Συνολικά 45 μέρες, τόσο άντεξε η Λιζ Τρας στην πρωθυπουργία της Βρετανίας. Στο διάστημα αυτό πρόλαβε να προκαλέσει χάος και αναστάτωση, να παραλύσει την οικονομία της χώρας και να αφήσει το Συντηρητικό Κόμμα σε ακόμη χειρότερη κατάσταση. Έγινε έτσι η πρωθυπουργός με τη μικρότερη θητεία στην ιστορία της χώρας, ενώ την ίδια στιγμή ο διάδοχος της θα είναι ο πέμπτος πρωθυπουργός που θα προέρχεται από τους Συντηρητικούς σε λιγότερο από επτά χρόνια και θα έχει το διόλου ζηλευτό καθήκον να προσπαθήσει να ξαναχτίσει ένα πολιτικό κόμμα το οποίο αυτή τη στιγμή υπολείπεται στις δημοσκοπήσεις πάνω από 30 ποσοστιαίες μονάδες των αντιπολιτευόμενων Εργατικών. 

Από μόνη της η εκλογή της Λιζ Τρας αποτελούσε δείγμα της απόγνωσης στο συντηρητικό στρατόπεδο. Η ταραχώδης περίοδος Τζόνσον άφησε ανοιχτές πληγές τόσο στο κύρος όσο και στο πολιτικό αποτύπωμα των Τόρις. Η επιλογή να τοποθετηθεί στην κεφαλή του κόμματος και κατ’ επέκταση στην πρωθυπουργία δεν μπορούσε να τα καλύψει αυτά, ούτε στο ελάχιστο.

Η Λιζ Τρας εξελέγη στις 6 Σεπτεμβρίου και την περασμένη εβδομάδα αναγκάστηκε να εκδιώξει τον υπουργό Οικονομικών και στενότερο πολιτικό της σύμμαχο Κουάσι Κουάρτενγκ και να εγκαταλείψει σχεδόν όλο το οικονομικό της πρόγραμμα, αφού τα σχέδιά τους για τεράστιες μη χρηματοδοτούμενες φορολογικές περικοπές οδήγησαν τη στερλίνα και τα βρετανικά ομόλογα σε κατάρρευση συμπαρασύροντας μαζί τους και τα ποσοστά του Συντηρητικού Κόμματος. Την περασμένη Τετάρτη έχασε τον δεύτερο από τους τέσσερις πιο υψηλόβαθμους υπουργούς της κυβέρνησης, αντιμετώπισε κοροϊδίες ενώ προσπαθούσε να υπερασπιστεί τα πεπραγμένα της στο κοινοβούλιο και είδε τους βουλευτές της να διαπληκτίζονται δημοσίως, εντείνοντας την αίσθηση χάους στο Ουέστμινστερ. Η παραμονή της κατέστη αδύνατη, με αποτέλεσμα την Πέμπτη να πέσουν τίτλοι τέλους. 

Τα πράγματα δεν θα είναι πιο εύκολα για τον διάδοχό της. Η Βρετανία βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Οι συνέπειες της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης είναι τεράστιες, η στερλίνα έχει βυθιστεί χάνοντας μεγάλο μέρος της αξίας της, τα επιτόκια ανεβαίνουν και δεν προβλέπεται σύντομα πτώση τους, η ακρίβεια και ο πληθωρισμός αναγκάζουν εκατομμύρια ανθρώπους να ζουν στο όριο της φτώχειας. Σε αυτά αν προστεθούν και οι πολιτικές προκλήσεις που υπάρχουν με την Σκωτία να ζητά απεγνωσμένα ένα δεύτερο δημοψήφισμα για ανεξαρτησία και το ζήτημα της Βορείου Ιρλανδίας να λαμβάνει διαστάσεις κρίσης, γίνεται αντιληπτό πως η χώρα ζει από τις πιο δύσκολες στιγμές της. 

Μια εικόνα που πολύ απέχει από τις λαμπρές μέρες που υπόσχονταν οι υπέρμαχοι της αποχώρησης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, όταν με ψέματα έταζαν ένα καλύτερο μέλλον. Για πολλούς αναλυτές, το Brexit είναι η αιτία των δεινών που αντιμετωπίζει σήμερα η Βρετανία. Οι προσδοκίες της αναπτυξιακής έκρηξης μετά την έξοδο της χώρας από την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει φανεί πόσο ανεδαφικές είναι ενώ οι εσωτερικές έριδες δίνουν πολιτικό χώρο στους αντιπάλους. Με την έξοδο από την ΕΕ οι Βρετανοί δεν «πήραν πίσω τον έλεγχο» όπως έλπιζαν αλλά αντίθετα έχασαν κάθε έλεγχο. Άνοιξαν διάπλατα την πόρτα του λαϊκισμού επιτρέποντας στον κάθε ψεύτη και υπερφίαλο πολιτικό να αναλάβει τα ηνία της χώρας σε τόσο δύσκολες στιγμές, οδηγώντας την με μαθηματική ακρίβεια στα βράχια.

Ο διάδοχός της δύσκολα θα επιβιώσει, όχι μόνο γιατί τα προβλήματα που θα κληθεί να λύσει είναι τόσο μεγάλα αλλά γιατί το Συντηρητικό Κόμμα παραμένει τόσο διαιρεμένο, που θα σταθεί αδύνατο να κυβερνήσει μέχρι τις επόμενες εκλογές που είναι προγραμματισμένες για το 2024. Με λίγα λόγια, το πιο πιθανό σενάριο είναι ακόμα μία βραχύβια πρωθυπουργία και πρόωρες εκλογές. 

Κάτι που ζητούν επίμονα όλα τα υπόλοιπα κόμματα λέγοντας και μάλιστα δικαιολογημένα, πως είναι αδιανόητο ένα κόμμα απλά να αλλάζει πρωθυπουργούς και να μην ζητά νομιμοποίηση μέσω της εκλογικής διαδικασίας. Μάλιστα, ο ηγέτης των Εργατικών Κιρ Στάρμερ τόνισε πως δεν γίνεται οι Συντηρητικοί να επιλέξουν για δεύτερη φορά πρωθυπουργό που δεν θα έχει εκλεγεί από τον λαό. Πρόσθεσε ότι εάν οι Συντηρητικοί αντικαταστήσουν την Λιζ Τρας με τον Μπόρις Τζόνσον, αυτό θα έκανε την υπόθεση των πρόωρων εκλογών ακόμη πιο ισχυρή.

 

Οι Εργατικοί ράβουν κοστούμι εξουσία

Ενώ οι Συντηρητικοί προκαλούν χάος, οι Εργατικοί τρίβουν τα χέρια τους, όχι για τα δεινά της χώρας, αλλά γιατί τους δίνεται η ευκαιρία να επιστρέψουν στην εξουσία. Το κόμμα, το οποίο πριν από 25 χρόνια, υπό τον Τόνι Μπλερ, είχε κερδίσει μια ιστορική νίκη, εγκαινιάζοντας και μία νέα εποχή στην ιστορία της σοσιαλδημοκρατίας στην Ευρώπη, έχει βρει ξανά τον εαυτό του μετά από χρόνια εσωτερικού πολέμου χαρακωμάτων και παρουσιάζεται αρμονικό προς τα έξω. Πλέον, δεν έχει απομείνει σχεδόν κανένα ίχνος από τους παλαιότερους εσωκομματικούς καυγάδες. Οι πόλεμοι χαρακωμάτων μεταξύ των Κορμπινίστας (υποστηρικτών του παλαιού αριστερού ηγέτη Τζέρεμι Κόρμπιν) και της μετριοπαθούς πτέρυγας έχουν ξεπεραστεί.

Κερδισμένος ο νυν ηγέτης του κόμματος, Κιρ Στάρμερ, ο οποίος δείχνει έτοιμος να εκμεταλλευτεί τις αδυναμίες των αντιπάλου του και να οδηγήσει ξανά το κόμμα προς τη νίκη. «Bαρετός», «αδιάφορος», «άχρηστος», «αδύναμος» ήταν μόνο μερικά από τα κοσμητικά επίθετα με τα οποία τον είχαν «στολίσει» οι Βρετανοί σε έρευνα που είχε διενεργήσει μόλις τον περασμένο Ιούνιο η εταιρεία δημοσκοπήσεων JL Partners. Ο χαρακτηρισμός «έντιμος» φάνταζε τότε να είναι ίσως το μοναδικό από τα αναγνωρισμένα ατού του. Σήμερα ωστόσο, μετά τον σίφουνα σκανδάλων του Μπόρις Τζόνσον και την οικονομική «λαίλαπα» της Λιζ Τρας, η επικοινωνιακή αδυναμία του Κιρ Στάρμερ έχει μετατραπεί σε πολιτικό εχέγγυο.

Οι Εργατικοί διατηρούν σταθερό, και δη ευρύ προβάδισμα στις δημοσκοπήσεις. Τελευταία έρευνα της Opinium έδειξε ότι εάν γίνονταν τώρα εκλογές οι Εργατικοί θα επιστρέψουν θριαμβευτικά στην εξουσία έπειτα από 12 χρόνια στην αξιωματική αντιπολίτευση, εξασφαλίζοντας 411 έδρες, επί συνόλου 650. Οι Τόρις δείχνουν αντίθετα να οδεύουν προς εκλογική καταβαράθρωση, χάνοντας 219 έδρες και βλέποντας την κοινοβουλευτική εκπροσώπησή τους να συρρικνώνεται σε 137 βουλευτές. Μεταξύ αυτών μάλιστα που δεν προβλέπεται να επανεκλεγούν συμπεριλαμβάνονται πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος: από τους νυν υπουργούς Οικονομικών, Υγείας και Ενέργειας, μέχρι τον ίδιο τον Μπόρις Τζόνσον.

28 Οκτωβρίου η ανάδειξη του νέου πρωθυπουργού

Οι διεκδικητές της ηγεσίας του Συντηρητικού κόμματος και, κατά συνέπεια, και του πρωθυπουργικού θώκου, θα χρειαστεί να λάβουν τη στήριξη τουλάχιστον 100 Συντηρητικών βουλευτών ώστε να θέσουν υποψηφιότητα, ανακοίνωσε o Γκράχαμ Μπρέιντι, ο επικεφαλής της λεγόμενης «Επιτροπής 1922» που επιβλέπει τη διαδικασία. Το υψηλό όριο σημαίνει ότι το πολύ τρεις υποψήφιοι θα καταφέρουν να διεκδικήσουν τα αξιώματα, αφού οι Συντηρητικοί βουλευτές είναι μόνο 357. Με βάση τους νέους κανονισμούς που ανακοίνωσε οι υποψηφιότητες θα πρέπει να κατατεθούν μέχρι τις δύο αύριο το μεσημέρι, τοπική ώρα. Εάν μόνο ένας συγκεντρώσει τον απαιτούμενο αριθμό βουλευτών, τότε θα ανακηρυχθεί αυτομάτως νικητής. Εάν οι επίδοξοι πρωθυπουργοί είναι δύο, τα μέλη του κόμματος θα αναδείξουν τον νικητή σε διαδικτυακή ψηφοφορία. Στην περίπτωση και τρίτου υποψηφίου, θα προηγηθεί ψηφοφορία των βουλευτών με την οποία θα περάσουν στον επόμενο γύρο (στη διαδικτυακή ψηφοφορία των μελών του κόμματος) μόνο οι δύο πρώτοι. Ο νικητής θα ανακοινωθεί την Παρασκευή, 28 Οκτωβρίου.

Τρεις οι επικρατέστεροι

Τρεις είναι οι επικρατέστεροι υποψήφιοι να τα καταφέρουν:

Ρίσι Σούνακ

Ο πρώην υπουργός Οικονομικών είναι δημοφιλής αν αρκετά μέλη δεν του συγχώρησαν την παραίτηση που υπέβαλε τον περασμένο Ιούλιο, η οποία έφερε αναταραχή στους κόλπους των Τόρις και που είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση του Μπόρις Τζόνσον. Είχε, πάντως  προειδοποιήσει για τους κλυδωνισμούς που θα μπορούσαν να προκαλέσουν στις χρηματαγορές οι φορολογικές περικοπές που είχε εξαγγείλει η απερχόμενη πρωθυπουργός. Έχει φιλοδοξίες, δεν τις κρύβει και θεωρείται βέβαιο πως θα διεκδικήσει την ηγεσία των Τόρις.

Πένι Μόρντοντ

Πρώην υπουργός Άμυνας, η Πένι Μόρντοντ υπήρξε ένθερμη υποστηρίκτρια του Brexit. Συμμετείχε στην προηγούμενη εσωκομματική διαδικασία για την ανάδειξη νέας ηγεσίας, φθάνοντας ένα βήμα πριν από τον τελικό γύρο. Απέσπασε θετικά σχόλια με την ομιλία της στο κοινοβούλιο την περασμένη Δευτέρα, όταν υπερασπίστηκε την κυβέρνηση παρότι ανέτρεψε πολλές από τις πολιτικές της. Φέρεται να έχει ευρεία απήχηση»λόγω της ικανότητάς της να διατηρεί φιλίες με συναδέλφους της από διαφορετικές πτέρυγες των Συντηρητικών.

Μπόρις Τζόνσον

Ο Μπόρις Τζόνσον είναι ένας από τους πιο δημοφιλής πολιτικούς παρά το γεγονός πως η θητεία του χρωματίστηκε από πολλά σκάνδαλα και αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Το όνομά του ακούγεται δυνατά, όμως πηγές του περιβάλλοντός του λένε πως προς το παρόν ενδιαφέρεται περισσότερο να κερδίσει χρήματα από ομιλίες του παρά να επιστρέψει στο πολιτικό προσκήνιο. Εκτιμάται όμως πως τελικά θα είναι υποψήφιος για την ηγεσία του Συντηρητικού Κόμματος.