«Όχι» Βουλής στο νομοσχέδιο για την φορολογία στα καύσιμα. «Όχι» στο νόμο για τις τουρκοκυπριακές περιουσίες. «Όχι» και από τα μέλη της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εμπορίου στο διορισμό της ανώτερης διευθύντριας Αεροπορικής Ανάπτυξης και Επικοινωνίας της Hermes Airports Μαρίας Κουρούπη στο συμβούλιο της Εθνικής Αρχής Παιγνίων και Εποπτείας Καζίνο. Σε διάστημα λιγότερο της μίας εβδομάδας, η Κυβέρνηση εισέπραξε τρία «όχι» από την Βουλή. Χαρακτηριστικό ήταν το γεγονός ότι εναντίον κυβερνητικών προτάσεων ψήφισαν και οι βουλευτές των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη. Πριν λοιπόν κλείσει τους δύο μήνες διακυβέρνησης, ο Νίκος Χριστοδουλίδης και η κυβέρνηση του, βρέθηκαν αντιμέτωποι με την άρνηση της Βουλής. Ένα ζήτημα το οποίο ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του πολιτικού σκηνικού το τελευταίο διάστημα εγείροντας μία σειρά από ζητήματα που προκύπτουν ως προς την ομαλή λειτουργία της πολιτικής και την πορεία υλοποίησης του κυβερνητικού έργου, με μία Βουλή απέναντι της. Μια εξέλιξη από την οποία προκύπτουν διάφορες άλλες παράμετροι προς εξέταση.
Αρχικά, είναι δεδομένο ότι η κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη δεν διαθέτει κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τα κόμματα δηλαδή που στήριξαν την υποψηφιότητα του, ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ αποτελούν μειοψηφία στην Βουλή με συνολικά 17 από τους 56 βουλευτές (9+4+4). Συνεπώς, εκ των πραγμάτων, όπως και ο πρόεδρος του ΔΗΚΟ Νικόλας Παπαδόπουλος ανέφερε σε δηλώσεις του μετά την Ολομέλεια της Πέμπτη σχολιάζοντας την απόρριψη του κυβερνητικού νομοσχεδίου για τα καύσιμα, χωρίς τη στήριξη ενός εκ των δύο μεγάλων κομμάτων, κανένα κυβερνητικό νομοσχέδιο δεν μπορεί να αποκτήσει πλειοψηφία στη Βουλή. Άρα, για να εγκρίνεται ένα νομοσχέδιο απαιτείται η στήριξη από το ΔΗΣΥ ή το ΑΚΕΛ. Το ερώτημα όμως προκύπτει είναι οι λόγοι για τους οποίους και τα κόμματα της λεγόμενης συμπολίτευσης ψήφισαν αρνητικά. Προκύπτει ζήτημα συνεννόησης και συνεργασίας;
Κυβερνητικές και κομματικές πηγές, σημειώνουν πώς δεν τίθεται θέμα συνεννόησης ή πρόβλημα στην μεταξύ τους συνεργασία. Είναι όμως γενικώς παραδεκτό ότι ενδεχομένως να προκύπτουν θέματα για τα οποία να υπάρχουν διαφωνίες. Είναι όμως γεγονός και γενικώς παραδεχτό, ότι στην περίπτωση του νομοσχεδίου για τον φόρο καυσίμων, μπορούσε να υπάρξει καλύτερη συνεννόηση εκ των προτέρων. Από κομματικής πλευράς, σημειώνεται ότι από τη στιγμή που δεν θα υπήρχε η θετική ψήφος του ΔΗΣΥ, το νομοσχέδιο δεν θα μπορούσε να περάσει και άρα δεν θα άλλαζε κάτι από τη δικής του στάση. Το εύλογο συμπέρασμα που προκύπτει βέβαια από αυτή τη συλλογιστική είναι πώς τα κόμματα της συμπολίτευσης, δεν θα είναι διατεθειμένα αναλαμβάνουν το όποιο πολιτικό κόστος θεωρούν ότι μπορούν να έχουν, για κυβερνητικά νομοσχέδια. Όπως για παράδειγμα ένα νομοσχέδιο όπως αυτό που αφορούσε την αύξηση του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα, το οποίο προσφερόταν για λαϊκισμό.
Από πλευράς κυβέρνησης, φαίνεται ότι έγινε λάθος ανάγνωση των προθέσεων του Δημοκρατικού Συναγερμού στο θέμα. Κυβερνητικοί κύκλοι σημείωναν ότι ανέμεναν ότι ο ΔΗΣΥ θα ήταν συνεπής στην γραμμή που εξέφρασε και επί διακυβέρνησης Αναστασιάδη για την ανάγκη η κυβέρνηση να έχει ένα πλεόνασμα για να μπορεί να ασκεί κοινωνική πολιτική. Εκτιμούσε δηλαδή η κυβέρνηση ότι θα γινόταν αποδεχτή η συλλογιστική της για επαναφορά μεν του 50% στο φόρο καυσίμων, με μείωση δε ως αντιστάθμισμα, του ΦΠΑ σε σειρά βασικών καταναλωτικών προϊόντων.
Ήταν χαρακτηριστική η δήλωση του κυβερνητικού εκπροσώπου Κωνσταντίνου Λετυμπιώτη στη συνέντευξη της περασμένη Κυριακής στον «Φ», σχολιάζοντας τη συνεργασία του Προεδρικού με τη Βουλή. «Οι εκλογές όμως έχουν τελειώσει, είμαι βέβαιος ότι όλες οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας θα επιδείξουν υπευθυνότητα και εποικοδομητική στάση για ειλικρινή συνεργασία με την Κυβέρνηση, άλλωστε οι προκλήσεις της χώρας είναι κοινές για όλους. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το έχει δηλώσει τόσο προεκλογικά όσο και μετεκλογικά ότι μέσα από τη διακυβέρνησή του επιθυμεί συνεργασία και διάλογο με όλες τις υπεύθυνες πολιτικές δυνάμεις.
Βλέπουμε τα κόμματα και τη Νομοθετική Εξουσία ως στρατηγικούς εταίρους και πολύτιμους συνεργάτες. Αυτή η θέση του Προέδρου πηγάζει από τη βαθύτατη πεποίθησή του ότι τα συμφέροντα των πολιτών επιτάσσουν συνεργασία, μακριά από ανούσιες αντιπαραθέσεις που υπηρετούν μικροκομματικές ατζέντες και περιστασιακές πολιτικές σκοπιμότητες».
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης από την πλευρά του, θέλησε να κλείσει το θέμα και να μην δώσει συνέχεια σε ο,τι αφορά τουλάχιστον το νόμο που τελικά ψήφισε η Βουλή μετά από την πρόταση του ΔΗΣΥ. «Παρά το γεγονός ότι η άποψη του Γενικού Εισαγγελέα είναι ότι συντρέχουν λόγοι που δικαιολογούν αναφορά του νόμου στο Ανώτατο Δικαστήριο ή αναπομπής του στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, αναλογιζόμενος το γεγονός ότι τυχόν αναπομπή ή και αναφορά του νόμου θα είχε ως αποτέλεσμα από τις 5 Μαΐου 2023 οι τιμές των καυσίμων να επιστρέψουν στα επίπεδα της προ της μείωσης του φόρου κατανάλωσης, με το κόστος να επιβαρύνει πλήρως τους καταναλωτές μέχρι την εξέταση είτε της αναπομπής είτε της αναφοράς, αποφάσισε να υπογράψει τον νόμο ως έχει», δήλωσε μεταξύ άλλων ο διευθυντής του Γραφείου Τύπου Βίκτωρας Παπαδόπουλος.
Το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν επρόκειτο να έχει κοινοβουλευτική πλειοψηφία, τέθηκε αρκετές φορές και προεκλογικά στον Νίκο Χριστοδουλίδη. Όπως και προεκλογικά και μετεκλογικά η κυβέρνηση θεωρεί πώς τα κόμματα όταν έχουν ενώπιον τους νομοσχέδια προς όφελος του πολίτη, η ίδια η κοινωνία θα αποτελεί μέτρο πίεσης προς αυτά για υπεύθυνη στάση και άρα ψήφιση τους. Εάν αυτό όμως θα υλοποιηθεί και στην πράξη είναι ερωτηματικό. Εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι ο δρόμος θα είναι αρκετά δύσκολος και οι περιπτώσεις με το νομοσχέδιο για τον φόρο καυσίμων, αλλά και στο θέμα των δανείων στον Φορέα Ισότιμης Κατανομής βαρών είναι ενδεικτικές για το πώς μπορούν να εξελιχθούν κάποια ζητήματα.
Στην όλη εξίσωση φυσικά είναι και το γεγονός ότι ο Νίκος Χριστοδουλίδης κέρδισε τις εκλογές ως ανεξάρτητος υποψήφιος και χωρίς κάποια συμφωνία και με το δικό του πρόγραμμα διακυβέρνησης. Αυτό ασφαλώς, δίνει στον ίδιο μια ελευθερία κινήσεων ως προς την ετοιμασία των κυβερνητικών προτάσεων για υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης. Παράλληλα όμως, αυτή η ιδιαιτερότητα δεν διατηρεί αντίστοιχα και μία σχέση ευθύνης των κομμάτων που στηρίζουν την κυβέρνηση, έναντι του οποιουδήποτε κυβερνητικού νομοσχέδιο. Κάτι το οποίο σημειώνεται βέβαια και από τις δύο πλευρές, είναι ότι είναι αναμενόμενο να υπάρχουν ζητήματα που θα διαφωνούν. Αυτό όμως είναι μία παράμετρος που δημιουργεί ένα δεδομένο που καθιστά ακόμα πιο δύσκολο το έργο της κυβέρνησης στη Βουλή.
Το πλάνο και η πίστωση χρόνου
Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης στη συνέντευξη του στον «Φ» την περασμένη Κυριακή δήλωσε ότι τις πρώτες κινήσεις της Κυβέρνησης ήταν ο καταρτισμός ενός πλάνου σε κεντρικό επίπεδο για την έναρξη υλοποίησης του προγράμματος διακυβέρνησης. «Αντιλαμβάνεστε ότι οι κινήσεις που γίνονται αυτό το πρώτο διάστημα, μπορεί να μην είναι ορατές, όμως γίνεται μία σοβαρή προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα, για να μπορέσουμε να καταρτίσουμε ένα οδικό χάρτη πενταετίας, στη βάση του προγράμματος διακυβέρνησης που να είναι συμβατός με τα δεδομένα ανά τομέα ευθύνης και τις προτεραιότητες ανά υπουργείο». Περισσότερα, όπως είπε, θα ανακοινώσει προσεχώς ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας
Στο κυβερνητικό στρατόπεδο θεωρούν ότι η κριτική από την μια και ο τρόπος με τον οποία αναδεικνύονται τα θέματα στην δημόσια ατζέντα, αδικούν την κυβέρνηση. Σημειώνουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το νόμο για μηδενικό συντελεστή ΦΠΑ σε μία σειρά βασικών καταναλωτικών προϊόντων, όπως είναι το ψωμί, το γάλα, οι παιδικές τροφές και οι πάνε. Μια κίνηση η οποία, όπως σημειώνουν από πλευράς κυβέρνησης, αποτελεί ουσιαστικό μέτρο αντιμετώπισης του πληθωρισμού που προσφέρει ανάσες σε πάρα πολλά νοικοκυριά και το οποίο όμως έτυχε δυσανάλογης προβολής. Αντιθέτως σημειώνουν, δίνεται περισσότερη προβολή σε επουσιώδη ζητήματα, όπως το αν έπαιξε ποδόσφαιρο και γιατί ο Πρόεδρος, παρά για το συγκεκριμένο ζήτημα που ήταν μια ουσιαστική πολιτική κίνηση της κυβέρνησης. Τονίζεται μάλιστα από πλευράς Προεδρικού, πώς οι αναφορές περί «εικόνας» και «show» δεν έχουν καμία σχέση με την πραγματικότητα και αντίθετα επειδή ο Πρόεδρος ασχολείται με την ουσία, για αυτό δεν ασχολείται με την εικόνα και αυτό αδικεί την Κυβέρνηση και το έργο της.
Σημειώνουν επίσης τα ζητήματα τα οποία κλήθηκε να αντιμετωπίσει άμεσα η κυβέρνηση, όπως το ζήτημα της λίστας κυρώσεων φυσικών και νομικών προσώπων, αλλά και το θέμα της βίας στα γήπεδα.
Θεωρούν παράλληλα, πώς σύντομα θα αρχίσει να φαίνεται το έργο το οποίο θα αρχίσει να παράγεται. Αυτό ουσιαστικά αφορά και το πλάνο προτεραιοτήτων του κάθε υπουργείου στο οποίο αναφέρθηκε αι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Το επόμενο διάστημα, η κυβέρνηση προχωρεί με το νομοσχέδιο για τη δημιουργία Υφυπουργείου Μετανάστευσης. Μια προεκλογική δέσμευση για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού προβλήματος. Επόμενος μεγάλος σταθμός θα είναι ασφαλώς η φορολογική μεταρρύθμιση. Ένα θέμα που αποτελεί προτεραιότητα για την κυβέρνηση, ωστόσο κανένας δεν μπορεί να προβλέψει πότε θα μπορεί να προχωρήσει.
Σε εξέλιξη βρίσκεται και η μεγάλη προσπάθεια του Προέδρου να πείσει για την πρόταση του, τους Ευρωπαίους για την ενεργότερη εμπλοκή της ΕΕ και για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων. Το σίγουρο πάντως είναι ότι οι γέφυρες επικοινωνίας μεταξύ κυβέρνησης και Βουλής, θα πρέπει να ενισχυθούν. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος στη συνέντευξή του την περασμένη βδομάδα, δήλωσε ότι ένα από τα πρώτα πράγματα που ζήτησε ο Πρόεδρος από τους Υπουργούς είναι συχνή επικοινωνία με τις αντίστοιχες κοινοβουλευτικές επιτροπές των χαρτοφυλακίων τους. Όπως είπε χαρακτηριστικά, όσο πιο στενή είναι η συνεργασία τόσο πιο εύκολα θα μπορεί να υλοποιηθεί και το κυβερνητικό έργο. Αυτό βεβαίως αφορά όλα τα κόμματα.
