεψε την κατάσταση! Σχετικό άρθρο είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα Φιλελεύθερος στις 9.11.2023 https://tinyurl.com/philenews20231109
Τις επόμενες μέρες θα πάει στη βουλή το προσχέδιο νόμου για ψήφιση. Αν αυτό περιέχει διακριτικές πρόνοιες ευνοώντας κέντρα αποκατάστασης τα οποία λειτουργούν κάτω από το νόμο για νοσηλευτήρια και αδικώντας εκείνα που λειτουργούν για χρόνια κάτω από το νόμο για στέγες ηλικιωμένων και αναπήρων, οι βουλευτές οφείλουν να το καταψηφίσουν γιατί δεν θα εξυπηρετηθεί η δημόσια υγεία και το δημόσιο συμφέρον. Η αποκατάσταση πρέπει να αξιολογείται ως υπηρεσία άσχετα κάτω από πιο καθεστώς προσφέρεται/προσφερόταν. Πρέπει να υπάρχουν αυστηροί μηχανισμοί και εργαλεία που θα διασφαλίζουν την ποιότητα και την ικανότητα προσφοράς τέτοιων υπηρεσιών μέσα από μια νομοθεσία δίκαιη, αυστηρή και εφαρμόσιμη. Νομοθεσία που θα αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες προς όφελος της δημόσιας υγείας και των ασθενών.
To σημαντικότερο είναι να μην επιτρέψουμε σε επιχειρηματίες να χειραγωγήσουν την παροχή υπηρεσιών αποκατάστασης και να στερήσουν από τη χώρα ποιοτικές υπηρεσίες αλλά και τη δημιουργία νέου/νέων κέντρων βάση των αυστηρών προνοιών για κτιριακές εγκαταστάσεις. Η υγεία δεν πρέπει να γίνει επιχείρηση.
Κακές εξελίξεις/αποφάσεις στον τομέα θα δημιουργήσουν περισσότερα άτομα με σοβαρές αναπηρίες με όσα προβλήματα και κόστος δημιουργεί στο άτομο, στην οικογένεια του και στην χώρα.
Η θέση του Υπουργού Υγείας κ. Μιχάλη Δαμιανού και του προέδρου και μελών της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Υγείας θα είναι καθοριστική για την ποιότητα υπηρεσιών αποκατάστασης στη χώρα μας, τον υγιή ανταγωνισμό και το βαθμό πρόσβασης σε αυτές από τους πολίτες που τις χρειάζονται. Πολίτες-Ψηφοφόρους.
Οφείλουν να διασφαλίσουν ότι όσοι μπορούν να προσφέρουν ποιοτικές υπηρεσίες αποκατάστασης σε κάποιες ή σε όλες τις θεματικές, θα μπορούν να το πράξουν. Επίσης πρέπει να ενθαρρυνθεί η εξειδίκευση σε διαφορετικές θεματικές λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος της χώρας μας. Δηλαδή να ενθαρρύνει και τη δημιουργία νέων μικρών εξειδικευμένων κέντρων αποκατάστασης.
*Πρόεδρος Οργάνωσης Παραπληγικών Κύπρου. Εκπρόσωπος τύπου Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου
