Μετά από παρέμβαση της Υπηρεσίας Μεταλλείων έχει σταματήσει η χάραξη δρόμου από τις εταιρείες λατόμευσης της περιοχής Ανδρολίκου για φωτοεκφορτωτικά οχήματα των λατομείων εντός της οικιστικής ζώνης του χωριού. Σε απάντηση του Γενικού Διευθυντή του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Ανδρέα Λουκά προς τους Μισθωτές Τουρκοκυπριακών Κατοικιών Ανδρολίκου, σημειώνεται ότι η Υπηρεσία Μεταλλείων σε συνεργασία με το Κοινοτικό Συμβούλιο Ανδρολίκου έχει εξετάσει το θέμα των προσβάσεων στην προτεινόμενη λατομική περιοχή και έχει δώσει οδηγίες στους τοπογράφους των εταιρειών για λεπτομερή τοπογραφική αποτύπωση της, έτσι ώστε να καθοριστεί νέα όδευση, η οποία να είναι μακριά από την οικιστική περιοχή της κοινότητας, αποφεύγοντας οποιαδήποτε όχληση των κατοίκων από τη μεταφορά των λατομικών υλικών.
Περαιτέρω, επισημαίνεται, ότι για περιορισμό των εκπομπών σκόνης, στην προτεινόμενη λατομική περιοχή θα απαγορεύεται η ανέγερση μονάδων επεξεργασίας των λατομικών υλικών. Τονίζεται ότι το πέτρωμα θα μεταφέρεται για επεξεργασία στις σκυροθραυστικές μονάδες που λειτουργούν εντός της υφιστάμενης Λατομικής Ζώνης.
Σημειώνεται ότι η με την επιστολή της η ομάδα Ελληνοκυπρίων κατοίκων του Τουρκοκυπριακού χωριού Ανδρολίκου διαμαρτύρεται για τη σχεδιαζόμενη διάνοιξη δρόμου για διακίνηση βαριών οχημάτων στην περιοχή του λατομείου Ανδρολίκου.
Το Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών εκφράζει την αντίθεση του στη χάραξη και κατασκευή αυτού του δρόμου. Επιπλέον, το Κίνημα επισημαίνει ότι η λατόμευση στην Ανδρολίκου πρέπει να σταματήσει ή τουλάχιστον να απομακρυνθεί σε μεγάλη απόσταση από τα φαράγγια της περιοχής.
Για το θέμα της λατόμευσης, ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Γεωργίας υπογραμμίζει ότι δεν έχει εγκριθεί νέα άδεια λατόμησης εντός της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000. Το 2010 είχαν υποβληθεί δυο αιτήσεις για λατόμηση εντός της προστατευόμενης περιοχής αλλά απορρίφθηκαν. Έκτοτε, σημειώνει, δεν έχει υποβληθεί οποιαδήποτε άλλη αίτηση που να αφορά λατόμηση εντός της προστατευόμενης περιοχής.
Σύμφωνα με τον κ. Λουκά, η Λατομική Ζώνη Ανδρολύκου είναι σήμερα η μοναδική περιοχή σε ολόκληρη την επαρχία Πάφου, όπου υπάρχουν διαθέσιμα αδειοδοτημένα αποθέματα για κάλυψη των αναγκών της επαρχίας. Στην περιοχή λειτουργούν εντός καθορισμένης λατομικής ζώνης τρία λατομεία παραγωγής αδρανών υλικών. Εξηγεί ότι τα λατομεία εφαρμόζουν όλους τους όρους των προνομίων λατομείων και δεν έχουν παρατηρηθεί οποιαδήποτε προβλήματα επηρεασμού της γύρω περιοχής.
Η προτεινόμενη περιοχή βρίσκεται εξολοκλήρου εκτός της προστατευόμενης περιοχής Natura 2000 και έχει αφεθεί ικανοποιητική λωρίδα ασφαλείας, έτσι ώστε να μην υπάρξει οποιοσδήποτε επηρεασμός των φαραγγιών και προστατευόμενων τοπίων της περιοχής.
Σημειώνεται ότι η εξόρυξη του πετρώματος γίνεται τόσο με μηχανικά μέσα, όσο και με την χρήση εκρηκτικών υλών. Η μεθοδολογία χρήσης εκρηκτικών υλών που χρησιμοποιείται είναι τελευταίας τεχνολογίας και με ελεγχόμενη ανατίναξη του πετρώματος, χωρίς να επηρεάζονται τα παρακείμενα αργάκια και το προστατευόμενο «Φαράγγι της Ανδρολίκου».
Η Υπηρεσία Μεταλλείων διενεργεί τακτικούς ελέγχους για την πιστή εφαρμογή των όρων των αδειών λατόμησης. Στην περιοχή έχουν διενεργηθεί και σχετικοί έλεγχοι των δονήσεων από τη χρήση των εκρηκτικών υλών, χωρίς να διαπιστωθεί οποιαδήποτε υπέρβαση των ορίων του γερμανικού προτύπου, το οποίο είναι το πλέον αυστηρό σε ό,τι αφορά στα όρια που τίθενται.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προχώρησαν στην εξέταση διάφορων περιοχών με στόχο την εξασφάλιση αποθεμάτων με κατάλληλο πέτρωμα, αφού τα αποθέματα εντός της υφιστάμενης λατομικής ζώνης είναι οριακά και βαίνουν προς εξάντληση και διαφάνηκε ότι η μοναδική περιοχή στην οποία υπάρχει πέτρωμα για παραγωγή αδρανών υλικών είναι η Ανδρολίκου.
Για τον πιθανό καθορισμό της περιοχής αυτής σε λατομική, θα εφαρμοστούν όλες οι νενομισμένες διαδικασίες που προνοούνται στις σχετικές Νομοθεσίες, συμπεριλαμβανομένης και της εκπόνησης μελέτης «Δέουσας Εκτίμησης των Επιπτώσεων στο Περιβάλλον» για τη γειτνιάζουσα προστατευόμενη περιοχή, καθώς και της έκδοσης θετικής Περιβαλλοντικής Γνωμάτευσης από την Περιβαλλοντική Αρχή.
Παράνομη επέκταση υφιστάμενου λατομείου
Για παράνομη επέκταση υφιστάμενου λατομείου στη Λατομική Ζώνη στην Ανδρολίκου κάνει λόγο σε διαχειριστικό έλεγχο για τα λατομεία η Ελεγκτική Υπηρεσία. Η Ελεγκτική Υπηρεσία διερευνώντας καταγγελία από την Πρωτοβουλία για τη Διάσωση των Φυσικών Ακτών διαπίστωσε μέσω δορυφορικών επισκοπήσεων ότι διενεργήθηκε παράνομη επέκταση υφιστάμενου λατομείου στα βορειοδυτικά της ΛΖ, εντός της «Πολεοδομικής Ζώνης Προστασίας Δα1» και της «Περιοχής Εξαιρετικής Φυσικής Καλλονής» της Περιοχής Natura 2000 «Τόπος Κοινοτικής Σημασίας – Ζώνη Ειδικής Προστασίας Χερσόνησος Ακάμα (CY4000010 – CY4000023)», της προτεινόμενης «Χερσαίας Ζώνης Υψηλής Προστασίας της Φύσης», σύμφωνα με το «Διαχειριστικό Σχέδιο για την Περιοχή Natura 2000 Τόπος Κοινοτικής Σημασίας Χερσόνησος Ακάμα (CY4000010)», και του «Κρατικού Δάσους Ανδρολύκου – Πετράτης / Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα».
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με τη σχετική πολεοδομική άδεια, η εξόρυξη του υλικού θα έπρεπε να περιοριστεί στα 50 μέτρα μακριά από το φαράγγι που συνορεύει με τον χώρο του λατομείου και πριν την έναρξη των λατομικών εργασιών και μέχρι την αποκατάσταση του λατομείου μετά το τέλος ζωής του, θα έπρεπε η έκταση του λατομείου να οριοθετηθεί με σταθερά οροθετικά σημεία, τα οποία να είναι σταθερά και εμφανή έτσι ώστε να επιτρέπει τον έλεγχο τήρησης των περιβαλλοντικών όρων. Επίσης, θα έπρεπε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα, ώστε τα μπάζα και άχρηστα υλικά εξόρυξης να τοποθετούνται μόνο εντός των ορίων του χώρου που θα εγκριθεί η λατόμευση.
Σύμφωνα με την Ελεγκτική Υπηρεσία, όπως προκύπτει, πραγματοποιήθηκε παράνομη λατόμευση σε μια περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή από την εταιρεία, ενώ διαπιστώθηκαν σοβαρές παραβλέψεις και καθυστερήσεις όσον αφορά στην επίβλεψη τήρησης των όρων της πολεοδομικής άδειας και του προνομίου λατομείου από τις αρμόδιες Αρχές. Επισημαίνει, ότι η δικαιολογία που προβλήθηκε από την εταιρεία σε σχέση με τη λατόμευση δεν ευσταθεί, καθώς η οριοθέτηση θα έπρεπε να γινόταν ορθά και να επαληθευτεί από την Υπηρεσία Μεταλλείων (ΥΜ), όπως προνοούσαν οι όροι τόσο της πολεοδομικής άδειας, όσο και του προνομίου λατομείου. Η Ελεγκτική Υπηρεσία υποστηρίζει ότι η ΥΜ όφειλε να επιθεωρεί και να ελέγχει την πληρότητα και την εγκυρότητα των στοιχείων που υποβάλλονταν από τον λατόμο. Επίσης, σημειώνει, οι αρμόδιες Αρχές δεν επέβαλαν αυστηρές και αποτρεπτικές ποινές για τις συστηματικές και σοβαρότατες παραβιάσεις σωρείας όρων της «Περιβαλλοντικής Γνωμάτευσης», της «Πολεοδομικής Άδειας» και του «Προνομίου Λατομείου» του υφιστάμενου λατομείου που αφορούσαν στην αποκατάσταση του περιβάλλοντος και του τοπίου. Όπως διαφάνηκε η ποινή των €1.000 δεν λειτούργησε αποτρεπτικά ούτε σε αυτή την περίπτωση.
