Άρρηκτα συνδεδεμένοι είναι οι σχεδιασμοί της Κυβέρνησης για τα αστικά απόβλητα, με την υπόθεση της Κόσιης που βρίσκεται στα δικαστήρια μετά τις καταγγελίες για χρηματισμό προσώπων. Ο υπουργός Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Νίκος Κουγιάλης ενημέρωσε χθες την κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος πως αν δεν λυθεί το πρόβλημα με τη μονάδα διαχείρισης στην Κόσιη, δεν μπορεί να κλείσει ο Κοτσιάτης.
Πρόσθεσε πως αυτή τη στιγμή παρατηρείται ανομοιομορφία στα τέλη εισδοχής μεταξύ της μονάδας της Κόσιης και του Κοτσιάτη, αναφέροντας ότι τα τέλη για την Κόσιη είναι 65 ευρώ τον τόνο, ενώ το τέλος για τον Κοτσιάτη κάτω των 10 ευρώ.
Ο υπουργός συνεχίζοντας ανέφερε ότι η πρόθεση της Κυβέρνησης είναι πως όταν λειτουργήσει η μονάδα διαχείρισης στο Πεντάκωμο θα καταβληθεί προσπάθεια για εφαρμογή της πολιτικής της Κυβέρνησης για ενιαίο τέλος διαχείρισης. Στη Βουλή ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι η μονάδα ΟΕΔΑ Κόσιης είναι σε χρήση μόνο στο 50% της δυναμικότητας που ανέρχεται στους 200.000 τόνους ετησίως και σε αυτό πηγαίνουν μόνο 100.000 τόνοι. Χαρακτήρισε το μέγεθος της μονάδας ως σκάνδαλο, υπενθυμίζοντας ότι σύμφωνα με τον στρατηγικό σχεδιασμό της εποχής, θα έπρεπε να δημιουργηθούν τέσσερις μονάδες παγκύπρια, ενώ η μονάδα για να εξυπηρετεί τις δύο επαρχίες κατασκευάστηκε για να χειρίζεται 200.000 τόνους αποβλήτων, ενώ σήμερα μετά βίας ξεπερνά τις 100.000 τόνους αποβλήτων.
Όπως εξήγησε ο υπουργός Περιβάλλοντος, η Κύπρος αντιμετωπίζει σήμερα νομικά ζητήματα τα οποία αν δεν αντιμετωπιστούν σωστά, θα επιφέρουν οικονομικές επιπτώσεις. «Η δική μου πολιτική ως υπουργός Περιβάλλοντος είναι να επικεντρώσουμε την προσπάθειά μας στα νομικά θέματα, δηλαδή εκεί που υπάρχει ο κίνδυνος επιβολής προστίμων και στη συνέχεια στην επίτευξη των στόχων που προκύπτουν μέσα από τις οδηγίες».
Σήμερα στην Κύπρο από τις 117 παράνομες χωματερές βρίσκονται σε λειτουργία δύο, στον Κοτσιάτη και στο Βατί, ενώ οι υπόλοιπες βρίσκονται σε διαδικασία αποκατάστασης. Στις επαρχίες Πάφου, Λάρνακας και Αμμοχώστου προχώρησε η αποκατάσταση, ενώ σε εκκρεμότητα βρίσκονται 44 χωματερές στη Λεμεσό και 20 στη Λευκωσία. Για τις χωματερές στον Κοτσιάτη και στο Βατί υπάρχει καταδικαστική απόφαση από τον Ιούλιο του 2013 για παραβίαση της οδηγίας που αφορά στην υγειονομική ταφή. Με βάση την οδηγία όλες οι χωματερές έπρεπε να τερματίσουν τη λειτουργία τους από τον Ιούλιο του 2009.
Για αποτροπή του προστίμου έχει κατατεθεί πρόγραμμα διαχείρισης στις Βρυξέλλες, ενώ με προσωπικές παρεμβάσεις του υπουργού Περιβάλλοντος προς την Κομισιόν η Κύπρος πήρε παράταση για κλείσιμο των δύο χωματερών μέσα στο 2018. Ο κ. Κουγιάλης ενημέρωσε την Επιτροπή Περιβάλλοντος για την κατάσταση που επικρατεί σε κάθε επαρχία και αφορά στη διαχείριση των οικιακών απορριμμάτων.
Νόμιμο το ΧΥΤΑ Πάφου, απαιτείται νέα μονάδα
Ο χώρος υγειονομικής ταφής της επαρχίας Πάφου είναι νόμιμος, ωστόσο παραβιάζεται άλλη πρόνοια της οδηγίας που αφορά στην επεξεργασία των αποβλήτων. Και αυτό γιατί τα απόβλητα στην Πάφο δεν υπόκεινται σε καμία επεξεργασία και καταλήγουν απευθείας σε υγειονομική ταφή. Συγκεκριμένα απαιτείται διαχείριση όπως μηχανική διαλογή και βιολογική θερμική επεξεργασία. Για τον σκοπό αυτό προγραμματίζεται η κατασκευή νέων μονάδων που θα ικανοποιεί τις διατάξεις της οδηγίας.Η Πάφος παρουσιάζει πολύ υψηλά ποσοστά ταφής γύρω στο 96% και πολύ χαμηλά ποσοστά ανακύκλωσης μόλις στο 4% που είναι το χαμηλότερο στην Κύπρο. Αυτό οφείλεται στις κακές επιδόσεις της green Dot, που αποδίδονται στη φιλονικία που βρίσκεται με τους δήμους Πάφου και Γεροσκήπου.
Η μονάδα στο Πεντάκωμο θα σώσει τη Λεμεσό
Στη Λεμεσό 150.000 τόνοι οδηγούνται σε ταφή στον παράνομο σκυβαλότοπο στο Βατί και άλλες 14.000 τόνοι ανακυκλώσιμων συλλέγονται από την Green Dot. Μέχρι τα μέσα του 2017 αναμένεται να λειτουργήσει η μονάδα στο Πεντάκωμο και να τερματιστεί η λειτουργία του σκυβαλότοπου. Περίπου το 92% των οικιακών αποβλήτων καταλήγουν στην ταφή, ενώ η ανακύκλωση ανέρχεται μόλις στο 8% και αυτό οφείλεται στην αδυναμία της Green Dot. Η μονάδα στο Πεντάκωμο θα βοηθήσει στην αύξηση της ανακύκλωσης κατά 3%.
Η ΟΕΔΑ Κόσιης πληροί τις προδιαγραφές
Οι επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου είναι οι μόνες στις οποίες δεν παραβιάζεται καμία νομοθεσία σε σχέση με τη διαχείριση των αποβλήτων. Η διαχείριση γίνεται από την ΟΕΔΑ Κόσιης της οποίας οι προδιαγραφές είναι σύμφωνα με την οδηγία. Η επαρχία ανακυκλώνει μέσω της Green Dot γύρω στο 6% ενώ οδηγεί στην ΟΕΔΑ το υπόλοιπο 94%.
Αδάμου: Πρέπει να αλλάξουμε κουλτούρα
Το σοβαρότερο περιβαλλοντικό πρόβλημα της Κύπρου είναι τα οικιακά απόβλητα, με τον κάθε Κύπριο να συνεχίζει να πετά 700 κιλά σκουπίδια τον χρόνο, ανέφερε ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος Αδάμος Αδάμου. Πρόσθεσε ότι η Κύπρος παρουσιάζει μεγάλα χάλια στο θέμα με τα οικιακά απόβλητα, παρατηρώντας ότι είναι πολύ μικρό το ποσοστό ανακύκλωσης. Είμαστε υπό κατηγορία για τους δύο σκυβαλότοπους, είπε, προσθέτοντας πως το σημαντικότερο πρόβλημα της Υπηρεσίας Περιβάλλοντος είναι τα οικιακά απόβλητα, τομέας στον οποίο είμαστε ουραγοί στην Ευρώπη.
Ο πρόεδρος της Επιτροπής Περιβάλλοντος ανέφερε ότι ο κόσμος πρέπει να αλλάξει την κουλτούρα του και να γίνεται ο διαχωρισμός στο σπίτι.
Στον αέρα οι σχεδιασμοί για τα οικιακά απόβλητα
Το αδιέξοδο που προκλήθηκε μετά το ξέσπασμα του σκανδάλου με την υπόθεση ΧΥΤΑ Πάφου – ΟΕΔΑ Κόσιης έχει βγάλει εκτός σχεδιασμών τη Δημοκρατία για τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων και σήμερα είναι πιο ορατός από ποτέ ο κίνδυνος να πληρώσουμε τεράστια πρόστιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, για αθέτηση συμμόρφωσης των δικών μας δεσμεύσεων. Μιλώντας ενώπιον της κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος ο υπουργός, Νίκος Κουγιάλης, χαρακτήρισε τη διαχείριση των οικιακών αποβλήτων ως τη μεγαλύτερη περιβαλλοντική πρόκληση που αντιμετωπίζει η Κύπρος.
Σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat, η Κύπρος τα τελευταία χρόνια παράγει 600.000 τόνους απόβλητα. Πρόσθεσε ότι με 624 κιλά κατά κεφαλήν αστικά απόβλητα, η Κύπρος βρίσκεται πολύ πιο πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο των 475 κιλών που παράγονται ετησίως. «Αυτό κάνει την Κύπρο πρωταθλητή στην παραγωγή αποβλήτων στην Ευρώπη, αφού κατέχει από το 2009 και εντεύθεν την 1η ή τη 2η θέση σε αυτό τον τομέα», ανέφερε για να προσθέσει ότι «είμαστε σπάταλος λαός».
Ο υπουργός χαρακτήρισε αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ο Κύπριος πολίτης παράγει περισσότερα σκουπίδια απ’ ό,τι πολίτες χωρών με πολύ υψηλότερη κατά κεφαλήν εισοδήματα όπως η Γερμανία, η Αυστρία, η Ολλανδία, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία κ.λπ. Επιπλέον, χαρακτήρισε «χόμπι» τη σπατάλη και τη δημιουργία αποβλήτων, τονίζοντας ότι ούτε στον τομέα αυτό ούτε η οικονομική κρίση των τελευταίων ετών μας επηρέασε.
Πρόσθετα, ο κ. Κουγιάλης ανέφερε ότι η Κύπρος είναι μια από τις χώρες με τις χειρότερες επιδόσεις στην ανακύκλωση. Εξήγησε ότι το ποσοστό της ανακύκλωσης δεν ξεπερνά το 15% και η Κύπρος βρίσκεται στις τελευταίες πέντε θέσεις μαζί με Λετονία, Μάλτα, Κροατία και Ελλάδα.
Δεν εκμεταλλεύτηκαν το σκάνδαλο της Κόσιης
Η ανομοιομορφία στις χρεώσεις για τη διαχείριση σκουπιδιών έχει χαμένους τους κατοίκους στις επαρχίες Λάρνακας και Αμμοχώστου που χρεώνονται €65 τον τόνο, ενώ οι πολίτες στις υπόλοιπες επαρχίες χρεώνονται από €10-15 τον τόνο. Και όμως θα μπορούσαν να χρεώνονταν πολύ λιγότερα οι κάτοικοι στις δύο επαρχίες, αν η Δημοκρατία εκμεταλλευόταν το γεγονός ότι η εταιρεία που διαχειρίζεται τη μονάδα σέρνεται στα δικαστήρια. Η συμφωνία –που δεν υπογράφηκε ποτέ– προέβλεπε χρέωση στους πολίτες €40 τον τόνο και παράλληλα τη μεταφορά 80.000 τόνων από τον Κοτσιάτη στην Κόσιη. Η Δημοκρατία θα μπορούσε με διαπραγμάτευση να μειώσει ακόμα περισσότερο την τιμή, χωρίς μάλιστα να δώσει τριετή παράταση που προέβλεπε η συμφωνία.
