Χάρτες του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης δίνουν απαντήσεις στους πολίτες σχετικά με την ποιότητα του υπεδάφους στο οποίο προτίθενται να κτίσουν το δικό τους σπίτι είτε να αγοράσουν διαμέρισμα σε υφιστάμενη οικοδομή, κάτι το οποίο αποκτά ιδιαίτερη σημασία μετά τον πρόσφατο καταστροφικό σεισμό στην Τουρκία.
Στους χάρτες καθορίζονται με κωδικό οι γεωλογικές ζώνες καταλληλότητας και επειδή η απόκτηση στέγης αποτελεί επένδυση ζωής, η εξέταση των χαρτών μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για τον πολίτη.
Τα πιο πάνω δεν πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν μόνο σε περιόδους σεισμικής έξαρσης και να παραβλέπονται τη μακρά περίοδο που ακολουθεί σεισμική νηνεμία, δηλαδή απουσίας σεισμικής δραστηριότητας, διότι αυτό μπορεί να κοστίσει όχι μόνο σε χρήμα αλλά και σε ανθρώπινες ζωές.
Όπως υποδεικνύουν πολιτικοί μηχανικοί, οι περίοδοι κατά τις οποίες παρατηρείται για μακρό χρονικό διάστημα απουσία σεισμικής δραστηριότητας, μπορεί να αποτελέσουν παγίδα, υπό την έννοια ότι παρατηρείται χαλάρωση των ελέγχων που πρέπει να ακολουθούνται στον κατασκευαστικό τομέα. Το ίδιο ισχύει και για την πολιτική που πρέπει να εφαρμόζεται προληπτικά, ώστε όταν κτυπήσει ο εγκέλαδος, οι οικοδομές να είναι σε τέτοια κατάσταση ώστε να αντέξουν την πίεση των ρίχτερ.
Μας υπεδείχθη επίσης, πως αυτό που μπορεί και πρέπει να γίνει είναι να αφεθούν οι ειδικοί να αποφασίζουν ως προς το τι μπορεί να κτιστεί σε κάθε περιοχή, να καθορίσουν που δεν μπορεί να κτιστεί οποιαδήποτε μόνιμη κατασκευή, που επιτρέπεται η ανέγερση κτηρίων και με ποιες προϋποθέσεις. Με βάση τα δεδομένα αυτά, οι ειδικοί αποφασίζουν επίσης, πώς σχεδιάζεται ένα κτήριο σε παραθαλάσσιες περιοχές στις οποίες κάτω από το υπέδαφος υπάρχουν φύκια και άλλες προσχώσεις, πως ανεγείρεται μια οικοδομή σε περιοχές με άργιλο κοκ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: 13 επικίνδυνες περιοχές για κτήρια αν γίνει σεισμός
Το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης έχει καθορίσει τις Γεωλογικές Ζώνες Καταλληλότητας με επιστημονικό τρόπο και σε αυτές δεν χωράει πολιτική παρέμβαση είτε για να κτίσει κάποιος την κατοικία του, είτε για να πουλήσει τα οικόπεδά του (που κακώς του επετράπη να διαχωρίσει) είτε ακόμη να κτίσει σε αυτά και να τα πουλήσει σε ανυποψίαστους ή και υποψιασμένους αγοραστές.
Το ακατάλληλο υπέδαφος αποτελεί βασική αιτία πρόκλησης ζημιών σε οικοδομές και χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Πισσούρι, όπου ανηγέρθησαν περίπου 250 κατοικίες και το κόστος ανακοπής των κατολισθήσεων θα κοστίσει περίπου €30-€40 εκατ. και το χειρότερο είναι, σύμφωνα με εκπρόσωπο του ΕΤΕΚ, πως ο βαθμός επιτυχίας του έργου θα κυμανθεί μεταξύ 50-60%. Η συγκεκριμένη περίπτωση δημιούργησε προηγούμενο και οι φορολογούμενοι θα τη βρουν μπροστά τους σε μελλοντικές περιπτώσεις που θα προκύψουν ζημιές σε κτήρια λόγω ακαταλληλότητας του υπεδάφους.
Στις Ζώνες Καταλληλότητας που καθόρισε το Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:
>> Ζώνη 00: Η περιοχή απειλείται από γεωκινδύνους και χαρακτηρίζεται από αστάθεια και αυξημένη επικινδυνότητα. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί έχουν πολύ αρνητικές και καταστροφικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Στη ζώνη αυτή δεν επιτρέπεται νέα ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή, βάσει διατάγματος του Υπουργικού Συμβουλίου. Με το διάταγμα καθορίζεται ως «Λευκή Ζώνη» με σκοπό τον περιορισμό της οικοδομικής ανάπτυξης. Οποιαδήποτε οικοδομική εργασία ή δραστηριότητα τερματίζεται. Στις ζώνες αυτές περιλαμβάνονται εκτάσεις στο Πέρα Χωριό – Νήσου, Τόχνη, Αθηαίνου και Πισσούρι.
>> Ζώνη 00Α: Η περιοχή απειλείται από γεωκίνδυνους και χαρακτηρίζεται από αστάθεια και αυξημένη επικινδυνότητα. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί έχουν αρνητικές και καταστροφικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον. Οι γεωκίνδυνοι αυτοί σχετίζονται:
• Με ενεργές κατολισθήσεις, όπως Μαθηκολώνη, Πισσούρι, Άρμου κ.τ.λ.
• Με ασταθή βραχομάζες, όπως Επισκοπή Πάφου, Σκαλί Αγλαντζιάς.
• Μεγάλες χωματερές (Βατί, Κοτσιάτης, Αγία Μαρινούδα, Κάβο Γκρέκο) κ.ά.
• Εκβολές μεγάλων ποταμών, όπως Κούρρη, Διαρίζου κ.τ.λ.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ανάγκη για σεισμική θωράκιση των οικοδομών
• Πολύ ψηλό υδροφόρο ορίζοντα, όπως λίμνες / υδροβιότοπους (Βορόκλινη, Παραλίμνι), αλυκές (Ακρωτήρι, Λάρνακα) και περιοχές πλησίον φραγμάτων.
• Καταβόθρες, όπως Πέργαμος, Μαρώνι, Πέρα Χωριό – Νήσου.
Στη ζώνη αυτή δεν συστήνεται νέα κατασκευή ή προσθήκη σε υφιστάμενη ανάπτυξη/ οικοδομή/ κατασκευή. Υπάρχουν περίπου 113 τέτοιες περιοχές.
>> Ζώνη 01: Η περιοχή αυτή προσφέρεται για ανάπτυξη αλλά απαιτεί προκαταρκτική γεωλογική μελέτη για την έκδοση πολεοδομικής άδειας. Οι γεωκίνδυνοι ποικίλλουν σε βαθμό επικινδυνότητας και σχετίζονται:
• Με περιοχές όπου μπορεί να εκδηλωθούν κατολισθητικά φαινόμενα ή με περιοχές όπου υπάρχουν παλαιοκατολισθήσεις οι οποίες είναι ανενεργές.
• Με ασταθή πρανή και πρανή με κορήμματα ή αποκόλληση βράχων.
• Με περιοχές όπου λειτουργούσαν ή λειτουργούν χωματερές οι οποίες πρέπει να αξιολογηθούν και να τύχουν εξυγίανσης πριν την ανάπτυξη.
• Με περιοχές με υπόγεια λαούμια.
• Με περιοχές όπου μπορεί να εμφανιστούν καταβόθρες, συνήθως περιμετρικά της ζώνης 00 ή 00Α που σχετίζεται με καταβόθρες αλλά και περιοχές με μεγάλα ρέματα όπου διέρχονται γυψούχα πετρώματα.
• Με περιοχές περιμετρικά μεγάλων σωμάτων νερού όπου υπάρχει μεγάλη εποχική αυξομείωση του υδροφόρου ορίζοντα (λίμνη Παραλιμνίου, Βορόκλινης) ή και εδάφη με μεγάλη περιεκτικότητα σε άλατα (αλυκή Ακρωτηρίου, Λάρνακας).
Αναπτύξεις αλλά με προκαταρκτική γεωλογική μελέτη
Στη Ζώνη 01, η οποία προσφέρεται για ανάπτυξη αλλά απαιτεί προκαταρκτική γεωλογική μελέτη για την έκδοση πολεοδομικής άδειας (ένεκα του ότι απειλείται από γεωκινδύνους), περιλαμβάνονται και οι ακόλουθες:
• Περιοχές με έντονο τεκτονισμό όπου διέρχονται ρήγματα, σε κάποιες περιπτώσεις ενεργά, όπως την κοιλάδα της Γεράσας, του Αρακαπά και της Γερμασόγειας.
• Περιοχές που έχουν τύχει επιχωμάτωσης, όπως ρέματα σε αστικές περιοχές, παλιά ανενεργά λατομεία (Ορμήδεια, Ξυλοφάγου, Λευκωσία), λίμνες (Παραλιμνίου και Ορόκλινης).
• Περιοχές με διογκούμενα εδάφη, δηλαδή αργιλικά πετρώματα, μεγάλης περιεκτικότητας σε αργιλικά ορυκτά και ψηλό δείκτη πλαστικότητας.
Ιδανική η Ζώνη 03, στην οποία δεν εντοπίζεται γεωκίνδυνος και δεν απαιτείται η εκπόνηση γεωλογικής/ γεωτεχνικής έρευνας.
Σύμφωνα με το Γεωλογικό, στη Ζώνη 02 η περιοχή απειλείται από γεωκινδύνους που πολύ πιθανόν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στο δομημένο περιβάλλον, αλλά συγκεκριμένα σε μεγάλες κατασκευές. Στη ζώνη αυτή απαιτείται η εκπόνηση γεωλογικής/ γεωτεχνικής έρευνας για όλες τις αναπτύξεις, εξαιρουμένων των αναπτύξεων μέχρι δύο ορόφων χωρίς υπόγειο/α και κολυμβητικές δεξαμενές (πισίνες), [στον αριθμό ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)].
Η εκπόνηση γεωλογικής / γεωτεχνικής έρευνας απαιτείται για:
(α) Νέα οικοδομή/ κατασκευή με περισσότερους από δύο ορόφους, ή/και με υπόγειο/α, ανεξάρτητα από τον αριθμό ορόφων αυτής [στον αριθμό των ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)].
(β) Κατασκευή υπογείου ή υπογείων χωρίς οποιαδήποτε υπέργεια, ισόγεια ή πολυώροφη οικοδομή/ κατασκευή.
(γ) Προσθήκη ορόφου/ων σε υφιστάμενη οικοδομή/ κατασκευή, σε περίπτωση που ο συνολικός αριθμός ορόφων της οικοδομής/ κατασκευής θα ξεπερνά τους δύο [στον αριθμό των ορόφων συμπεριλαμβάνεται το ισόγειο και ο ανοιχτός ισόγειος χώρος (pilotis)] ή οποιασδήποτε άλλης κατασκευής που θα διαφοροποιεί το βάρος της οικοδομής. Στην περίπτωση αυτή, η Πολεοδομική Αρχή δύναται να εξασφαλίσει τις απόψεις του Τμήματος Γεωλογικής Επισκόπησης.
(δ) Κατασκευή κολυμβητηρίου ή κολυμβητικής δεξαμενής σε νέα ή προσθήκη μιας τέτοιας κατασκευής σε υφιστάμενη ανάπτυξη.
