Η συμφωνία Λιβάνου και Ισραήλ για καθορισμό των μεταξύ τους θαλάσσιων συνόρων, που επιτεύχθηκε με αμερικανική μεσολάβηση, προκαλεί έντονη κινητικότητα στην περιοχή, στη σκιά και των ευρύτερων γεωπολιτικών εξελίξεων. Τα δεδομένα που διαμορφώνονται παραπέμπουν στη δημιουργία ενός μοντέλου επίλυσης δύσκολων διαφορών, που φαίνεται από διάφορες κινήσεις, ασκήσεις επί χάρτου που γίνονται, ότι ενδέχεται να χρησιμοποιηθεί και σε άλλες περιπτώσεις, όπως το τρίγωνο Ελλάδας, Κύπρου και Τουρκίας. Το σκηνικό φαίνεται να στήνεται με αμερικανικές ευλογίες, και ενόψει των σοβαρών προβλημάτων που αντιμετωπίζει η Ευρώπη με το φυσικό αέριο, προφανώς και θα προωθηθεί γρηγορότερα από ό,τι μπορεί κανείς να προβλέψει.
Πρόκειται για ένα μοντέλο, που αφορά την επίλυση δύσκολων διαφορών, μεταξύ εχθρικών κρατών, που δεν αναγνωρίζει το ένα το άλλο. Ένα μοντέλο το οποίο, στην περίπτωση Λιβάνου και Ισραήλ, στηρίζεται σε αμερικανικές εγγυήσεις για την εφαρμογή της συμφωνίας. Ο ειδικός απεσταλμένος του Λευκού οίκου, Έιμος Χόκσταϊν, μετά από πολλές προσπάθειες και πολλά πήγαινε-έλα, έφθασε στον στόχο, την επίτευξη συμφωνίας. Πρέπει να σημειωθεί και η προσωπική εμπλοκή του Προέδρου Μπάιντεν, ο οποίος παρενέβη στον Γάλλο ομόλογό του, Εμανουέλ Μακρόν, για να αναλάβει η γαλλική εταιρεία ΤΟΤΑL τις έρευνες στην περιοχή, όπου εκτιμάται ότι υπάρχει κοίτασμα.
Σημειώνεται συναφώς πως το Ισραήλ παραχώρησε 860 τ.χ. θάλασσας στον Λίβανο για να γίνει συμφωνία, καθώς προέταξε το θέμα της ασφάλειας. Η λογική πίσω από αυτό είναι η προσέγγιση πως, επειδή θα αναπτυχθεί το κοίτασμα στο τεμάχιο 9 (του Λιβάνου), θα υπάρξει τεράστιο οικονομικό όφελος για την αραβική χώρα, η οποία καταρρέει οικονομικά, και έτσι θα δημιουργηθούν προϋποθέσεις για την επικράτηση συνθηκών σταθερότητα και ειρήνης και άρα ευημερίας. Η ευημερία του Λιβάνου, θα θωρακίσει την ασφάλεια του Ισραήλ, το οποίο εκτιμά πως έτσι θα μειωθεί η δύναμη και η επιρροή της Χεζμπολάχ.
Η συμφωνία Λιβάνου-Ισραήλ έχει κινητοποιήσει τη Λευκωσία. Αντιπροσωπεία υπό τον πρέσβη, τέως γενικό διευθυντή του υπουργείου Εξωτερικών, Τάσο Τζιωνή, επισκέφθηκε τις τελευταίες ημέρες τη Βηρυτό και το Τελ Αβίβ, ενώ προηγουμένως υπήρξαν επαφές και με άλλους παίκτες της περιοχής. Οι συμφωνίες οριοθέτησης της Κύπρου με το Ισραήλ και με τον Λίβανο, η οποία, ειρήσθω εν παρόδω, δεν επικυρώθηκε από το κοινοβούλιο της χώρας αυτής, πρέπει τώρα να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα. Αυτά που διαμορφώθηκαν ως αποτέλεσμα της συμφωνίας Ισραήλ-Λιβάνου. Σε ό,τι αφορά τη Συρία, η συνομολόγηση συμφωνίας με την Κυπριακή Δημοκρατία φαντάζει δύσκολη υπόθεση, λόγω και της ακολουθούμενης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης έναντι του καθεστώτος Άσαντ, αλλά όχι αδύνατη. Κι αυτό γιατί και η Συρία θα θέλει να αξιοποιήσει πιθανά κοιτάσματα, που φαίνεται να υπάρχουν στη θαλάσσια περιοχή της. Σημειώνεται συναφώς πως στο κομμάτι αυτό, της Συρίας, ρόλο διαδραματίζει και η Ρωσία.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Άναψαν τα αίματα μέσω Βουλής για εκποιήσεις
Η πρόσφατη συμφωνία Βηρυτού-Τελ Αβίβ, λοιπόν, ενδιαφέρει αλλά και επηρεάζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Με τον καθορισμό των θαλάσσιων συνόρων Ισραήλ και Λιβάνου δημιουργείται ένα τριεθνές σημείο, που θα πρέπει να συμφωνηθεί. Την ίδια ώρα, ο Λίβανος θα πρέπει να συζητήσει και να συμφωνήσει με τη Συρία. Τα όποια ζητήματα εκτιμάται ότι θα ξεπερασθούν και μάλιστα σύντομα καθώς οι Αμερικανοί έχουν υψηλό ενδιαφέρον και επείγονται.
Είναι προφανές πως, τόσο οι Αμερικανοί όσο πρωτίστως οι Ευρωπαίοι, λόγω του Ουκρανικού έχουν στρέψει την προσοχή τους στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι σαφές πως επείγει το θέμα της εξεύρεσης εναλλακτικών ενεργειακών πηγών. Στην περιοχή μας υπάρχουν πολλά αναξιοποίητα κοιτάσματα. Αυτά μπορούν να αξιοποιηθούν εάν και εφόσον ξεπεραστούν προβλήματα και εμπόδια. Ελλάδα και Κύπρος ευνοούνται από τις εξελίξεις, καθώς είναι πρόδηλο πως αυτός που εμποδίζει την ανάπτυξη των κοιτασμάτων είναι η κατοχική Τουρκία.
ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ: Τουρκικές δυνάμεις έτοιμες να επέμβουν στη νεκρή ζώνη
Είναι έτοιμη η κατοχική Τουρκία να συζητήσει με την Ελλάδα και την Κύπρο; Δεν φαίνεται να υπάρχει πρόθεση της Άγκυρας να συζητήσει με την Κύπρο. Υπενθυμίζεται συναφώς πως μετά τις ανακοινώσεις για τη συμφωνία Λιβάνου και Ισραήλ, το τουρκικό ΥΠΕΞ έσπευσε να αναφέρει πως αυτό το μοντέλο μπορεί να χρησιμοποιηθεί μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων. Η τοποθέτηση αυτή άτοπη και εκτός πραγματικότητας, έγινε όμως για να μην μπει στην εξίσωση η ίδια η Τουρκία, που θεωρεί «εκλιπούσα» την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ο υπουργός Εξωτερικών, Γιαννάκης Κασουλίδης, δήλωσε πάντως, πρόσφατα στο κρατικό ραδιόφωνο, ότι θα τηλεφωνούσε στον Αμερικανό απεσταλμένο των ΗΠΑ Έιμος Χόκσταϊν για να τον συγχαρεί για την επιτυχία του με την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ Λιβάνου και Ισραήλ και πως θα έθετε ενώπιόν του και την ιδέα, εάν το επιθυμεί να αναλάβει ανάλογη πρωτοβουλία ανάμεσα στην Κύπρο και την Τουρκία. Δεν έγινε γνωστό εάν αυτό το τηλεφώνημα έγινε. Το ζητούμενο σε κάθε περίπτωση είναι πως θα πρέπει η όποια μεσολάβηση να γίνει στη βάση του διεθνούς δικαίου και όχι με τις γνωστές διαχρονικές προσεγγίσεις των ΗΠΑ, με τις «ισορροπίες» του τρόμου, οι οποίες στηρίζονται στη λογική του κατευνασμού του ισχυρότερου.
