Με τα φέρετρα είναι καταδικασμένοι να βγουν ξανά από τα διαμερίσματα τους, ίσως και εκατοντάδες ηλικιωμένοι πρόσφυγες (πολλοί εκ των οποίων αντιμετωπίζουν και κινητικά προβλήματα) λόγω του ότι ουσιαστικά τερματίζεται η εγκατάσταση νέων ανελκυστήρων σε συνοικισμούς.
Σημειώνεται, ότι πριν τον τερματισμό του προγράμματος ανέμεναν στην ουρά οι ιδιοκτήτες 206 πολυκατοικιών αλλά εκφράζονται φόβοι ότι οι ανελκυστήρες δεν θα εγκατασταθούν ποτέ.
Αξίζει να σημειωθεί, πως εδώ και αρκετό καιρό, «χρέη ανελκυστήρα» εκτελούν πυροσβέστες οι οποίοι είτε φορτώνονται τους ηλικιωμένους (κυρίως όταν χρειαστεί να μεταφερθούν στο γιατρό) είτε χρησιμοποιούν πλατφόρμες της Υπηρεσίας κ.ο.κ.. Τελευταίο χαρακτηριστικό παράδειγμα, η αναφορά χθες εκπροσώπου της Πυροσβεστικής ότι ελήφθη τηλεφώνημα από ηλικιωμένη γυναίκα πρόσφυγα, η οποία έκανε έκκληση να της ανεβάσει η Πυροσβεστική το ψώνισμα από τον μπακάλη. Όταν ρωτήθηκε από βουλευτές, αν η Πυροσβεστική ανταποκρίθηκε, ανέφερε, πως όταν αυτό είναι δυνατόν, παρέχονται διάφορες υπηρεσίες στους ηλικιωμένους πρόσφυγες.
Χαρακτηριστική ήταν και η αναφορά του δημάρχου Κυθρέας κ. Πέτρου Καρεκλά, ο οποίος ανέφερε: «Βάλαμε την μητέρα μου να καθίσει σε μια καρέκλα και την κατεβάσαμε από το διαμέρισμα επειδή δεν υπήρχε άλλος τρόπος να κατεβεί». Ο ίδιος ανέφερε πως τότε έστειλε επιστολή στον αρμόδιο υπουργό και δόθηκαν διαβεβαιώσεις πως το πρόβλημα με τους ανελκυστήρες θα επιλυθεί αλλά, όπως είπε, εξακολουθεί να μας απασχολεί μέχρι και σήμερα.
Το πρόβλημα με τους ανελκυστήρες, τουλάχιστον στην τελευταία του φάση δημιουργήθηκε, όπως υπέδειξε και ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων Νίκος Κέττηρος, ένεκα της δρομολόγησης του σχεδίου «κτίΖΩ», το οποίο προνοεί αναδόμηση 43 πολυκατοικιών και συντήρηση δεκάδων άλλων. «Παρατηρούμε ότι το πρόγραμμα εγκατάστασης ανελκυστήρων έχει τερματιστεί ή περιοριστεί, είπε ο κ. Κέττηρος, καλώντας το Τμήμα Πολεοδομίας να ενημερώσει την επιτροπή τι συμβαίνει.
Εξάλλου, επικαλέστηκε στοιχεία σύμφωνα με τα οποία τα τελευταία 10 χρόνια και προτού εξαγγελθεί το σχέδιο «κτίΖΩ» εγκαταστάθηκαν ανελκυστήρες μόνο σε 22 πολυκατοικίες.
Μιλώντας εκ μέρους της Πολεοδομίας η κ. Ειρήνη Γιαννακού ανέφερε, πως αφότου ξεκίνησε το πρόγραμμα εγκατάστασης ανελκυστήρων, μεσολάβησε η εξαγγελία του σχεδίου «κτίΖΩ» που αφορά την αναδόμηση 43 πολυκατοικιών και συντήρησης δεκάδων άλλων. Η εξαγγελία του «κτίΖΩ» συνεπαγόταν ταυτόχρονα και τον τερματισμό του προγράμματος εγκατάστασης ανελκυστήρων, είπε η κ. Γιαννακού, η οποία πρόσθεσε: Άρα, με βάση την απόφαση για το «κτίΖΩ» δεν προγραμματίζεται πλέον οποιαδήποτε άλλη εγκατάσταση ανελκυστήρων. Η κ. Γιαννακού είπε επίσης, πως στο πλαίσιο του σχεδίου «κτίΖΩ», στις πολυκατοικίες που θα κατεδαφιστούν και θα αναδομηθούν θα εγκατασταθούν νέοι ανελκυστήρες. Για τις υπόλοιπες πολυκατοικίες ανέφερε ότι υπάρχει πρόνοια με βάση την οποία, όποιες πολυκατοικίες τεθούν σε πρόγραμμα μελέτης από πολιτικό μηχανικό, θα αποκτήσουν ανελκυστήρες με επιπλέον ποσό €90.000 που θα διαθέσει γι’ αυτό το σκοπό η κυβέρνηση.
Εκπρόσωπος της Πυροσβεστικής ανέφερε ότι είναι καθημερινό το φαινόμενο να καλούνται σε βοήθεια πυροσβέστες και πρόσθεσε πως όπου είναι δυνατόν εξυπηρετούνται οι πρόσφυγες.
Εκ μέρους της Ένωσης Δήμων ο κ. Καρεκλάς ανέφερε ότι το συγκεκριμένο ζήτημα χρονολογείται εδώ και περίπου 17 χρόνια και τόνισε την ανάγκη εγκατάστασης ανελκυστήρων ανεξαρτήτως του σχεδίου «κτίΖΩ».
Ο βουλευτής Χρίστος Χριστόφιας υπενθύμισε, πως προ διετίας η εγκατάσταση ανελκυστήρα κοστολογείτο από την Πολεοδομία στις €200.000 και διερωτήθηκε τι άλλαξε από τότε, ώστε τώρα να προνοούνται €90.000 για εγκατάσταση ανελκυστήρων στις πολυκατοικίες που θα αναδομηθούν ή θα συντηρηθούν.
Η εκπρόσωπος της Πολεοδομίας σχολιάζοντας αναφορές ότι ακόμη και αν δεν σταματούσε το πρόγραμμα, οι πολυκατοικίες που δεν θα κατεδαφιστούν θα έπαιρναν σειρά ύστερα από πέντε χρόνια, παρατήρησε, πως αν οι ιδιοκτήτες μιας πολυκατοικίας βρουν από τώρα μελετητή και τους ετοιμάσει τη μελέτη συντήρησης, μπορούν να αρχίσουν τη διαδικασία εγκατάστασης ανελκυστήρα, χωρίς να αναμένουν την κατεδάφιση/ανέγερση των 43 πολυκατοικιών, έστω κι αν αυτές έχουν προτεραιότητα.
Μπορούν, είπε, να συστήσουν οργανωτική επιτροπή και να προχωρήσουν. Η σχετική αναφορά προκάλεσε την αντίδραση του βουλευτή Ζαχαρία Κουλία, ο οποίος διερωτήθηκε, πότε θα καταλήξουν σε συμφωνία όλοι οι ιδιοκτήτες και αν μπορούν να χειριστούν το θέμα της πρόσληψης μελετητή και γενικά να διεκπεραιώσουν τις διαδικασίες που απαιτούνται.
Βουλευτές ζητούν τη στήριξη των προσφύγων
Ο βουλευτής Ζαχαρίας Κουλίας υπέδειξε ότι το πρόγραμμα εγκατάστασης ανελκυστήρων κακώς συσχετίστηκε με το σχέδιο «κτίΖΩ».
Ο βουλευτής Χρίστος Χριστοφίδης παρατήρησε, πως οι περισσότεροι πρόσφυγες που διαμένουν σε πολυκατοικίες αφενός βρίσκονται σε προχωρημένη ηλικία και αφετέρου η οικονομική κατάσταση τους είναι τέτοια ώστε δεν τους επέτρεπε να επιλέξουν κάτι διαφορετικό από το συνοικισμό. Όσοι από αυτούς έμειναν στους συνοικισμούς πρέπει να στηριχθούν, είπε ο κ. Χριστοφίδης.
Στήριξη των προσφύγων ζήτησαν και οι βουλευτές Χρίστος Σενέκης, Γώργος Κάρουλας, Ρίτα Σούπερμαν, Χρίστος Χριστόφιας και Μιχάλης Γιακουμή.
Πρόβλημα στην σύνδεση και με το αποχετευτικό
Χθες συζητήθηκε και το θέμα της σύνδεσης των συνοικισμών με τα αποχετευτικά συστήματα και με βάση όσα λέχθηκαν, παρατηρούνται σημαντικά προβλήματα επειδή κάποιοι ιδιοκτήτες δεν συγκατανεύουν στη διέλευση αγωγών κάτω από την αυλή τους. Οι υπό αναφορά πρόσφυγες καλύπτονται από το γεγονός ότι κατά την τιτλοποίηση των μονάδων δεν ελήφθη πρόνοια για τα αποχετευτικά, οπόταν τώρα που απέκτησαν τίτλο είναι κυρίαρχοι στην περιουσία τους.
Αυτή τη στιγμή σε έξι συνοικισμούς της Λευκωσίας υπάρχουν περίπου πέραν των 1.000 οικογενειών που δεν έχουν συνδεθεί και σε ορισμένες περιπτώσεις η βρομιά είναι αφόρητη. «Επισκεφθήκαμε σπίτια και δεν μπορείς να περάσεις την πόρτα από την οσμή» ανέφερε ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Νίκος Κέττηρος, ο οποίος διερωτήθηκε, «πώς αντέχουν οι ένοικοι».
Μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Προσφύγων ο διευθυντής τεχνικών υπηρεσιών του Συμβουλίου Αποχετεύσεων Λευκωσίας (ΣΥΛ) κ. Σάββας Νεοκλέους ανέφερε ότι στα όρια του Συμβουλίου υπάρχουν έξι συνοικισμοί των οποίων τμήματα δεν έχουν συνδεθεί με το αποχετευτικό σύστημα. Οι περισσότερες μονάδες χωρίς σύνδεση (περίπου 400) βρίσκονται στον συνοικισμό Αγίου Ελευθερίου στα Λατσιά ενώ άλλες 198 βρίσκονται στον συνοικισμό Αποστόλου Ανδρέα, επίσης στα Λατσιά. Περίπου 200 σπίτια δεν έχουν συνδεθεί στον συνοικισμό Κόκκινες και άλλες 325 μονάδες στο Πλατύ Αγλαντζιάς και σε δεύτερο συνοικισμό στα όρια του ιδίου Δήμου.
Ο κ. Νεοκλέους ανέφερε ότι στη Λευκωσία οι κεντρικοί αγωγοί στους συνοικισμούς έχουν ολοκληρωθεί και αυτό που απομένει είναι να συνδεθούν με τις οικιστικές μονάδες. Όπως εξήγησε, κάποιοι ιδιοκτήτες δεν δέχονται να περάσουν αγωγοί από την περιουσία τους, κάτι το οποίο δεν επιτρέπει ολοκλήρωση της σύνδεσης.
Ο ίδιος ανέφερε ότι θα τεθούν προτεραιότητες με βάση τον προϋπολογισμό της Πολεοδομίας, η οποία θα καταβάλει και το κόστος. Με βάση τον προγραμματισμό του ΣΥΛ τα κατασκευαστικά σχέδια θα ετοιμαστούν μέχρι τα μέσα του 2024 ενώ ως το τέλος του ιδίου χρόνου θα ετοιμαστούν τα έγγραφα των προσφορών. Οι εργασίες θα αρχίσουν στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2025 και θα αφορούν 1.000-1.150 οικιστικές μονάδες. Το έργο της σύνδεσης αναμένεται να ολοκληρωθεί περί το τέλος του 2026 η αρχές του 2027.
