Άλλαξε μορφή το ηλεκτρονικό έγκλημα με τα «κτυπήματα» σε κυβερνητικές ιστοσελίδες να αυξάνονται και τους χάκερ να ζητούν λύτρα. Παράλληλα οι υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας συνεχίζουν την ανοδική τάση, ενώ το διαδίκτυο γέμισε φέτος με ρατσιστικά σχόλια είτε κατά αλλοδαπών, είτε λόγω του μαθήματος σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία.
Σύμφωνα με τον υπεύθυνο της Υποδιεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Αστυνομίας Αντρέα Αναστασιάδη, μεγάλη αύξηση καταγράφεται φέτος στις καταγγελίες που αφορούν τις υποθέσεις που αφορούν κυβερνοεπιθέσεις, τις γνωστές hacking. Καταγράφουμε μέχρι τώρα 40 υποθέσεις, που έφτασαν όσες ήταν όλο το 2022. Υπάρχουν σοβαρής μορφής υποθέσεις που αφορούν παράνομη πρόσβαση σε ηλεκτρονικά δεδομένα, όπως οι τρεις μεγάλες υποθέσεις που είχαμε με το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Τμήμα Κτηματολογίου και στη συνέχεια με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο.
Μπορεί οι διεθνείς χάκερ, αναφέρει, να κατάφεραν να κλειδώσουν αριθμό αρχείων σ’ αυτές τις υποθέσεις ή σέρβερ, όπως για το Κτηματολόγιο και το Πανεπιστήμιο Κύπρου, όμως η Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος έδρασε άμεσα και κατάφερε και κατάσχεσε από τους δράστες, τους σέρβερ, δηλαδή το λογισμικό που χρησιμοποίησαν για να διενεργήσουν τις επιθέσεις και μάλιστα ενημερώθηκαν πάρα πολλοί οργανισμοί – εταιρείες, τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό που ήταν υποψήφια θύματα, για να λάβουν τα μέτρα τους. Αν δηλαδή δεν καταφέρναμε να εντοπίσουμε τους χάκερ και ν’ αποσπάσουμε το λογισμικό τους, πολύ πιθανόν να είχαμε και άλλα «κτυπήματα».
Τα στοιχεία που ανακτήσαμε, δηλαδή τη λίστα με τα υποψήφια θύματα, τη δώσαμε και στην Europol για να προειδοποιηθούν και άλλοι αντίστοιχοι οργανισμοί για να λάβουν επιπρόσθετα μέτρα και θεωρείται μια καλή αντιμετώπιση αυτού τους είδους των επιθέσεων.
Όσον αφορά στην περίπτωση του Ανοικτού Πανεπιστημίου, αυτή διενεργήθηκε από το σκοτεινό διαδίκτυο όπου οι χάκερς κατάφεραν και κλείδωσαν εξ ολοκλήρου τον σέρβερ και στη συνέχεια απειλούσαν ότι αν δεν πληρωθούν λύτρα σε κρυπτονομίσματα, θα δημοσιοποιούσαν τα προσωπικά δεδομένα που φύλασσε το Πανεπιστήμιο, στο διαδίκτυο.
Και σε αυτή την περίπτωση, είμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση με το Ανοικτό Πανεπιστήμιο αλλά και με άλλους φορείς. Οι χάκερς με την ονομασία medusa, αποπειράθηκαν να δημοσιοποιήσουν σε τρεις περιπτώσεις τα προσωπικά δεδομένα φοιτητών και προσωπικού του Πανεπιστημίου, όμως καταφέραμε και σταματήσαμε την κίνησή τους αυτή και περιορίσαμε στο πολύ ελάχιστο να δημοσιοποιηθούν κάποια δεδομένα πολιτών. Το μεγαλύτερο μέρος τους το σώσαμε.
Τώρα για όλες τις υποθέσεις αυτές έγιναν αιτήματα προς άλλες χώρες και αναμένεται πολύ σύντομα να λάβουμε απαντήσεις, αφού για τον χειρισμό τέτοιων μεγάλων υποθέσεων χρειάζεται η συνεργασία με άλλες χώρες γιατί είναι υποθέσεις, η διερεύνηση των οποίων πάει σε βάθος χρόνου. Μπορώ να πω όμως ότι βρισκόμαστε σε καλό δρόμο.
Ένα άλλο φαινόμενο που αντιμετωπίζουμε αυτό το διάστημα, προσθέτει ο κ. Αναστασιάδης, είναι οι πάρα πολλές περιπτώσεις παράνομης επέμβασης σε λογαριασμούς σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπως facebook, Instagram κλπ (43 μέχρι τώρα). Οι επιτήδειοι αναφέρουν ότι αντιπροσωπεύουν εταιρείες με υποσχόμενα κέρδη, όπως κρυπτονομίσματα και αποστέλλουν μολυσμένους ηλεκτρονικούς συνδέσμους (links) όπου τάχατες καλεί τον αποδέκτη να συμμετέχει σε μια επένδυση με πολύ αυξημένα κέρδη. Όταν ο ανυποψίαστος πολίτης πατήσει στο link τότε αποκτούν πρόσβαση στο λογαριασμό του, τον κλειδώνουν και υπάρχει πλέον πρόβλημα.
Αυτού του είδους οι απάτες, συνεχίζει, μας απασχολούν έντονα γι’ αυτό και είμαστε σε συνεργασία με την Europol αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο, αφού είναι πολύ διαδεδομένα αυτού του είδους τα αδικήματα. Θα πρέπει ο καθένας μας να είναι πολύ προσεκτικός και να μην εντυπωσιάζονται και με τόση ευκολία να ανοίγουν τους ηλεκτρονικούς συνδέσμους, είτε από περιέργεια είτε από ενδιαφέρον, με αποτέλεσμα να χάνουν τον έλεγχο του λογαριασμού τους.
Να σημειώσω εδώ, λέει ο κ. Αναστασιάδης, ότι η επανάκτηση του λογαριασμού είναι μια δύσκολη και επίπονη διαδικασία. Είμαστε στη διάθεση του κοινού να βοηθήσουμε, όμως θα πρέπει ο κάθε χρήστης να λάβει αυξημένα μέτρα προφύλαξης όπως διπλή διαδικασία πιστοποίησης για πρόσβαση στον λογαριασμό του, δύσκολους κωδικούς και να μην ανοίγουν συνδέσμους που δεν τους γνωρίζουν ή που είναι ύποπτοι. Για να αντιληφθείτε την έκταση του προβλήματος, χάνονται περίπου 10 με 20 λογαριασμοί την ημέρα. Δηλαδή, οι απατεώνες, αποκτούν πρόσβαση στο λογαριασμό πάνω από δέκα χρηστών του διαδικτύου κάθε μέρα.
Σύμφωνα με τον διευθυντή της Υποδιεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, μας απασχολούν ιδιαίτερα οι απάτες γενικά μέσω του διαδικτύου. Όπως οι δήθεν επενδύσεις σε κρυπτονομίσματα, όπου οι απατεώνες υπόσχονται πολλά κέρδη από την επένδυση και όταν κάποιος ενδώσει, παίρνουν τα χρήματα και εξαφανίζονται. Υπάρχουν επίσης οι απάτες που αφορούν στην δήθεν παράδοση πακέτου μέσω ταχυδρομείου, κληρώσεις αεροπορικών εισιτηρίων, πακέτα διακοπών, κληρώσεις δώρων κλπ. Αυτή η μέθοδος ονομάζεται phishing (ψαρέματος) όπου αποστέλλουν μαζικά είτε sms είτε e-mail με τους επιτήδειους να επιχειρούν να δελεάσουν τους ανυποψίαστους πολίτες. Έστω και κάποιοι να «τσιμπίσουν», σημειώνει, για τους δράστες φέρνει πολύ μεγάλο κέρδος. Αυτά τα μηνύματα δεν αποστέλλονται ατομικά αλλά μαζικά και περιμένουν κάποιους να ανταποκριθούν.
Επίσης, μια άλλη «επιδημία» που έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε φέτος είναι αυτή που φέρει τους απατεώνες να παριστάνουν την Ελληνική ή την κυπριακή Αστυνομία, όπως πληροφορούν τον παραλήπτη του μηνύματος ότι εξετάζεται υπόθεση εναντίον του παιδικής πορνογραφίας και τον καλούν να καταβάλει ένα χρηματικό ποσό ώστε να λήξει το θέμα πριν πάει στο δικαστήριο. Αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα αποστέλλονται σ’ ολόκληρη την Ευρώπη και οι παράνομοι για να γίνουν πιο πειστικοί παρουσιάζουν την επιστολή τους με σήματα της Europol, της Interpol, χρησιμοποιούν το όνομα του Αρχηγού Αστυνομίας της Κύπρου, με σκοπό ο αποδέκτης να ανταποκριθεί. Το κοινό καλείται να αγνοεί τα μηνύματα αυτά και να μην ανταποκρίνεται και παράλληλα να προβαίνει σε καταγγελία στην Αστυνομία.
Οργιάζει ο σεξουαλικός εκβιασμός
Η τελευταία περίπτωση απάτης μέσω διαδικτύου είναι ο σεξουαλικός εκβιασμός. Ειδικά τους καλοκαιρινούς μήνες έχουμε αυξημένες καταγγελίες από χρήστες διαφόρων πλατφόρμων, ότι δέχονται αιτήματα φιλίας από ελκυστικές γυναίκες και στη συνομιλία που έχουν, τους καλούν να μπουν σε ζωντανή βιντεοκλήση κατά την οποία εισέρχονται σε διάφορες σεξουαλικές πράξεις. Δυστυχώς οι χρήστες ανταποκρίνονται και μόλις τελειώσει η σεξουαλική βιντεοκλήση, οι δράστες επανέρχονται, τους αποστέλλουν βίντεο με τη σεξουαλική κλήση που είχαν και ζητούν χρηματικό ποσό από 250 μέχρι και 500 ευρώ για να μην δημοσιοποιήσουν το βίντεο στο facebook ή αλλού. Αυτό αποκαλείται σεξουαλικός εκβιασμός ή sextortion. Θύματα αυτού του εκβιασμού είναι κυρίως άντρες, αλλά είχαμε και περιπτώσεις γυναικών. Καλούμε τους χρήστες του διαδικτύου να είναι πολύ προσεκτικοί σε τέτοιου είδους τις «φιλίες» που σκοπό έχουν την αποκόμιση κέρδους.
Σύμφωνα με τον κ. Αναστασιάδη, κάποια από τα θύματα έχουν καταβάλει τα ποσά που τους ζητούνται για να μην εκτεθούν. Ως Αστυνομία αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι να υποβάλουμε αιτήματα στις διάφορες πλατφόρμες για να κλείσουν οι λογαριασμοί αυτοί και παρακολουθούμε το θέμα για να μην δημοσιοποιηθεί το σχετικό βίντεο που τραβήχτηκε, ώστε να γίνει έγκαιρα αναφορά στην πλατφόρμα που δημοσιεύεται για ν’ αποσυρθεί και ν’ αποφευχθεί ο διασυρμός του χρήστη.
Ανήλικοι σε υποθέσεις παιδικής πορνογραφίες
Όσον αφορά στις υποθέσεις παιδικής πορνογραφίας, κατά τον κ. Αναστασιάδη, παρατηρείται αυξητική τάση. Είμαστε, αναφέρει ο υπεύθυνος της Υποδιεύθυνσης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στους ίδιους αριθμούς με όλο το 2022. Ως τώρα έχουμε διερευνήσει 145 υποθέσεις ενώ πέρσι την αντίστοιχη περίοδο 125. «Είναι μεγάλοι αριθμοί για τόσο σοβαρές υποθέσεις, είναι κάτι που μας ανησυχεί ιδιαίτερα και η Αστυνομία δεν δείχνει καμιά ανοχή για όσους καταπιάνονται με τέτοιους είδους υποθέσεις. Προσπαθούμε πάντα να φέρουμε ενώπιον της δικαιοσύνης όσους εμπλέκονται γιατί θέλουμε να προστατεύσουμε τα παιδιά, είτε στην Κύπρο είτε σε παγκόσμιο επίπεδο», τόνισε ο κ. Αναστασιάδης.
Αυτό που μας απασχολεί πολύ είναι που βλέπουμε να καταπιάνονται σε τέτοιου είδους υποθέσεις, ανήλικοι. Δηλαδή ενώ οι ίδιοι είναι ανήλικοι, ασχολούνται με παιδική πορνογραφία με ανήλικους. Έχουμε αρκετές υποθέσεις όπου ανήλικα πρόσωπα είτε κατεβάζουν είτε διαδίδουν παιδικό πορνογραφικό υλικό. Μας ανησυχεί επίσης το γεγονός ότι ανήλικες κοπέλες στην Κύπρο στέλλουν με μεγάλη ευκολία γυμνές φωτογραφίες ή βίντεο τους σε τρίτα πρόσωπα, ενώ μερικές φορές δεν υπάρχει καν αίτημα, ή πρόσκληση ή απειλή από αγόρια ή και ενήλικες, αλλά τα αποστέλλουν για σκοπούς φλερτ, όπως λένε. «Δυστυχώς οι παραλήπτες σε πολλές περιπτώσεις, αρχίζουν και διαδίδουν το υλικό αυτό σε τρίτα πρόσωπα, οπόταν γεννούνται δυσκολίες στην αντιμετώπιση του φαινομένου, γιατί αντιλαμβάνεστε αν ένα βίντεο σταλεί σ’ ολόκληρο το σχολείο πώς μπορούμε εμείς να απομονώσουμε το υλικό αυτό. Γι’ αυτό σίγουρα θέλουμε να γίνεται έγκαιρα η καταγγελία για τέτοιου είδους υποθέσεις, ώστε να έχουμε και πιο καλά αποτελέσματα», τονίζει ο αξιωματικός της δίωξης ηλεκτρονικού εγκλήματος.
Διπλάσιες υποθέσεις για ρατσισμό στο διαδίκτυο
Όπως μας αναφέρει ο κ. Αναστασιάδης «για να σας δώσω την εικόνα ώστε να αντιληφθείτε το μέγεθος των υποθέσεων που αντιμετωπίζουμε τώρα πρέπει να γίνει σύγκριση των αριθμών. Για όλο το 2022 η Υποδιεύθυνση Ηλεκτρονικού Εγκλήματος διερεύνησε εφτά υποθέσεις, φέτος μέχρι τον περασμένο μήνα εξετάστηκαν 20 υποθέσεις. Όπως μας επισήμανε ο κ. Αναστασιάδης, υπάρχουν αυξημένες καταγγελίες για τέτοιου είδους περιστατικά, κυρίως για ομοφοβικά σχόλια.
Ιδιαίτερα τώρα με το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία υπάρχουν πάρα πολλοί χρήστες που ξεφεύγουν από τα πλαίσια και εκφράζουν ρατσιστικά ή ομοφοβικά σχόλια στο διαδίκτυο. Επίσης τώρα και με το μεταναστευτικό να διογκούται, πολλοί καταφέρονται εναντίον των αλλοδαπών που έρχονται στην χώρα μας. “Αυτή η κατάσταση μας ανησυχεί ιδιαίτερα και δεν δείχνουμε καμιά ανεκτικότητα και προσπαθούμε να προστατεύσουμε όλα τα άτομα με σεβασμό στην ιδιαιτερότητα, γι’ αυτό και καλούμε τους χρήστες του διαδικτύου να είναι πολύ προσεκτικοί σε τι αναφέρονται και πως το διατυπώνουν, σεβόμενοι τη διαφορετικότητα και πάντοτε στα πλαίσια ασφαλούς διαδικτύου. Η ρητορική μίσους δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, αναφέρει ο αξιωματικός της Αστυνομίας, γι’ αυτό και παρακολουθούνται τα όσα καταγράφονται και αναρτώνται από διάφορους είτε μετά από καταγγελία είτε από πληροφορίες και εξετάζονται”.
