Τα μικροπλαστικά και τα νανοπλαστικά, είναι εκείνα τα πολύ μικρά σωματίδια που βρίσκονται στην καθημερινότητα μας από τα σκεύη που χρησιμοποιούμε μέχρι το περιβάλλον, τις θάλασσες και τις ακτές μας. Τα μικροπλαστικα, δεν είναι τίποτε άλλο από θραύσματα πλαστικών υλών που εντοπίζονται παντού αφού το περιβάλλον κατακλύζεται σε πολλά επίπεδα. Όσο κι αν κανείς προσέχει την διατροφή του, είναι δυνατόν να καταναλώσει εν αγνοία του μικροπλαστικά τα οποία μεταφέρονται μέσω τροφίμων. Σημαντική πηγή είναι και το εμφιαλωμένο νερό που σε πάρα πολλές περιπτώσεις, έρευνες κατέδειξαν ότι μπορεί να περιέχει εκατοντάδες χιλιάδες θραύσματα πλαστικού , με σημαντικές επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Ωστόσο πολύ λίγα γνωρίζουμε ως πολίτες για το τι μπορούν να προκαλέσει η παρουσία των μικροπλαστικών και των νανοπλαστικών στην καθημερινότητά μας.
Πώς τα μικροπλαστικά απειλούν την υγεία μας: Τι αποκαλύπτουν οι επιστημονικές μελέτες
Παλαιότερα, οι ερευνητές συζητούσαν για τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στο εντοπιστεί περιβάλλον. Σήμερα η συζήτηση έχει διευρυνθεί, καθώς τα μικροπλαστικά βρίσκονται ήδη στο ανθρώπινο σώμα και απειλούν την υγεία μας. Πρόσφατες επιστημονικές μελέτες κάνουν λόγο για σαφείς ενδείξεις για τις επιπτώσεις των μικροπλαστικών στην ανθρώπινη υγεία.
Συγκεκριμένα σε επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε στο The New England Journal of Medicine, προκύπτει πως οι ασθενείς με πλάκα καρωτιδικής αρτηρίας στην οποία εντοπίστηκαν και ανιχνεύτηκαν μικροπλαστικά και νανοπλαστικα, παρουσίασαν υψηλότερο κίνδυνο σύνθετου εμφράγματος του μυοκαρδίου, εγκεφαλικού επεισοδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου ή θανάτου από οποιαδήποτε αιτία, σε σχέση με ασθενείς στους οποίους δεν ανιχνεύτηκαν. Η παρακολούθηση των 304 ασθενών συνολικά διήρκησε σχεδόν 34 μήνες.
Σε άλλη επιστημονική μελέτη που δημοσιεύτηκε από το Scientific American εξετάζει περισσότερα από 200 άτομα που υποβλήθηκαν σε χειρουργική επέμβαση, διαπίστωσε πως σχεδόν στο 60% εντοπίστηκαν μικροπλαστικά ή και νανοπλαστικά σε μία κύρια αρτηρία. Η έρευνα συνδέει τα μικροπλαστικά με την 4,5 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα καρδιακής προσβολής, εγκεφαλικού επεισοδίου καθώς επίσης και τον θάνατο στους 34 μήνες μετά τη χειρουργική επέμβαση σε ασθενείς στους οποίους εντοπίστηκαν στις αρτηρίες τους.
Άλλη επιστημονική έρευνα που δημοσιεύεται στο Pubmed σημειώνει ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να συνδέονται με την ανάπτυξη αλλεργικών ασθενειών. Στο μικροσκόπιο της έρευνας τέθηκαν 66 ασθενείς από τους οποίους οι 36 πάσχουν από αλλεργική ρινίτιδα ενώ οι 30 ήταν υγιείς εθελοντές. Ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας, μικροπλαστικά εντοπίστηκαν στα υγρά ρινικής πλύσης των συμμετεχόντων με τους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα να παρουσιάζουν πολύ μεγαλύτερη πυκνότητα.
Πώς να αποφύγουμε τα μικροπλαστικά
Ένας βασικός παράγοντας παρουσίας μικροπλαστικών στην καθημερινότητά μας είναι η διευρυμένη χρήση πλαστικών μπουκαλιών νερού. Για να τα αποφύγουμε, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τενεκεδάκια αλουμινίου, τα οποία ανακυκλώνονται πολλές φορές χωρίς να αλλοιώνεται η ποιότητά τους ή γυάλινα μπουκάλια, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν άπειρες φορές.
Οι πλαστικές σακούλες που χρησιμοποιούμε τις περισσότερες φορές καταλήγουν στις χωματερές που διασπώνται σε μικρότερα κομμάτια. Δυστυχώς πολλές σακούλες καταλήγουν επίσης στις θάλασσες με αποτέλεσμα να τις ρυπαίνουν με μικροπλαστικά όταν διασπαστούν σε μικρότερα κομμάτια-μικροπλαστικά. Με αυτόν τον τρόπο τα μικροπλαστικά εισέρχονται στην τροφική αλυσίδα και καταλήγουν στο πιάτο μας.
Αξίζει να σημειώσουμε πως ένα πλαστικό μπουκάλι ως απόβλητο χρειάζεται περί τα 450 χρόνια να αποσυντεθεί, μια πλαστική σακούλα χρειάζεται από 200 έως και 2000 χρόνια για να αποσυντεθεί, ενώ οι πάνες μιας χρήσης, χρειάζονται περί τα 550 χρόνια.
Τα μικροπλαστικά απειλούν τις Κυπριακές Ακτές
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει στις έρευνές του το Μη Κυβερνητικό Ερευνητικό Κέντρο ΑΚΤΗ, μέχρι κι 4000 μικροπλαστικά ανά τετραγωνικό μέτρο, εντοπίστηκαν στις ακτές της Κύπρου, με την έκταση της ρύπανσης να αποτελεί πολύ σημαντική απειλή. Αυτό κατέγραψε σχετική έρευνα μέσα από τον πρώτο χρόνο δειγματοληψιών στο πλαίσιο τριετούς ερευνητικού έργου που στοχεύει στην ανίχνευση μικροπλαστικών στις παραλίες τις Κύπρου. Σημειώνεται ότι στις κυπριακές ακτές εντοπίζονται περί τα 20 κομμάτια σκουπιδιών ανά 100 τετραγωνικά μέτρα. Με δεδομένο ότι το 86% των απορριμμάτων στις κυπριακές ακτές είναι πλαστικά και το 80% όλων των απορριμμάτων είναι χερσαίας προέλευσης, στόχος είναι η μείωση των πλαστικών στις θάλασσες.
Η αρχή όπως υπογραμμίζει η ΑΚΤΗ, μπορεί να γίνει από την αντικατάσταση των διχτυών αλιείας με κομποστοποιήσιμα δίχτυα, τα οποία δέκα εθελοντές αλιείς παρέλαβαν από την «Ακτή» και δοκιμάζουν στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος SeaLive.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της ΑΚΤΗΣ, τα μικροπλαστικά είναι τα πλαστικά σωματίδια μεγέθους 5mm-1μm, τα οποία έχουν ήδη ανιχνευθεί σε ανθρώπινο αίμα και κυρίως σε μεγάλες ποσότητες σε παιδιά. Πρόκειται για ένα πρόβλημα οι διαστάσεις του οποίου στη δημόσια υγεία και στο οικοσύστημα αποκαλύπτονται συνεχώς.
Σε έρευνα που παρουσιάστηκε στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ του Νταβός το 2016, σημειώθηκε μεταξύ άλλων πως η μαζική χρήση πλαστικών έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που το 2050 οι ωκεανοί θα περιέχουν περισσότερα πλαστικά κατάλοιπα, απ’ ότι ψάρια.
