Δικηγόρο Υπεράσπισης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και μέλος Συμβουλίου ΚΙΣΑ
1. Τι είναι η ρητορική μίσους; Έχει να κάνει με τον λόγο μίσους, ο οποίος υποκινεί σε βία, συχνά οδηγεί στα εγκλήματα μίσους. Όταν σε μια κοινωνία είναι ανεξέλεγκτη ως προς την έκφρασή της μέσω έντυπου ή ηλεκτρονικού λόγου ή μέσου κοινωνικής δικτύωσης, ενδεχομένως να οδηγήσει σε εγκλήματα μίσους. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση θεσπίστηκε απόφαση-πλαίσιο για τη ρητορική μίσους και όχι μόνο.
2. Ποιο το νομικό πλαίσιο στην Κύπρο; Έχουμε νομοθεσία εναντίον της ρητορικής μίσους κατά προσώπων λόγω φυλής, εθνοτικής καταγωγής και θρησκείας από το 1995. Έχουμε ως Δημοκρατία κυρώσει τη Σύμβαση κατά των Φυλετικών Διακρίσεων, που απαιτεί από τα συμβαλλόμενα κράτη να ποινικοποιήσουν τη ρητορική μίσους. Από το 2011 έχουμε θεσπίσει τον περί της Καταπολέμησης Ορισμένων Μορφών και Εκδηλώσεων Ρατσισμού και Ξενοφοβίας μέσω του Ποινικού Δικαίου Νόμο, για σκοπούς ενσωμάτωσης του ευρωπαϊκού δικαίου, ενώ έχουμε επίσης κυρώσει το Πρόσθετο Πρωτόκολλο της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για το Έγκλημα στο Διαδίκτυο που επίσης ποινικοποιεί τη ρητορική μίσους.
3. Τι προνοεί το σχετικό νομικό πλαίσιο; Ποινικοποιεί όποιον υποκινεί βία ή μίσος δημόσια, προφορικά ή γραπτώς, με οποιονδήποτε τρόπο, περιλαμβανομένων των εικόνων κ.λπ., εναντίον προσώπου ή ομάδας προσώπων που προσδιορίζεται βάσει της φυλής, εθνοτικής καταγωγής, θρησκείας, χρώματος, καταγωγής, σεξουαλικού προσανατολισμού ή ταυτότητας φύλου.
4. Εφαρμόζουμε το νομικό αυτό πλαίσιο; Το σχετικό νομικό πλαίσιο είναι σε ισχύ, εντούτοις είναι προβληματική η αποτελεσματική εφαρμογή του αφού δεν έχουμε μέχρι σήμερα δει οποιαδήποτε ποινική δίωξη για ρητορική μίσους.
5. Πρακτικά τι χρειάζεται να γίνει ώστε να έχουμε αποτέλεσμα; Χρειάζεται πολιτική βούληση για εφαρμογή του υφιστάμενου νομοθετικού πλαισίου, που μέχρι σήμερα δυστυχώς δεν φαίνεται να υπάρχει. Χρειάζεται εκπαίδευση των διωκτικών Αρχών για να μπορούν αποτελεσματικά να διακρίνουν και να εντοπίζουν περιπτώσεις ρητορικής μίσους. Να έχουν στη διάθεσή τους κατάλληλα εργαλεία για να μπορούν να δρουν αποτελεσματικά, ιδίως σε ό,τι αφορά στη ρητορική μίσους στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
