Στη Βουλή βρίσκεται από χθες το νέο αναθεωρημένο κείμενο που ρυθμίζει τη λειτουργία των λαϊκών αγορών, με τη μεταφορά της αρμοδιότητας από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Υπουργείο Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος, με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικότητας και της καλύτερης εξυπηρέτησης του σκοπού των λαϊκών αγορών, που είναι η μείωση της ψαλίδας στις τιμές παραγωγού και καταναλωτή προς όφελος και των δύο.
Σημειώνεται ότι πλέον οι λαϊκές αγορές θα λειτουργούν με την αποκλειστική συμμετοχή μόνο των παραγωγών και όχι εμπόρων όπως συνέβαινε μέχρι τώρα. Ουσιαστικά το νομοσχέδιο περιλαμβάνει μεταβατικές διατάξεις για τις υφιστάμενες άδειες χρήσης χώρων που παραχωρήθηκαν σύμφωνα με συγκεκριμένο άρθρο του καταργηθέντος νόμου και παραμένουν σε ισχύ μέχρι τη λήξη τους και όχι πέραν των έξι μηνών από την εφαρμογή της νέας νομοθεσίας.
Στο νομοσχέδιο, λαϊκή αγορά σημαίνει τον ακάλυπτο ή τον καλυμμένο χώρο, στον οποίο πραγματοποιείται στάσιμο και λιανικό εμπόριο προϊόντων από τους παραγωγούς. Ακάλυπτος χώρος είναι η εγκατάσταση που δύναται να φέρει στέγαστρο ή /και περίφραξη, τα οποία δεν αποτελούν μόνιμη κατασκευή.
Τα προϊόντα που διατίθενται σε λαϊκή αγορά, ανάλογα με το είδος, πληρούν τους όρους ποιότητας, υγιεινής, ασφάλειας καθώς και τις προδιαγραφές εμπορίας των τροφίμων που προβλέπονται στη σχετική ενωσιακή και εθνική νομοθεσία. Σημειώνεται ότι η οικεία αρμόδια Αρχή που αποφασίζει τη δημιουργία λαϊκής αγοράς απαγορεύεται να λειτουργεί παράλληλα με τη λαϊκή αγορά άλλου είδους αγορά η/και άλλου είδους παζαράκι, στα οποία να πωλούνται τα προϊόντα που επιτρέπεται να πωλούνται στη λαϊκή αγορά.
Επομένως, εντός της λαϊκής αγοράς, ο παραγωγός δύναται να πωλεί τα ακόλουθα προϊόντα:
(α) προϊόντα φυτικής παραγωγής που χρησιμοποιούνται ως τρόφιμα, περιλαμβανομένων και των προϊόντων που συλλέγονται από τη φύση π.χ. μανιτάρια,
(β) κομμένα άνθη και φυτά γλάστρας,
(γ) μεταποιημένα προϊόντα, τα οποία προκύπτουν από τη μεταποίηση των προϊόντων που αναφέρονται στην παράγραφο
(α). Σημειώνεται ότι, τόσο οι βασικές πρώτες ύλες, µε εξαίρεση το αλάτι, τη ζάχαρη, το ξύδι, το σιτάρι και το αλεύρι, όσο και το ίδιο το μεταποιημένο προϊόν, είναι παραγωγής και παρασκευής του ιδίου του παραγωγού που τα διαθέτει στη λαϊκή αγορά,
(δ) σαλιγκάρια, άγρια ή εκτροφής,
(ε) μέλι και άλλα προϊόντα της μέλισσας,
(στ) αυγά,
ζ) κρασί και οινοπνευματώδη ποτά. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι τόσο οι βασικές πρώτες ύλες, όσο και το ίδιο το μεταποιημένο προϊόν, είναι παραγωγής και παρασκευής του ιδίου του παραγωγού που το διαθέτει στην λαϊκή αγορά.
(η) Φρέσκα ψάρια,
(θ) μεταποιημένα προϊόντα ζωικής προέλευσης ιδίας παραγωγής. Τόσο οι βασικές πρώτες ύλες, µε εξαίρεση το κρέας για παρασκευή αλλαντικών, όσο και το ίδιο το μεταποιημένο προϊόν, πρέπει να είναι παραγωγής και παρασκευής του ιδίου του παραγωγού που το διαθέτει στη λαϊκή αγορά.
ι) Βιολογικά προϊόντα, πρωτογενή ή/και μεταποιημένα, που εμπίπτουν στις κατηγορίες που αναφέρονται στις παραγράφους
(α) έως (θ) ανωτέρω, νοουμένου ότι ο παραγωγός τοποθετεί σε αυτά την προβλεπόμενη από τον Κανονισμό (ΕΕ) 2018/848 σήμανση και αναρτά σε περίοπτη θέση το Πιστοποιητικό Βιολογικής Παραγωγής που εκδίδει ο Οργανισμός Ελέγχου και Πιστοποίησης που τον ελέγχει και τον πιστοποιεί.
Σημαντικό ρόλο θα έχει και η Συμβουλευτική Επιτροπή που καθιδρύεται, της οποίας ο πρόεδρος και τα μέλη διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο ως ακολούθως:
1) Ο γενικός διευθυντής ή εκπρόσωπος του ως πρόεδρος,
2) ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Εσωτερικών ή εκπρόσωπος του,
3) ο διευθυντής της Υπηρεσίας Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας ή εκπρόσωπος του,
4) ο διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου ή εκπρόσωπος του,
5) ο διευθυντής των Κτηνιατρικών Υπηρεσιών του Υπουργείου ή εκπρόσωπος του,
6)ο Διευθυντής του Τμήματος Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών του Υπουργείου ή εκπρόσωπος του,
7) ο προϊστάμενος των Υγειονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας ή εκπρόσωπος του,
8) ένας εκπρόσωπος του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου,
9) ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Δήµων Κύπρου,
10) ένας εκπρόσωπος της Ένωσης Κοινοτήτων Κύπρου,
11) ένας εκπρόσωπος από κάθε αγροτική οργάνωση (ΠΕΚ, Παναγροτικό, ΕΚΑ, Νέα Αγροτική Κίνηση και Ευρωαγροτικό),
12) ένας εκπρόσωπος από κάθε οργάνωση καταναλωτών (Κυπριακό Σύνδεσμο Καταναλωτών και Παγκύπρια Ένωση Καταναλωτών και Ποιότητας Ζωής).
Το νομοσχέδιο ρυθμίζει και τον τρόπο λειτουργίας της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Ο πρόεδρος συγκαλεί συνεδρία τουλάχιστον δύο φορές το χρόνο ή όποτε το ζητήσουν γραπτώς πέντε τουλάχιστον μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Απαρτία αποτελούν ο πρόεδρος και εννέα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής. Οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία και σε περίπτωση ισοψηφίας τη νικώσα ψήφο έχει ο πρόεδρος.
Δυνατότητα πώλησης προϊόντων και άλλων αδειούχων παραγωγών
Ποια πρόσωπα μπορούν να κατέχουν άδεια χρήσης μονάδας
Την ερχόμενη Τρίτη αρχίζει η συζήτηση στην κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας επί του αναθεωρημένου κειμένου περί της ρύθμισης της λειτουργίας των λαϊκών αγορών νόμο του 2023 το οποίο περιλαμβάνει εκτεταμένες αλλαγές. Το αναθεωρημένο κείμενο κατατέθηκε χθες και στόχος της αρμόδιας επιτροπής είναι να το θέσει σε προτεραιότητα ώστε το συντομότερο δυνατόν να τεθεί το νομοσχέδιο με εκσυγχρονιστικές διατάξεις ενώπιον της Ολομέλειας.
Ένα από τα ζητήματα που αναμένεται να απασχολήσει την κοινοβουλευτική επιτροπή Γεωργίας έχει να κάνει με τη δυνατότητα που παρέχεται στους κατόχους άδειας χρήσης μονάδας να διαθέτουν προς πώληση και προϊόντα που δεν είναι δικής του παραγωγής, νοουμένου όμως ότι οι παραγωγοί αυτοί κατέχουν άδεια χρήσης μονάδας στην ίδια λαϊκή αγορά.
Ο πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Γεωργίας, βουλευτής του ΑΚΕΛ Γιαννάκης Γαβριήλ ανέφερε ότι «τα τελευταία χρόνια, παρά τις σαφείς διατάξεις της υφιστάμενης νομοθεσίας για αποκλειστική πώληση κυπριακών προϊόντων, δεχόμαστε αρκετές καταγγελίες για παραβιάσεις της νομοθεσίας».
Όπως είπε ο κ. Γαβριήλ, «τίθεται θέμα αποτελεσματικού ελέγχου εφαρμογής της νομοθεσίας από τις εμπλεκόμενες κρατικές υπηρεσίες ως προς τη διασφάλιση τήρησης των οριζόντιων νομοθεσιών που αφορούν την προέλευση, την ποιότητα, την υγιεινή και την ασφάλεια των προϊόντων».
Η αρμόδια Αρχή διασφαλίζει ότι ο χώρος της λαϊκής αγοράς οργανώνεται και διακρίνεται σε ευκρινώς επισημασμένα τμήματα για παραγωγούς βιολογικών προϊόντων και παραγωγούς συμβατικών προϊόντων. Ένας ενδιαφερόμενος παραγωγός πρέπει να εξασφαλίσει άδεια χρήσης μονάδας στη συγκεκριμένη λαϊκή αγορά, υποβάλλοντας αίτηση στην αρμόδια Αρχή.
Άδεια χρήσης μονάδας μπορεί να κατέχει πρόσωπο που είναι παραγωγός. Συγγενής του παραγωγού, μέχρι δευτέρου βαθμού συγγένειας ή μέχρι πρώτου βαθμού εκ αγχιστείας δύναται να τον αντικαθιστά κατά την πώληση των προϊόντων, νοουμένου ότι κατέχει και επιδεικνύει όταν του ζητηθεί από επιθεωρητή, γραπτή εξουσιοδότηση από τον παραγωγό, με την οποία παραχωρεί δικαίωμα στον συγκεκριμένο συγγενή του, να πωλήσει τα συγκεκριμένα προϊόντα σε λαϊκή αγορά και νοουμένου ότι ο συγγενής μπορεί να αποδείξει την ταυτότητά του.
Η αρμόδια Αρχή καθορίζει τη μέρα και το ωράριο λειτουργίας των λαϊκών αγορών που λειτουργούν στα διοικητικά της όρια.
